گلایه‌های شهروندان از طعم و سختی آب در شرق و جنوب شیراز بالا گرفته؛ مدیران آبفا و آب منطقه‌ای دلایل علمی این وضعیت و راهکارهای اجرایی برای بهبود کیفیت را تشریح کردند و رینگ آبرسانی به عنوان کلید کاهش سختی و افزایش سهم سد درودزن معرفی شد.
*گلایه‌های مردم از طعم و سختی آب در شرق شیراز*
«طعم آب مثل قبل نیست. هر بار که شیر را باز می‌کنم، طعمی غریب زیر زبانم می‌ماند؛ انگار، نه آب است، نه چیزی آشنا.» این را یک شهروند شیرازی می‌گوید، ساکن یکی از محله‌های شرق شیراز. گلایه او اما تنها نیست. در ماه‌های اخیر، بسیاری از ساکنان مناطق شرقی و جنوب‌شرقی شیراز از کیفیت آب شرب گله‌مندند؛ برخی از طعم و بوی نامطبوع آن، بسیاری از سختی بالا و حتی برخی از تأثیر آن بر سلامت.
در منطقه آزادگان، آقای عزیزی با نگرانی از بوی بد آب می‌گوید: «آب این‌جا بوی لجن می‌دهد. دکتر گفته همین آب باعث سنگ کلیه‌ام شده. مجبورم هر دو روز یک‌بار آب تصفیه بخرم.» در محله فضیلت، خانم عباسی از گچ‌گرفتگی کتری‌ها و بوی کلر زیاد شکایت دارد: «نمی‌توانم راحت یک لیوان آب بخورم، باید بجوشانم یا تصفیه کنم.»
*خرید آب تصفیه؛ راهکار پرهزینه برخی خانواده‌ها*
در برخی محله‌ها، خرید روزانه آب تصفیه به یک عادت اجباری بدل شده است. یکی از مغازه‌داران عرضه‌کننده آب تصفیه‌شده می‌گوید: «مردم روزی ۲۰ هزار لیتر آب تصفیه می‌خرند. فیلترها زود به زود خراب می‌شوند. با این قیمت دلار و هزینه‌ها، نگه داشتن مغازه سخت شده.»
در واکنش به این نگرانی‌ها، بهمن بهروزی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شیراز، در گفت‌وگو با خبرنگار ما، وضعیت تأمین آب، دلایل سختی آن و راهکارهای اجرایی برای بهبود این وضعیت را تشریح می‌کند.
به گفته بهروزی، در حال حاضر حدود ۶۰ درصد آب مصرفی شیراز از چاه‌ها و ۴۰ درصد از منابع سطحی مانند سد درودزن تأمین می‌شود و این نسبت یکی از عوامل کلیدی افزایش سختی آب در برخی نقاط است. او می‌گوید: «هرچه سهم استفاده از آب چاه‌ها بیشتر باشد، میزان سختی آب نیز افزایش می‌یابد. این موضوع در مناطقی مانند شرق و جنوب شیراز بیشتر نمود دارد.»
*آب سالم است اما سختی بالاتر در برخی نقاط*
بهروزی تأکید می‌کند که سختی فعلی آب شیراز در محدوده استاندارد است و از نظر بهداشتی مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما گوارایی آن موضوعی است که مورد توجه شرکت آبفا قرار دارد: «سختی آب الزاما به معنای ناسالم بودن آن نیست، اما طعم و گوارایی می‌تواند در تجربه شهروندان تأثیر زیادی بگذارد.»
*ترکیب منابع آب؛ چاه و سد درودزن*
فریدون کرم‌پور، مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای فارس نیز در این‌باره به خبرنگار ما می‌گوید: منابع اصلی آب شیراز شامل چاه‌های عمیق و سد درودزن است. هم‌اکنون حدود ۵۵ درصد آب شهر از چاه‌ها و مابقی از سد درودزن تأمین می‌شود که این ترکیب متنوع، یکی از دلایل اصلی تفاوت طعم و سختی آب در مناطق مختلف شهر است. او می‌افزاید: «سد درودزن تحت نظارت کامل کیفی است و کیفیت آب آن در مسیر تصفیه‌خانه‌ها و شبکه، به‌صورت مستمر پایش می‌شود.»
