*روستایی که می‌خواهد بماند*
روستای شوریجه از بخش مرکزی شیراز، یکی از هشت پایلوت اجرای طرح "خانه‌های مهارت" در فارس است. ساختمانی قدیمی که پیش‌تر محل فعالیت بسیج روستا بود، حالا میزبان میزها، دستگاه‌ها و کلاس‌هایی است که قرار است مسیر تازه‌ای برای جوانان روستا باز کنند.
دهیار شوریجه می‌گوید: اهالی از ماه‌ها قبل منتظر چنین اقدامی بودند؛ بچه‌های ما درس می‌خوانند اما باز هم دنبال کار دولتی‌اند، چون نه کارگاه داریم، نه بازارچه و اگر مهارت نباشد، روستا فقط محل عبور می‌شود.
او می‌گوید از روز نخست چند دختر و پسر جوان برای ثبت‌نام آمده‌اند و حتی نگاه خانواده‌ها نسبت به مهارت‌آموزی کمی تغییر کرده است.
*فارس پایلوت شد؛ اما با یک پرسش بزرگ*
در مراسم افتتاح، مدیرکل تعاون و معاونان وزارت کار بارها تأکید کردند که نهضت مهارت باید از روستا شروع شود. اما پرسش بزرگ اینجاست که مهارت بدون بازار، چقدر می‌تواند به اشتغال پایدار برسد؟
یک کارشناس توسعه روستایی در گفت‌وگو با عصرمردم می‌گوید: هر طرح روستایی بدون اتصال به بازار محکوم به شکست است. اگر فروش، برند، آموزش مالی و شبکه توزیع نباشد، مهارت فقط یک کلاس است و شغل نخواهد شد.
به گفته او، فارس به دلیل وسعت، تنوع و ظرفیت بالای کشاورزی بهترین پایلوت کشور است اما باید مراقب تجربه‌های نیمه‌تمام گذشته بود.
*جوانان روستا؛ میان رؤیای استخدام و واقعیت بازار*
در شوریجه، مانند بسیاری از روستاهای فارس، جوانان پس از دیپلم یا لیسانس به دنبال استخدام در آموزش‌وپرورش یا دهیاری هستند؛ اما سهم این استخدام‌ها ناچیز و رقابت بسیار سنگین است.
یکی از جوانانی که برای کلاس‌های خانه مهارت ثبت‌نام کرده می‌گوید: قبلا فکر می‌کردم مهارت یعنی کارگری، اما فهمیدم بعضی مهارت‌ها درآمدی دارند که از حقوق کارمندی هم بیشتر است.
یک مربی مهارت‌آموزی نیز معتقد است: تغییر نگاه خانواده‌ها مهم‌تر از افتتاح ساختمان است.
*برای ماندن در روستا، فقط مهارت کافی نیست*
خبرهای منتشرشده از استقبال از خانه‌های مهارت حکایت دارد، اما واقعیت روستاهای فارس پیچیده‌تر است. کارشناسان سه نیاز اساسی را مطرح می‌کنند؛ نیازهایی که در شوریجه هم محسوس است. اول، بازار فروش؛ از گردشگری روستایی تا فروش اینترنتی. دوم، زیرساخت‌ها؛ اینترنت، حمل‌ونقل، آموزش، تجهیزات و سوم، تغییر فرهنگی؛ یعنی عبور از انتظار برای شغل دولتی.
به گفته کارشناسان، اگر این سه ضلع شکل نگیرد، خانه مهارت هم ممکن است مانند بسیاری از طرح‌های قبلی به یک تابلو محدود شود.
*آیا روستا دوباره زنده می‌شود؟*
فارس سال‌هاست با چالش مهاجرت روستایی روبه‌روست. کاهش سهم کشاورزی از ۲۴ به ۷ درصد، بیکاری پنهان، کمبود کارگاه‌های کوچک و نبود سرمایه‌گذاری، روستا را به حاشیه رانده است.
با این حال، طرح اخیر یک تفاوت مهم دارد و آن این که شروع مهارت‌آموزی در خود روستا و برای نیازهای واقعی همان روستا است.
اگر این خانه‌ها بتوانند از ظرفیت بانوان روستایی استفاده کنند، مسیر فروش محصولات را باز کنند، ارتباط مستقیم با کارآفرینان ایجاد کنند و از حمایت مستمر برخوردار باشند، آن‌وقت می‌توان امید داشت که بازگشت به روستا فقط یک شعار نباشد.
*آینده خانه‌های مهارت؛ امید یا ابهام؟*
خانه‌های مهارت در فارس هنوز در آغاز راه‌اند، اما قرار است فرهنگ روستا را از انتظار برای شغل دولتی به سمت خلق شغل سوق دهند. اگر این تغییر اتفاق بیفتد، نه‌تنها اقتصاد روستا بلکه نگاه خانواده‌ها نیز دگرگون می‌شود.
و شاید سال‌ها بعد، بتوان از شوریجه به‌عنوان نقطه‌ای یاد کرد که دوباره یادمان داد توسعه، گاهی از یک کلاس کوچک در دل یک روستا شروع می‌شود.