چاپ کردن این صفحه

اداره ي جهان با منطقي متفاوت

توسط اسماعیل عسلی/ سردبیر روزنامه عصرمردم 18 ارديبهشت 1400 366 0
سرمقاله سردبیر اسماعیل عسلی                اداره ي جهان با منطقي متفاوت

از جمله دستاوردهاي تکنولوژي ، سرعت ، دقت ، شفافيت و کاهش نيروست . يک تراکتور به تنهايي کار ده ها گاو آهن که هر کدام توسط يک نفر هدايت مي شود را انجام مي دهد و يک رايانه کار صدها کارمند و حسابرس و ناظر مالي را و اين روند هر روز سرعت بيشتري مي گيرد. فضاي مجازي صاحبان انديشه را از پرداخت هزينه ي چاپ کتاب بي نياز کرده و امروزه اگر کسي به دنبال ترويج انديشه هاي مذهبي ، سياسي ، اجتماعي و اقتصادي اش باشد ناگزير به اخذ مجوز انتشار کتاب ، روزنامه و مجله نيست ؛ چرا که اگر يادداشتي گيرا ، منطقي و پر مخاطب داشته باشد زحمت انتشار آن بر دوش گروه هايي خواهد بود که در فضاي مجازي شکل گرفته اند و با يکديگر ارتباط دارند . تا پيش از رواج فضاي مجازي قدرت هاي سياسي از امکان نظارت بر محتواي آنچه منتشر مي شد برخوردار بودند اما هم اينک هر فرد از چنين امکان بالقوه اي برخوردار است که صاحب يک رسانه ي صوتي تصويري يا مکتوب باشد بدون اين که بخواهد هزينه اي بابت چاپ ، تهيه و توزيع توليدات محتوايي خود بپردازد .
تلفن همراه در جوامعي که امکان تبادل انديشه پيش از روايي چنين ابزاري رواج داشته ايجاد بحران نکرده است و تنها به سرعت برقراري ارتباط افزوده و تا حدودي روي سبک زندگي تاثيرگذار بوده است اما در جوامع سنتي و بسته که قدرت در اختيار نگاه هاي تماميت طلب بوده شاهد ايجاد چالش ها و بحران هاي اجتماعي هستيم . به همين دليل تکانه هاي فرهنگي در کشورهاي توسعه نيافته و در حال توسعه بيشتر است . اينجاست که ناگزيريم بر نقش ابزار در تحولات اجتماعي و فرهنگي صحه بگذاريم .در جوامعي نظير ايران که به دنبال رواج ابزارهاي نوين ارتباطي شاهد بحران هاي فرهنگي بوده اند ، هزينه ي برانگيختن مردم و همگام ساختن آنها در مسيري مشخص و برنامه ريزي شده بالا رفته است زيرا ساز و کارهاي سنتي القاي وجود هم سرنوشتي در ميان طبقات گوناگون اجتماعي تا حدود زيادي کارآيي قبلي خود را از دست داده و به موازات فراواني کانون هاي توليد انديشه ، سمت دهي به افکار عمومي مکانيزم پيچيده تري پيدا کرده است . تا آنجا که در جريان انتخابات مي بينيم که نامزدها براي معرفي خود به مردم صرفا به صدا و سيما و رسانه هاي مکتوب بسنده نمي کنند و از رخ نمايي بحران مخاطب آگاه شده اند . تا ديروز صاحبان تريبون هاي رسمي عنان افکار عمومي را در اختيار داشتند و جرياني به صورت متکلم وحده و يکسويه در ميدان ايده پردازي جولان مي دادند و بدون رقيب ادعاي پهلواني داشتند اما اينک فضاي مجازي براي هر سخن و ادعايي پاسخي در آستين دارد . وقتي فلان مسئول مردم را به قناعت و نان خالي خوردن دعوت مي کند به فاصله ي چند ساعت تصوير و فيلم خود و فرزندانش در حال حيف و ميل اموال عمومي و گشت و گذار در بلاد فرنگ بازتاب پيدا مي کند و از اثر القائات هدفمندش مي کاهد و افکار عمومي را بر عليه او مي شوراند .
همه ي کساني که از رواج ابزارهاي نوين ارتباطي خشمگين هستند ، دغدغه اي مشترک ندارند و بسياري از آنها به دليل اين که مخاطبان سنتي خود را از دست داده اند در نگراني به سر مي برند . امروزه ديگر طرح ادعاهاي واهي تاريخي بي پاسخ نمي ماند گويي که اغلب انسان ها در کنفرانسي حضور دارند که ميکروفوني را در اختيار آنها قرار داده است . پرواضح است که در اين بازار مکاره ، امکان سوء استفاده و نشر اخبار غير واقعي نيز وجود دارد اما اين واقعيت تلخ از ارزش هايي که فضاي مجازي ايجاد کرده نمي کاهد .
به موازات افزايش روز افزون مشتريان فضاي مجازي ، از انقلابي واقعي و غير قابل ترديد رونمايي شده که پس از روايي ابزارهاي نوين ارتباطي به وقوع پيوسته و امواجي ايجاد کرده که در نگاه اول تخريب کننده به نظر مي رسد اما با نگاهي ژرف به پيامدهاي زماني اين دگرگوني ، قادر به ترسيم دورنمايي اميدوار کننده از همگرايي جهاني انسان ها هستيم . در حال حاضر اين روند به دليل رودررويي نسل ها با يکديگر آهنگ کندي دارد اما به تدريج شاهد نزديک شدن و همساني سبک زندگي در سراسر جهان به دليل استفاده ي يکپارچه آنها از ابزاري واحد خواهيم بود . اولين دستاورد اين همساني ، ظهور و بروز دغدغه هاي مشترک است . در آينده اي نه چندان دور دغدغه ي آب ، هوا ، محيط زيست و در يک کلام دغدغه ي حراست از کره ي زمين به تمامي اذهان رسوخ خواهد کرد و شاهد تغيير بهانه ها براي جنگ خواهيم بود . در آينده اي نه چندان دور بازار گرم اتهامات سخيف پيروان مذاهب گوناگون عليه يکديگر از رونق خواهد افتاد چرا که هر اتهامي با پاسخي مواجه مي شود که هزينه ي طرح آن را بالا مي برد . از اين پس انسان ها براي گفت و گو نيازمند حضور در مکان و زماني خاص نخواهند بود و حتي لزوم سخن گفتن با زباني مشترک نيز مانند گذشته مانعي جدي براي مفاهمه به حساب نمي آيد چرا که بهره گيري از قدرت تصوير و ترجمه رايانه اي و همزمان به ياري همگان خواهد آمد . همچنين نياز به توليد علم و انشتار آن ، بر اهميت کانون هاي توليد علم و انديشه خواهد افزود و تکيه بر مشترکات اديان و مذاهب به نيرويي پيش برنده تبديل خواهد شد و صد البته به موازات آن بسياري از دکان ها تخته مي شود . درست مانند همان کاري که تراکتور با گاو آهن کرد . ما چه بخواهيم و چه نخواهيم به دنياي جديدي وارد مي شويم . جهاني که با منطقي متفاوت اداره ي مي شود .

شماره روزنامه:7188
این مورد را ارزیابی کنید
(1 رای)
آخرین ویرایش در شنبه, 18 ارديبهشت 1400

موارد مرتبط