در شب‌هایی که حافظیه میزبان اشک و هنر بود، «چهارسوق سوگ» روایتی تازه از آیین‌های عاشورایی را پیش روی شهروندان قرار داد؛ سوگواره‌ای که از نهم تا پانزدهم تیرماه هر شب با ترکیبی از تعزیه، شبیه‌خوانی، نقالی، موسیقی آئینی، پرفورمنس و کارگاه‌های هنری، بخشی از حماسه کربلا را به تصویر کشید.

در شب پایانی و همزمان با شام غریبان، گروه هنری «نای نی» پرفورمنس نمایشی ویژه‌ای اجرا کرد و مردم با روشن‌کردن شمع‌ها، یاد شهدای کربلا و نیز قربانیان جنگ ۱۲ روزه اخیر را گرامی داشتند. در فضایی ساده و صمیمی، بدون سن یا فاصله، هنرمندان در دل جمعیت اجرا کردند و عزاداری را با زبان هنر به میان مردم آوردند.

 

 

 

استقبال مردم از این سوگواره چشمگیر بود. بسیاری از شهروندان که گذری از آن منطقه عبور می‌کردند، دقایقی یا ساعتی ایستاده و برنامه‌ها را دنبال می‌کردند. یکی از بانوان میانسال که چند شب متوالی در برنامه حاضر شده بود، می‌گفت: این نوع اجراها برای ما تازگی داشت. هم دلنشین بود، هم هنری. مخصوصاً برای بچه‌ها که با تعزیه معمولی ارتباط نمی‌گیرند، این فضا جذاب‌تر بود.

جوانی که پس از اجرای شام غریبان با موبایلش شمع‌ها را ثبت می‌کرد، افزود: برای لحظاتی حس کردم خودم در دل ماجرا هستم. نه صرفاً تماشاچی. این فرق بزرگش با بقیه مراسم‌ها بود.

البته برخی نیز معتقد بودند که برنامه می‌توانست احساسی‌تر و تأثیرگذارتر باشد. مردی که به تماشای پرفورمنس ایستاده بود، گفت: برنامه‌ها خوب طراحی شده بود، ولی شاید جا داشت لحظات حزن‌انگیز بیشتری ایجاد شود. اما در مجموع فضای متفاوتی بود و راضی هستیم.

 

 

 

امیر صادقی، نويسنده، کارگردان و مسئول اجرایی این برنامه در گفت‌وگو با عصر مردم گفت: قصد داشتیم برنامه‌ها میدانی باشد، در دل مردم؛ بی‌استیج و فاصله و حضور و همراهی مردم نشان داد این نگاه پاسخ گرفته و هر شب انگیزه ما برای ادامه قوی‌تر شد.

وی با ابراز خرسندی از استقبال مردم گفت: تلاش ما این بود که سوگواری به میان مردم بیاید و برنامه را میدانی طراحی کردیم تا هنر و عزاداری یکی شوند. خوشحالیم که مردم با دل و جان همراه شدند و حتی خواهان ادامه این برنامه در دهه دوم محرم بودند.

صادقی افزود: در شب‌هایی که حافظیه پذیرای این برنامه بود، بسیاری از شهروندان با علاقه در محوطه حاضر شدند؛ برخی برای نخستین بار با چنین قالب‌هایی از عزاداری روبه‌رو شده بودند و برای برخی دیگر، تجربه‌ای نو اما آشنا بود و نکته جالب توجه در اجرای این برنامه، مشارکت خودجوش مردم و همدلی با هنرمندان بود؛ از آوردن نذری و پخش آن میان تماشاگران گرفته تا سوال‌های پی‌در‌پی درباره شب‌های بعدی اجرا، نشان می‌داد که «چهارسوق سوگ» توانسته دل مردم را با خود همراه کند.

او ادامه داد: برای شب شام غریبان تصمیم گرفتیم تنها با نور شمع‌ها و اجرای پرفورمنس، به حرمت شهیدان محرم و شهدای جنگ ۱۲ روزه اخیر، برنامه را آرام ببندیم و این لحظه‌ها برای همه ما پرمعنا بود.

به گفته صادقی، اگر شرایط مهیا باشد، «چهارسوق سوگ» در دهه دوم محرم نیز با برنامه‌های متنوع‌تری ادامه خواهد یافت.

 

 

مهدی رنجبر، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس نیز در حاشیه برنامه پایانی گفت: این سوگواره تلاشی بود برای روایت هنری حماسه عاشورا و امید داریم که این تجربه پایه‌گذار یک جریان فرهنگی مستمر و مردم‌محور در سال‌های آینده باشد.

 

 

«چهارسوق سوگ» در دل مردم شکل گرفت؛ سوگواره‌ای که نه فقط از عاشورا گفت، بلکه تلاش کرد هنرمندانه آن را زیست کند. نوری از شمع، نغمه‌ای از تعزیه و حضوری بی‌واسطه در دل شهر، یادآور شد که آیین‌ها اگر با هنر و احساس آمیخته شوند، ماندگارتر خواهند بود.