در سالهای اخیر، مباحث اقتصادی محور اصلی شعارهای سال بوده که این امر نشاندهنده اولویت داشتن اقتصاد در نگاه رهبری است.
متأسفانه طی سالهای گذشته پایبندی چندانی به تحقق شعارها وجود نداشته و آن طور که باید به امر تولید پرداخته نشده و دولتمردان و غالب مسئولین به اهمیت گردش چرخ تولید، پی نبردهاند و همین امر موجب شده تا به جای رونق تولید، شاهد رونق دلالی و رشد قاچاق و به جای رفع موانع از برابر تولیدکنندگان، شاهد افزایش موانع و بیتوجهی به تولید و تولیدکنندگان باشیم و جای تأسف دارد که مسئولین به اهمیت فرمایشات رهبری پی نبرده و تلاش موثری انجام ندادهاند تا جایی که باید بگوییم که هر سال دریغ از پارسال.
به گفته کارشناسان اقتصادی برای رونق سرمایهگذاری در تولید، در گام اول باید انحصارزداییهای قدرتمندی که در فضای اقتصاد کشور وجود دارد، صورت گیرد، چرا که حضور برخی نهادها و بنیادهای حاکمیتی و حکومتی در اقتصاد کشور، اصلیترین مانع شکلگیری و حضور فعالان اقتصادی بخش خصوصی واقعی در اقتصاد است و به همین دلیل، راه سرمایهگذاری در تولید دشوار است و سالهاست شاهد خروج مستمر سرمایهگذاران و ورشکستگی پیدرپی تولیدکنندگان در کشور هستیم.
اما سرمایهگذاری برای تولید، نهتنها زمینهساز افزایش اشتغال و رونق اقتصادی خواهد شد، بلکه فرصتی برای تحقق عدالت اجتماعی و کاهش آسیبهای اقتصادی و اجتماعی نیز خواهد گردید؛ از اینرو، همه دستگاهها و نهادهای اجرایی، اقتصادی و فرهنگی باید در این مسیر گام بردارند و وظایف خود را بهدرستی ایفا کنند.
ایجاد امنیت اقتصادی، کاهش بروکراسیهای اداری، حمایتهای قانونی و تسهیل شرایط برای کارآفرینان، لازمه جذب و تقویت سرمایهگذاری در کشور است. حمایت از تولید ملی و مصرف کالاهای داخلی میتواند زمینهساز افزایش سرمایهگذاری و توسعه اقتصادی کشور باشد و این امر نیازمند آگاهیبخشی و ترغیب جامعه به سمت انتخاب آگاهانه در حوزه مصرف است.
اما طبق آخرین دادههای اقتصادی، وضعیت سرمایهگذاری در اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ با افت همراه بوده و تورم مسیر صعودی را طی کرده و میکند، در شرایطی که سال گذشته، وضعیت سرمایهگذاری در تولید چندان رضایتبخش نبوده و فضای اقتصاد نیز متاثر از این وضعیت و همچنین تحولات اقتصادی و غیراقتصادی دیگر، تلاطم زیادی را تجربه کرده است، چگونه میتوان شعار سال را محقق ساخت؟
گرچه تعیین شعار سال میتواند بهانهای باشد تا بخشهای سیاستگذار ذیربط کارهای نیمهتمام در جهت تسهیل سرمایهگذاری برای تولید را تا سطح قابل قبولی به پیش ببرند اما مهمترین عوامل اقتصادی برهم زننده فضای سرمایهگذاری، نوسان نرخ ارز و تورم است.
سال گذشته نرخ ارز بیش از ۷۰ درصد افزایش یافت و از حدود ۶۰ هزار و ۳۵۰ به ۱۰۲ هزار و ۸۰۰ تومان رسید که شرایط مطلوبی برای سرمایهگذاری بلندمدت صنعتی نیست.
موضوع مهم دیگر که رهبری نیز به آن اشاره نمودند، مهار اقتصاد موازی تولید است. سفتهبازی در بازارهای ارز و طلا و خودرو و ملک و ... در شرایطی که قوانین مالیاتی مطلوبی بر آن اجرا نمیشود، یکی از مهمترین موانع سرمایهگذاری در تولید به شمار میرود و به نظر میرسد، بیتوجهی به این مهم هرگونه تلاش برای رشد سرمایهگذاری مولد در اقتصاد را با بنبست مواجه میکند.
*ضرورت تسریع تکمیل پروژههای نیمهتمام سرمایهگذاری*
به گفته سرپرست جدید معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس، اولین امر مهم در حوزه سرمایهگذاری تکریم سرمایهگذار است.
