اسنپ بک فعال شد و تحریم های بین المللی به عنوان سلاحی بازدارنده در برابرفعالیت های هسته ای ایران به مدار قبلی خود بازگشت . بر اساس عرف بین الملل رعایت مصوبات شورای امنیت در پیوند با تحریم های اقتصادی بر علیه ایران حتی برای کشورهایی که از رهگذر داد و ستد با کشور ما سود می برند نیز الزام آور است . هر چند ، گستره و عمق تحریم های اعمال شده با توجه به تحریم هایی که ایران پیش از این هم با آن مواجه بوده ظاهرا آنچنان ترسناک به نظر نمی رسد اما اگر چنین تحریم هایی زمینه ساز ائتلافی بین المللی باشد ، ترسیم دورنمای پیش رو آنقدرها هم امیدوار کننده نیست .
در زمان تصویب بازگشت تحریم ها دو کشور چین و روسیه به عنوان اعضای دائم شورای امنیت با آن مخالفت کردند ولی در نهایت به تصویب رسید . اکنون با توجه به تداوم مخالفت های چین و روسیه و تاکید آنها بر غیرقانونی بودن این تحریم ها باید دید این دو کشور تا چه مرحله ای در عمل از ایران حمایت می کنند . چرا که حمایت های لفظی دردی از ایران دوا نمی کند .
تردیدی نیست که چین منافع زیادی در ایران دارد هم از این جهت که نفت ایران را با قیمتی پایین تر از نرخ اوپک خریداری می کند و هم از این جهت که می تواند با صدور انواع کالاها به ایران به سود سرشاری دست یابد . روسیه نیز شرایط مشابهی دارد ، زیرا ضمن بهره گیری از کارت ایران در چانه زنی های بین المللی از رهگذر مناسبات اقتصادی نیز منفعت زیادی دارد .
بی گمان همراهی چین و روسیه با ایران به معنای نادیده انگاشتن مصوبات شورای امنیت سازمان ملل است که البته چنین رفتاری برای کشورهای قدرتمند هزینه ی زیادی بر آنها تحمیل نمی کند . اسرائیل و آمریکا نیز بارها با بی اعتنایی به مصوبات سازمان ملل و شورای امنیت منویات خود را پیش برده اند اما این گونه همراهی ها نمی تواند تحت هر شرایطی تداوم داشته باشد زیرا چین و روسیه نیز با دستیابی ایران به سلاح هسته ای مخالف هستند و همراهی آنها در گرو این است که خیالشان از بابت غیرهسته ای ماندن ایران راحت باشد .
پر واضح است که غرب از چند و چون برنامه ی هسته ای ایران آگاهی کامل دارد به همین دلیل اعمال تحریم های همه جانبه با پیشاهنگی بریتانیا، فرانسه و آلمان با اهداف دیگری دنبال می شود زیرا راهی که ایران در سیاست خارجی در پیش گرفته ، ایستادگی در برابر رویکردهای یکجانبه گرایانه است و دلیل مخالفت چین و روسیه با بازگشت تحریم ها نیز سر در آبشخور چنین نگاه مشترکی دارد زیرا آنها نیز به دلیل اختلاف نظر با اروپا و آمریکا درموضوع اوکراین و تایوان به دنبال چند جانبه گرایی هستند . شاید به همین علت ترس برخی از آگاهان سیاسی از عنان گردانی چین و روسیه بازی با برگ ایران برای امتیاز گرفتن در منازعاتشان با غرب ، ریشه در چنین احتمالی داشته باشد .
شاید اگر ایران ظرف چند دهه ی گذشته با تدبیر و دوراندیشی پایه های اقتصاد خود را مستحکم کرده و خود را از وابستگی به فروش نفت و خام فروشی منابع زیرزمینی رها کرده بود و ارتباط اقتصادی و سیاسی و فرهنگی تنگاتنگی با کشورهای جهان داشت به طوری که تحریم ایران سر و صدای همه را دربیاورد ، تاب آوری بالایی برای عبور از چنین بحرانی داشت .
شایان ذکر است که غربی ها روی اختلاف نظرهای اوج گرفته بر سر بازگشت تحریم ها بیش از اثر خود تحریم ها حساب باز کرده اند و وقوف براین مسئله توسط بازیگران عرصه ی سیاست رواداری نیم بند چند صدایی را با چالش های جدیدی مواجه خواهد ساخت . در همین راستا به نظر می رسد که اعطای امتیازاتی به مردم در بحث حقوق خصوصی و مناسبات اجتماعی به منزله ی گونه ای یارانه ی فرهنگی حکم روغن کاری چرخ های پر استهلاک گیر کرده در گل و لای تنگناهای اقتصادی را داشته باشد که صد البته زیرکانه و با نگاهی مصلحت آمیز دنبال می شود اما اثرات آن مانند تجویز قرص مسکن برای تحمل دردی است که ریشه در یک بیماری مزمن دارد.
منتقدین داخلی خط مشی سیاست خارجی با آنچه ایران بر اساس دکترین منطقه ای خود به دنبال آن است مخالف نیستند اما به راه های کم هزینه تری برای رسیدن به چنین اهدافی می اندیشند که بهانه را از دست دشمن می گیرد . کم نیستند کشورهایی که با آنچه در منطقه ی غرب آسیا می گذرد موافق نیستند اما شیوه ای که برای مخالفت انتخاب می کنند ، هزینه ی بالایی ندارد . از این رو به نظر می رسد که نظام برای بالا بردن سطح تاب آوری عمومی در خصوص ایستادگی بر سر برخی مواضع نیازمند مراجعه به آرای مردمی برای رسیدن به تصمیمات بزرگ و کلیدی باشد تا ازاین رهگذر بدون چرخش به چپ و راست ، مسیر متعادلی را با پیشاهنگی نخبگان سیاسی در پیش گیرد و از آشتی ملی زرهی بسازد که کشور را در برابر هجمه های بیرحمانه دشمنان در امان نگه می دارد . این که ما بر اساس قواعد مردمسالاری به انتخاب مردم ، هر چه باشد ، احترام بگذاریم تا این که بخواهیم تسلیم زورگویی دشمنان شویم ، تفاوتی از زمین تا آسمان دارد ، هر چند هر دو راه به یک مقصد ختم شود !