با شروع تابستان، مدارس تعطیل شدهاند اما استرس خانوادهها همچنان پابرجاست؛ اینبار نه برای امتحان و نمره، که برای ثبتنام در کلاسهایی که قرار است اوقات فراغت کودکان را پر کنند. کلاس زبان، فوتبال، نقاشی، موسیقی و...؛ فهرست جذابی است، اما برای خانوادههای شیرازی، همراه با برچسب قیمتهایی که گاهی از حد تحمل خارج میشود.
در این گزارش، تلاش کردهایم تصویری واقعبینانه از هزینهها و انتخابهایی که خانوادهها در شیراز برای پرکردن تابستان فرزندانشان پیشرو دارند، ترسیم کنیم.
*کلاسهای زبان؛ از علاقه تا هزینه*
کلاس زبان هنوز هم یکی از انتخابهای نخست خانوادهها در تابستان است. در شیراز، شهریه کلاسهای حضوری زبان برای کودکان، از یک میلیون و ۲۳۰ هزار تومان تا حدود یک میلیون و ۳۷۰ هزار تومان متغیر است. برای نوجوانان این مبلغ بین یک میلیون و ۲۸۰ تا یک میلیون و ۷۱۰ هزار تومان اعلام شده است.
در کانون زبان ایران، ترم تابستان با شهریه حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان برگزار میشود و خانوادهها باید ۳۰۰ هزار تومان دیگر نیز برای خرید کتاب پرداخت کنند.
به گفته یکی از والدین، مجموع هزینه یک ترم زبان همراه با هزینههای جانبی مثل کتاب، رفتوآمد و میانوعده، به بیش از دو میلیون تومان میرسد.
*کلاسهای ورزشی؛ پرتحرک و پرهزینه*
ورزش راهی مناسب برای تخلیه انرژی و حفظ نشاط کودکان در تابستان است. اما هزینه آن در بسیاری از موارد از حد متوسط درآمد خانوادهها فراتر میرود. در شیراز، شهریه کلاسهای ورزشی بسته به نوع ورزش و محل برگزاری، از دو تا چهار میلیون تومان در نوسان است.
برخی باشگاههای فوتبال برای سه ماه تابستان، شهریه شش میلیون تومانی دریافت میکنند؛ مبلغی که بسیاری از خانوادهها را از این گزینه منصرف کرده است.
*موسیقی، هنری گران برای خانوادهها*
شیراز از جمله شهرهایی است که آموزشگاههای موسیقی متعددی دارد. اما علاقه به موسیقی با بودجه همه خانوادهها همراه نیست. در سال ۱۴۰۴، شهریه کلاسهای موسیقی در شیراز بهطور میانگین بین ۱۲۰ تا ۵۵۰ هزار تومان برای هر جلسه نیمساعته است. یعنی اگر فرزندتان در طول تابستان هفتهای یک جلسه کلاس داشته باشد، حداقل باید ۱.۵ تا ۶ میلیون تومان هزینه کنید. این رقم در کلاسهای خصوصی و با اساتید مشهور، بالاتر هم میرود.
*هنرهای تجسمی؛ نقاشی با رنگ هزینه*
در میان کلاسهای هنری، نقاشی همچنان یکی از گزینههای محبوب خانوادههاست. شهریه کلاس نقاشی برای ۸ جلسه در ماه، حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. این در حالی است که خرید ابزار لازم مثل مداد رنگی حرفهای یا آبرنگ، ممکن است تا چند میلیون تومان دیگر هزینه داشته باشد.
*خانوادهها چه میگویند؟*
مریم رضایی، مادر دو کودک ۷ و ۱۲ ساله، به عصرمردم میگوید: هر سال بچهها رو کلاس زبان و ورزش میفرستادیم، ولی امسال فقط تونستیم زبان ثبتنام کنیم. کلاس فوتبال خیلی گرونه، تازه باید لباس و کفش هم براش بخریم و هزینه رفتوآمد هم که خودش رقم قابل توجهی میشه.
یکی دیگر از والدین که در فرهنگسرایی در منطقه قصرالدشت در حال ثبتنام کلاس نقاشی بود، گفت: اینجا شهریهاش کمتره و کلاسها هم خوبه، ولی ظرفیتش زود پر میشه. تو آموزشگاهها قیمتها خیلی بالاست.
*از علاقه بچهها تا حسابوکتاب دخل خانواده*
آرام، مادر یک دختر ۹ ساله، درباره انتخاب کلاسهای تابستانی میگوید: الان دخترم کلاس ژیمناستیک میره که شهریهاش ماهی ۷۰۰ هزار تومنه، ولی چون داره جدیتر دنبال میکنه و نیمهحرفهای شده، ماهی ۲ میلیون تومن پرداخت میکنم. همین باعث شد دیگه نتونم کلاس زبان هم ثبتنامش کنم.
او ادامه میدهد: تصمیم گرفتم اگه هزینه ورزشش کمتر شد یا سطحش بالا رفت، اون موقع یه بخشی از بودجه رو بذارم برای کلاس زبان.
این مادر، از فرصتهای ارزانتر هم استفاده کرده و میگوید: در فرهنگسراها و مساجد قیمتها مناسبتره و برای کلاس نقاشی توی فرهنگسرا ثبتنامش کردم که خیلی بهتر بود؛ ماهی ۲۰۰ هزار تومن دادم. از ماه آینده هم مدرسهشون کلاس فن بیان داره که ماهی یه میلیون تومن درمیاد. خب واقعاً برام سنگینه، ولی بچهم خیلی علاقه داره. مجبورم ورزشش رو کم کنم تا بتونم این کلاس رو ثبتنام کنم.
*استعدادهایی که پشت در کلاسها میمانند*
بخش مهمتری از حرفهای او، گلایهای است که بسیاری از والدین دیگر نیز به زبان میآورند: وقتی بچهها واقعاً توی یک زمینه مثل ورزش استعداد دارن، مثل دختر من که توی ژیمناستیک پیشرفت خوبی داشته، چرا نباید حمایت بشن؟ چرا باید خانوادهها اینقدر هزینه بدن تا بچهشون بتونه ادامه بده؟ اداره ورزش و جوانان باید از این بچهها حمایت کنه، مخصوصاً از خانوادههای کمبرخوردار. چون مطمئنا استعدادهای زیادی بین بچههای محروم هست، ولی بهخاطر نداشتن پول، اصلا به کلاس راه پیدا نمیکنن و استعدادشون هم هیچوقت شکوفا نمیشه.
*نهادهای عمومی؛ فرصتی محدود برای هزینه کمتر*
فرهنگسراهای شهرداری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، امسال نیز کلاسهایی با شهریه کمتر یا رایگان برگزار کردهاند. اما ظرفیت محدود، تنوع کم کلاسها و فاصله مکانی از محل سکونت خانوادهها، باعث شده بسیاری از آنها نتوانند از این کلاسها استفاده کنند.
*یک نگاه پایانی؛ تابستان، زمان رشد یا زمان رقابت؟*
کلاسهای تابستانی میتوانند فرصت خوبی برای کشف استعداد و تقویت مهارتها باشند، اما نباید به فشار اقتصادی یا روانی برای خانواده و کودک تبدیل شوند. به گفته یکی از مشاوران کودک در شیراز، «انتخاب کلاس باید براساس علاقه واقعی فرزند باشد، نه رقابت با دیگران یا نگرانی از عقبماندن.»
شاید گاهی اوقات، یک پیادهروی عصرگاهی، بازی با دوستان یا وقتگذرانی با خانواده، برای رشد کودک مؤثرتر از کلاسهای پرهزینه باشد.