مسعود گودرزی میگوید: سرمایهگذاری قاعدتا کار مردم است و دولت نه به عنوان رقیب بلکه حامی باید به این امر کمک کند، چون سرمایهگذاری به راحتی صورت نمیگیرد و نیازمند برنامهریزی است و باید ابزارهای دخیل در سرمایهگذاری شناسایی و به آن جهت داده شود.
وی با بیان حفظ سرمایهگذاریهای موجود و افزایش ظرفیت تولید، بر تسریع تکمیل پروژههای نیمهتمام سرمایهگذاری استان تأکید میکند تا به سرعت به چرخه تولید وارد شوند.
*اهمیت تامین امنیت سرمایهگذاری*
به گفته رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی فارس نیز، باید از سرمایهگذاری خارجی در کشور استقبال و حمایت کنیم.
محمدصادق حمیدیان میگوید: البته اهمیت سرمایهگذاری خارجی در آوردن پول آن نیست، بلکه در تامین امنیت سرمایهگذاری است و امروز اکثر کشورهای دنیا اولویتشان برقراری امنیت سرمایهگذاری است.
وی میافزاید: آنچه که در بحث سرمایهگذاری برای کشور مهم است نه جلب یا جذب سرمایهگذاری، بلکه تحقق سرمایهگذاری است.
*ضرورت کنترل تورم، اصلاح نرخ اخذ مالیات، تزریق منابع بانکی، هدایت نقدینگی و بهبود شرایط کار و کارگران*
حمیدیان با اشاره به نامگذاری شعار امسال به نام سرمایهگذاری برای تولید، این شعار را بسیار هوشمندانه میداند و میگوید: اگر دقت کنیم، میبینیم که در مقوله سرمایهگذاری، مباحثی مانند کنترل تورم، اصلاح نرخ اخذ مالیات، تزریق منابع بانکی، هدایت نقدینگی و بهبود شرایط کار و کارگران دیده شده اما اجرا نشده و تحقق شعار سال در گرو عملیاتی شدن این مباحث است.
*تبدیل سرمایهگذاریها به واحدهای مولد، بزرگترین قدم در مسیر سرمایهگذاری*
رییس اتاق بازرگانی فارس به حجم قابل توجهی از سرمایهگذاریهای نیمهتمام با پیشرفت فیزیکی اندک تا متوسط در استان اشاره میکند که به بهرهبرداری نرسیدهاند و اضافه میکند: اگر امسال بتوانیم این سرمایهگذاریها را به واحدهای مولد تبدیل کنیم، بزرگترین قدم را در مسیر سرمایهگذاری برداشتهایم و همه آنچه که در این شعار دنبال آن هستیم، محقق خواهد شد.
حمیدیان میافزاید: شهرک صنعتی شیراز چهارمین شهرک صنعتی کشور از نظر وسعت است که در آن چهار هزار و ۳۰۰ قطعه زمین به فعالان اقتصادی واگذار شده که در حال حاضر یک هزار و ۸۰۰ مورد، پروانه بهرهبرداری دریافت کردهاند و اگر بتوانیم این واحدها را به ۲ هزار و ۵۰۰ واحد فعال برسانیم و شرایط تولید را برای آنها فراهم کنیم، اتفاق بزرگی در سرمایهگذاری روی خواهد داد.
رییس اتاق بازرگانی فارس، ضمن تاکید بر لزوم آزادسازی تجارت و اقتصاد در کشور میگوید: به رغم اهمیت موضوع، متاسفانه در کشور ارادهای برای آزادسازی تجارت و اقتصاد وجود ندارد و فعالان اقتصادی در مسیر فعالیت خود با تعداد زیادی سامانه مواجه هستند.
حمیدیان میافزاید: در بحث تجارت و براساس الزام قانون باید یک سامانه جامع تجارت داشته باشیم، اما امروز حدود ۳۰ سامانه در کشور داریم که فعالان اقتصادی و تجار باید در آنها فعالیت داشته باشند که در غیر این صورت با مشکل مواجه میشوند.
لزوم اصلاح برخی امور و قوانین دستوپاگیر
وی ادامه میدهد: بسیاری از کشورهایی که حتی در زمینه آیتی از ما بسیار پیشرفتهتر هستند، امروز با یک یا ۲ سامانه تمام کارهای خود را انجام میدهند اما در کشور ما در همین حوزه مالیات چندین سامانه تعریف شده است، در حالی که باید شرایط را به گونهای فراهم کنیم که سرمایهگذار انگیزه لازم برای فعالیت را به دست آورد و این مهم نیازمند اصلاح برخی امور و قوانین دستوپاگیر است.
*تسهیل فرآیندهای سرمایهگذاری در بخش کشاورزی با جدیت دنبال میشود*
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس با اشاره به نامگذاری سال جدید از طرف مقام معظم رهبری به نام "سرمایهگذاری در تولید" میگوید: بخش کشاورزی جزو خصوصیترین بخش اقتصادی کشور و نیازمند مشارکت حداکثری ذیربطان، کنشگران و فعالین اقتصادی این بخش است.
