هدف از اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی، حفظ حداقل امنیت غذایی و پیشگیری از فقر کالری در میان خانوارها بود؛ اما با افزایش تورم موادغذایی و کاهش قدرت خرید، بسیاری از مردم دیگر توان خرید کالاهای مغذی‌تر را ندارند. آمارها نشان می‌دهد متوسط مصرف کالری در کشور کاهش یافته و اقشار کم‌درآمد بیش از همه آسیب دیده‌اند.

در چنین شرایطی، کارشناسان اقتصادی و تغذیه بر این باورند که اگر قرار است سبد کالابرگ بازنگری شود، افزودن اقلامی مانند نان کامل می‌تواند به‌جای سیاستی جبرانی، به ابزاری برای بهبود سلامت عمومی تبدیل شود.

 

 

 

نان در فرهنگ ایرانی نه‌فقط یک غذا، بلکه نشانه‌ای از برکت و حیات است؛ اما امروز بسیاری از نان‌هایی که از نانوایی‌ها بیرون می‌آید، فاقد ارزش تغذیه‌ای لازم‌اند. حذف سبوس و جنین گندم در فرایند آسیاب، باعث شده فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی از آرد گرفته شود. نتیجه، افزایش بیماری‌هایی چون دیابت، چاقی، مشکلات گوارشی و بیماری‌های قلبی است.

با وجود هشدارهای مکرر متخصصان و حتی گزارش‌های رسمی مجلس و وزارت بهداشت، هنوز سیاست روشنی برای جایگزینی نان کامل با نان سفید در کشور وجود ندارد. در واقع، سلامت نان قربانی سود اقتصادی کارخانه‌هایی شده که سبوس را جداگانه و گران‌تر می‌فروشند.

 

 

 

در بازار تولید آرد، فروش سبوس سودی چندبرابر دارد و همین منطق اقتصادی سال‌هاست سلامت مردم را از سفره‌ها دور کرده است. نانوایی‌ها نیز از سوی دیگر، به دلیل زمان‌بر بودن فرایند پخت نان کامل و نبود حمایت مالی، تمایلی به تغییر شیوه کار ندارند. این چرخه ناقص باعث شده طرح‌هایی مانند نان سبوس‌دار در برخی استان‌ها، ازجمله فارس، نتواند به مرحله فراگیر برسد.

مدیر نظارت بر مواد غذایی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، پیش‌تر گفته بود: قیمت بالاتر نان کامل و عدم ثبت آن در سامانه‌های فروش، از عوامل اصلی کندی اجرای این طرح است. او تأکید کرده بود که توسعه تولید و مصرف نان کامل نیازمند بازنگری ملی در سیاست آرد و نان است، نه صرفا تصمیمات محلی.

 

 

 

با وجود اینکه نان کامل می‌تواند بخش زیادی از نیاز بدن به فیبر، ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی را تأمین کند، تنها بخش بسیار کوچکی از نانوایی‌ها در کشور از آرد سبوس‌دار استفاده می‌کنند. در نتیجه، بسیاری از مردم نه آگاهی کافی از فواید آن دارند و نه دسترسی آسان به آن.

این در حالی است که مصرف فیبر در کشور نصف میزان توصیه‌شده جهانی است و بیماری‌های مزمن ناشی از تغذیه نادرست، هزینه‌های سنگینی را به نظام سلامت تحمیل می‌کند.

 

 

 

 

کارشناسان معتقدند اگر یارانه کالابرگی به نان کامل اختصاص یابد، نه‌تنها امنیت غذایی اقشار ضعیف تقویت می‌شود، بلکه هزینه‌های درمانی جامعه نیز در بلندمدت کاهش می‌یابد.

در حقیقت، سرمایه‌گذاری بر نان کامل، سرمایه‌گذاری بر سلامت و آینده کشور است. اما تحقق آن نیازمند هم‌صدایی وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت و دستگاه‌های نظارتی است؛ و تا زمانی که نان کامل به مطالبه عمومی مردم تبدیل نشود، غایب بزرگ سفره ایرانی باقی خواهد ماند.