سید محمد علی حسینی سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در گفتگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به این سوال که چرا اروپایی‌ها در مدت زمان تعیین شده از سوی ایران، اقدام خاصی در قبال تعهدات برجامی خود انجام ندادند، اظهار داشت: چند علت را در این خصوص دخیل میدانم، علت اول، این است که نگاه اروپا به برجام و ادامه حیات آن نگاهی منفعت طلبانه است؛ یعنی، بهره برداری حداکثری در ازای هزینه حداقلی نزدیک به صفر.
وی گفت: علت دوم، ناتوانی و ضعف مفرطی است که بر مجموعه اتحادیه اروپا در قبال یکجانبه گرایی و زورگویی آمریکا سایه افکنده و آنان را برای اتخاذ هر تصمیم سازنده‌ای زمین گیر و متوقف کرده است. این نقطه ضعف عمده اروپا البته اعتبار و مزیت آنان را زیر سوال برده و جایگاه آنها را تنزل بخشیده است.
حسینی افزود: نامشخص بودن نقشه راه و سردرگمی طرف اروپایی در چگونگی تعامل و همکاری با جمهوری اسلامی ایران در مناسبات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی را می‌توان علت سوم دانست. این مسئله باعث می‌شود تا روابط ایران و اروپا به طور مرتب تحت تأثیر تحولات ریز و درشت جهانی قرار گیرد و از یک سامان و نظام نسبی بی بهره باشد.
روابط ایران و اروپا به طور مرتب تحت تأثیر تحولات ریز و درشت جهانی قرار می‌گیرد و از یک سامان و نظام نسبی بی بهره است
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه تصریح کرد: علت چهارم آنکه بی عملی و انفعال طرف اروپایی، فرصتی را علاوه بر آمریکا، برای برخی از کشورهای مرتجع و افراط‌گرای منطقه و همچنین رژیم صهیونیستی ایجاد کرده تا روابط ایران و اروپا را مختل کنند. وی در پاسخ به این سوال که آیا اروپایی‌ها با اجرایی کردن گام دوم اقدامات متقابل ایران در برجام اقدامی خواهند کرد؟ بیان کرد: در وهله اول، ماه‌ها پس از وعده اروپا، هنوز هیچ چشم‌انداز روشنی برای عملیاتی شدن اینستکس وجود ندارد. دوم آنکه اینستکس حتی در صورت اجرایی شدن به دلیل آنکه محدود و منحصر به مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی است، عملاً در حوزه‌های دیگر مانند «خرید و فروش نفت» و «مبادلات بانکی» ناکارآمد است. مهم‌تر اینکه اروپاییان شاید به دلیل ملاحظاتی که در رابطه با آمریکا دارند، اعلام کرده‌اند که با ارائه اینستکس و اجرایی شدن آن، قصد دور زدن تحریم‌ها را ندارند. سفیر اسبق ایران در ایتالیا گفت: اروپا با انجام تعهدات برجامی خود و همچنین جدیت در باز کردن کانال مالی و بانکی مناسب و خرید نفت از ایران، بسیار بهتر از گذشته می‌تواند همکاری‌های خود با جمهوری اسلامی را تداوم و تعمیق دهد.
