تقدیم به روح آسمانی جاودانه یاد استاد ابوالقاسم فقیری
نوشتن از کسی که به عنوان یکی از استوانه های فرهنگی کهن دیار فارس بیش از دو سوم عمر پربار خود را به قلمفرسایی و حراست از مرزهای فرهنگی و کنکاش در آیین های ملی و مذهبی سپری نموده آن هم توسط راقم این سطور که چند سالی وظیفه سردبیری روزنامه عصر مردم را عهده دار بوده ام و افتخار تعامل کاری با ایشان داشته ام از یک منظر می تواند گونه ای ادای دین تلقی شود چرا که افتخار هم سخنی و ارتباط مستمر و نظام مند با نویسنده ای پرکار و زمان شناس که با حساسیتی ستودنی مناسبت های ملی و مذهبی را با هدف همنوا کردن نوشته هایش با موضوعات روز جهت درج در روزنامه رصد می کرد ،فرصتی بی بدیل و سرشار از آموزه های جهت بخش بود . استاد ابوالقاسم فقیری را می توان دیدبان حوزه فرهنگ عامه توصیف کرد چرا که ایشان جدای از تلاش های شخصی برای دستیابی به منابع شفاهی و کتبی پیرامون فرهنگ عامه ، همواره مترصد فرصتی برای معرفی آثار منتشر شده در این حوزه بود و صفحه کشکول روزنامه عصر مردم که از ابتدای راه اندازی این روزنامه به ابتکار ایشان سامان یافت فرصتی ارزنده برای من و سایر کارکنان فراهم می کرد تا شاهد حضور گاه به گاه ایشان در محیط تحریریه و بهره مندی از الطاف و انگیزه بخشی ایشان باشیم
زنده یاد ابوالقاسم فقیری به خاندانی تعلق داشت که دغدغه مندی فرهنگی و مردم داری را از پدر به ارث برده اند و هر کدام در عرصه ای که با نام و سلایق آنها گره خورده و به مردم مربوط می شود قلمفرسایی کرده اند و می کنند . احساس نزدیکی به مردم که از شاخصه های مردم داری و نوعدوستی است در وجود پر خیر و برکت زنده یاد ابوالقاسم فقیری به گونه ای نهادینه شده بود که نهایتا نگاه ایشان را به سمت توجه ویژه به آنچه به صورت طبیعی از محاورات روزمره مردمی سرچشمه می گیرد سوق داد . همان گونه که استاد امین فقیری نیز به انعکاس دردها و دغدغه های مردم در داستانهایش دلبستگی وافری دارد .
زنده یاد ابوالقاسم فقیری جایگاه تاریخی خود در حوزه ی کاری اش را مدیون سالها غور و تفحص شخصی ، مطالعه و ارتباط هدفمند با کسانی بود که خزینه ی خاطرشان سرشار از خاطراتی در خور ثبت و تدوین و انتشار بود . در واقع زنده یاد ابوالقاسم فقیری ظرف چندین دهه تلاش مستمر نقش پلی بین فرهنگ شفاهی و فرهنگ مکتوب را ایفا کرد ؛ از این جهت به جرات می توان گفت که بسیاری از آداب و رسوم محلی در جای جای فارس و حتی ایران که در معرض فراموشی بود با مکتوب شدن در دسترس همگان قرار گرفت . مراتب تعهد ایشان به ثبت آیین ها در حدی بود که گویش های محلی را بر اساس شیوه ای بین المللی آوانگاری می کرد تا تلفظ کلمات به مرور زمان دچار دگردیسی نشود .
یکی دیگر از شاهکارهای ایشان در حراست از فرهنگ عامه مشارکت و همکاری با کسانی بود که در این زمینه فعالیت می کردند .
نکته ی دیگری که استاد ابوالقاسم فقیری نسبت به آن حساسیت به خرج می دادند امانتداری در نقل آیین ها بود به طوری که اگر دو نفر در یک روستا و یا شهرستان دو روایت متفاوت از یک آیین نقل می کردند ، ایشان هر دو روایت را ثبت و ضبط می کرد .
یکی دیگر از شاخص های کاری استاد ابوالقاسم فقیری دسته بندی روایت های شفاهی بود به طوری که من بارها شاهد بودم ایشان به مشابهت های موجود در برخی آیین ها که در نقاط گوناگون برگزار می شد ، اشاره می کردند و پیش می آمد که یک ترانه را با مضمونی مشترک ولی با الفاظ و تعابیری متفاوت ثبت و نقل می کردند تا از منظری دیگر راوی نزدیکی فرهنگ ها با یکدیگر باشند.
ایشان به موازات دلمشغولی اصلی اشان که حراست از فرهنگ عامه بود ، ستونی در روزنامه عصر مردم داشتند تحت عنوان "یادداشت هایی از سر مهربانی" که در این یادداشت ها از برخی کاستی ها و ناروایی ها و نابجایی ها و بی اعتنایی به سنت های اصیل و ارزش های ریشه دار که می توانست زمینه ساز همزیستی و مبنایی برای نوعدوستی باشد، گلایه می کردند .
همکاری ایشان با رادیو و تلوزیون پیش از انقلاب در زمینه فرهنگ عامه که معمولا با سخنرانی و روایت گری همراه بود بیانگر ارتباط ایشان با چندین نسل است . بسیاری از نوشته های ایشان که در روزنامه عصر مردم چاپ و منتشر گردید بعدها به صورتی تدوین شده در قالب کتاب وارد بازار شد که نشان دهنده ی استمرار فعالیت ایشان ظرف چند دهه می باشد.
بدون تردید کسانی که از این پس علاقمند به مطالعه فرهنگ عامه باشند با بهره گیری از کتاب های ایشان احساس خواهند کرد که مردی سترگ و با اراده ، گنجینه ای از دانستنی های گوناگون که ظرف سالیان دراز با شکیبایی و تحقیق و تفحص و تعامل با حاملان فرهنگ شفاهی ثبت و ضبط گردیده را در اختیار آنها قرار داده تا اگر بخواهند بدانند نیاکانشان در گذشته چگونه زندگی می کرده اند به منبعی قابل اعتنا دسترسی داشته باشند.
متاسفانه زندگی در عصر ارتباطات با تمام خجستگی هایش و زمینه ای که برای ارتباط فراگیر انسان ها فراهم نموده ، زبان و فرهنگ عامیانه را بیش از هر چیز دیگر مورد هجمه قرار داده به طوری که از هم اکنون بسیاری از کشورها پس از مواجهه با این واقعیت تلخ در صدد حراست از فرهنگ و زبان خود برآمده اند . خدواند را سپاس می گوییم که در سایه ی نعمت آثار ارزنده استاد ابوالقاسم فقیری، بستری مناسب برای هر گونه چاره اندیشی در راستای حراست از فرهنگ عامه که در معرض فراموشی قرار گرفته فراهم است . از جمله ویژگی های بزرگان ، اثربخشی خدماتشان و تداوم فیض بخشی آنها پس از مرگ است . زنده یاد ابوالقاسم فقیری اینچنین بود . مردی برای تمام فصول
روحش شاد و یادش گرامی باد .