*رینگ آبرسانی؛ طرح کلیدی برای بهبود کیفیت آب*
یکی از کلیدی‌ترین راهکارهایی که شرکت آبفا برای کاهش سختی آب دنبال می‌کند، اجرای رینگ آبرسانی شیراز است؛ پروژه‌ای که با اتصال منابع مختلف آب سطحی به نقاط متعدد شهر، می‌تواند هم در تأمین پایدار و هم در ارتقای کیفیت آب نقش مؤثری ایفا کند.
*افزایش برداشت از سد درودزن و اختلاط منابع*
بهروزی در این خصوص توضیح می‌دهد: «اجرای کامل رینگ آبرسانی باعث می‌شود بتوانیم از منابع سد درودزن در مناطق بیشتری از شهر استفاده کنیم. هم‌اکنون بخشی از این رینگ فعال شده و در هفته‌های آینده با اضافه شدن پمپ جدید، میزان برداشت از سد درودزن افزایش خواهد یافت. توانستیم ۷۵۰ لیتر در ثانیه به ظرفیت برداشت از سد اضافه کنیم و این افزایش به ما اجازه می‌دهد تا با اختلاط مناسب آب سد و چاه، سختی را کاهش دهیم.»
مدیرعامل آبفای شیراز با اشاره به آخرین وضعیت پروژه می‌گوید: «۶۵ کیلومتر از رینگ آبرسانی در مرحله مناقصه است و بخش‌هایی فعال شده است که با تکمیل این رینگ، امکان اختلاط آب چاه و آب سد فراهم می‌شود و اختلاف کیفی میان مناطق از بین می‌رود. مناطق میانرود، بلوار رحمت و شهرک صنعتی بخشی از نقاطی هستند که تاکنون وارد مدار این طرح شده‌اند.»
*امید به بهبود کیفیت آب جنوب و شرق شیراز*
به گفته بهروزی، جنوب‌غرب شیراز نیز پیش‌تر با مشکل مشابهی مواجه بود، اما اکنون با اتصال آن منطقه به آب سد درودزن، وضعیت به شکل قابل‌توجهی بهبود یافته است.
وی ابراز امیدواری می‌کند که با ادامه اجرای رینگ و خط آبرسانی از مخزن حسین‌آباد به سمت جنوب، طی امسال و سال آینده مشکل سختی در شرق و جنوب‌شرق شیراز نیز رفع شود.
افزایش ظرفیت مخازن ذخیره‌سازی نیز از دیگر راهکارهای مورد اشاره بهروزی است. به گفته او، با ذخیره آب سطحی در این مخازن، می‌توان در ساعات اوج مصرف، آب گواراتری وارد شبکه کرد و همچنین تکمیل رینگ توزیع در شیراز، امکان مدیریت انعطاف‌پذیرتری برای تأمین و توزیع آب فراهم می‌کند.
*نظارت مستمر، آزمایش روزانه و سلامت آب*
مدیرعامل آبفا همچنین می‌گوید: «آزمایش‌های میکروبی و سنجش کلر باقی‌مانده، هر روز انجام می‌شود و خوشبختانه تاکنون گزارشی از بیماری ناشی از آب آلوده در شیراز ثبت نشده است.» با این حال، وی اذعان دارد که درک عمومی از کیفیت آب، با دیدگاه علمی تفاوت دارد و گاهی آب گوارا نیست ولی سالم است و وجود املاح مفیدی مثل کلسیم یا منیزیم می‌تواند طعم را تغییر دهد، اما به‌معنای ناسالم بودن نیست.
*فرسودگی شبکه، مطالبه شفافیت و آماده شدن برای تابستان*
اما در کنار دغدغه طعم و سختی آب، فرسودگی شبکه‌های آبرسانی در برخی نقاط و قطعی‌های مکرر نیز بر نارضایتی مردم افزوده است. مطالبه عمومی، نظارت دقیق‌تر، شفاف‌سازی و تسریع در اجرای طرح‌های زیرساختی را ضروری کرده است. در روزهایی که تابستان در راه است و مصرف آب افزایش می‌یابد، شفافیت، اطلاع‌رسانی مؤثر و رسیدگی فوری به دغدغه‌های مردم می‌تواند اعتماد عمومی را حفظ و پایدار کند.