مجتبی دهقانپور با بیان اینکه حدود ۱۳ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور مربوط به بخش کشاورزی است، اظهار میکند که افزایش سرمایهگذاری در این بخش نیازمند اقدامات و برنامههایی است که باید به طور ویژه دنبال شود.
به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، تسهیل فرآیندهای سرمایهگذاری در بخش کشاورزی همچون حذف مراحل پیچیدهی اداری برای صدور مجوزها در کوتاهترین زمان ممکن به منظور ترغیب سرمایهگذاری افراد یکی از اقداماتی است که باید با جدیت دنبال شود.
*سرمایهگذاری در زیربخشهای مختلف کشاورزی نیازمند حمایت تسهیلاتی*
دهقانپور با یادآوری اینکه بخش کشاورزی، بخشی گسترده و متنوع است، ابراز میکند: سرمایهگذاری در زیربخشهای مختلف کشاورزی نیازمند حمایت تسهیلاتی از سوی دولت است که به صورت سنواتی و در قالب تسهیلات یارانهدار تامین میشود تا بتوانیم به تکمیل طرحهای نیمهتمام کمک نماییم.
وی میافزاید: مجلس نیز ظرفیتی را از طریق قانون تامین منابع مالی برای سرمایهگذاری دنبال کرده و کلیات آن را مشخص کرده و مجوزهایی برای سرمایهگذاری به دولت داده است که سازوکارهای اجرایی آن باید عملیاتی شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس عنوان میکند: استان فارس به عنوان قطب مهم کشاورزی است و با ۹.۲ درصد از ارزش افزوده بخش کشاورزی کشور نقش اساسی در تولید، اشتغال و امنیت غذایی کشور دارد و سهم بخش کشاورزی استان فارس از صادرات غیرنفتی این استان ۴۵ درصد است.
وی با اشاره به نقش کشاورزی فارس در توسعه اقتصادی، از سرمایهگذاران دعوت میکند با همکاری یکدیگر برای دستیابی به اهداف اقتصادی و اجتماعی، به فرصتهای سرمایهگذاری عینیت ببخشیم.
دهقانپور با بیان اینکه حمایت از شکلگیری و تکمیل زنجیرههای ارزش در حوزههای مختلف بخش کشاورزی در دستور کار قرار دارد، میگوید: زنجیرههای ارزش مذکور با سرمایهگذاری ۲۹۰ هزار میلیارد ریال در زمینههای تولیدات باغی، زراعی و دامی، شیلات، گیاهان دارویی و صنایع تبدیلی و تکمیلی فعالیت میکنند که با فعالیت این زنجیرهها اشتغالزایی ثابت هفت هزار نفر و فصلی ۱۶ هزار نفر ایجاد شده است.
*تمام برنامههای راهبردی استان باید در راستای شعار سال باشد*
استاندار فارس نیز با اشاره به ظرفیتهای بی نظیر این استان اظهار میکند: تهیه و طراحی یک سیستم متناسب با وظایف دستگاههای اجرایی به نحوی که اقدامات هر دستگاه قابل ارزیابی، رصد و پایش باشد؛ طراحی یک سیستم برای شناخت موانع سرمایهگذاری؛ مشورت با اهل نظر و کارشناسان اقتصاد برای کشف راهحل خلاقانه؛ طراحی یک نظام برای جمعآوری سرمایههای کوچک؛ پیشنهاد اصلاح مقررات و بخشنامههای دست و پاگیر؛ تدوین و اطلس سرمایهگذاری استان و راهاندازی آن؛ تهیه بستههای سرمایهگذاری بدون نام؛ استفاده از ظرفیتهای سرمایهگذاریهای دوجانبه بین فارس و کشورهای خلیج فارس؛ فعال کردن پروژههای اقتصادی متوقف شده و نیمه فعال؛ آشکار و عمومی کردن فرصتهای سرمایهگذاری؛ استفاده و ارتباط وسیع با اتاق بازرگانی، اتاق اصناف و ... و همچنین استفاده از این ظرفیتها؛ به نتیجه رساندن موضوع ناترازی انرژی و استفاده از پنلهای خورشیدی؛ برنامه عملیاتی راهبردی کمیتپذیر و نهایتا همه برنامههای راهبردی باید در راستای شعار سال یعنی «سرمایهگذاری برای تولید» باشد.
به گفته حسینعلی امیری امسال باید برای تحقق شعار سال نهایت تلاش خود را به کار بگیریم و اگر همه دستگاهها پای کار بیایند، مسلماً مشکلات برطرف خواهد شد. در همین راستا تمامی دستگاهها باید برنامهریزیهای لازم را انجام دهند.