در بازاری که زیر سایهی تورم و مشکلات اقتصادی نفس میکشد، نامهایی هستند که با رفتار نیک، انصاف در قیمتگذاری و صداقت در عمل، نبض اخلاق را زنده نگه داشتهاند.
طرح «کاسب نمونه» به همت مجمع خیرین شهرساز و فرهنگساز شیراز و با مشارکت اتاق اصناف مرکز فارس، تلاشی است برای شناسایی و ارجنهادن به همین کاسبان خوشنام.
*کاسبی با طعم مردمداری*
در مراسم اخیر، دو چهره شاخص بازار، مجید جوانمردی و خشایار ربیعانی، در صنف خواربار و لبنیات مورد تقدیر قرار گرفتند.
مجید جوانمردی با ۱۴ سال سابقه فعالیت در خیابان حسینی، در پاسخ به اینکه رمز خوشنامی در کارش چیست، گفت: با حداقل سود و ارائه تخفیف در منطقهای کمبرخوردار، سعی کردم به همشهریانم خدمت کنم و در این سالها برخورد محترمانه، رعایت انصاف و توجه به حلال و حرام اصول کاری من بوده است و مهمتر از سود، رضایت مشتری و دعای خیر اوست.
*از اخلاق حرفهای تا پشتکار جوانانه*
خشایار ربیعانی نیز که ۷ سال است در این صنف در خیابان ایمان جنوبی فعالیت میکند، اخلاق حرفهای و رفتار پرسنل را پایه اعتمادسازی در بازار دانست و گفت: جوانان باید هدفمند باشند و پشتکار داشته باشند. گرچه موفقیت مسیر سختی دارد، اما ممکن است.
*الگویی فرهنگی از دل بازار*
در حاشیه این مراسم، سیروس پاکفطرت، عضو هیئت مدیره مجمع خیرین، گفت: ما در حال الگوسازی هستیم. تجلیل از کاسب نمونه، نه فقط یک تقدیر، بلکه پیام فرهنگی برای ترویج رفتار صحیح در بازار است.
او افزود: تاکنون از چهار کاسب تجلیل شده و در پایان سال، ارزیابی و بازنگری خواهیم داشت.
*معیار انتخاب و افق آینده طرح*
پاکفطرت همچنین توضیح داد: هدف از این طرح، ترویج اخلاقمداری، انصاف و الگوسازی مثبت در بازار است که در فاز نخست، از کاسبان صنف نانوایی و خواربار و لبنیات تجلیل میکنیم و معرفی این افراد بر اساس نظر مردم محله و بررسی شاخصهایی همچون برخورد مناسب و رعایت انصاف در معامله با مشتریان، رعایت بهداشت و نظافت محیط کار و منش اخلاقی انجام میشود.
وی تأکید کرد: در مراحل بعدی، اصناف دیگر هم در دستور کار مجمع قرار دارند و پس از ارزیابی نهایی در پایان سال، تصمیمگیری درباره ادامه یا گسترش طرح انجام میشود.
*الگوسازی و انگیزهبخشی به کسبه بازار*
علی رهایی، سخنگوی اتاق اصناف مرکز استان فارس، در حاشیه این مراسم در گفتوگو با عصر مردم گفت: اتفاق خوبیست که با نظرسنجی مردمی، کاسبان خوشنام در محلهها شناسایی و معرفی میشوند. این کار ارزنده مجمع خیرین، الگوسازی موثری در بازار ایجاد میکند و نمایندهای از بین سایر کسبه معرفی میشود که مایه دلگرمی سایر همصنفان هم هست.
وی افزود: شیراز با بیش از ۸۰ هزار واحد صنفی، شهر مهمی در عرصه اقتصاد بازار است و تجلیل از کاسبان نمونه میتواند انگیزهبخش باشد.
رهایی بر اهمیت هویت واحدهای صنفی و دارا بودن پروانه کسب تأکید کرد و گفت: تجربه نشان داده بیشترین تخلفات از سوی واحدهایی است که بدون مجوز فعالیت میکنند. بنابراین توصیه ما به مردم این است که از صنوف دارای پروانه کسب خرید کنند.
رهایی همچنین به روند شناسایی کاسبان نمونه اشاره کرد و گفت: اتحادیهها در شناسایی این افراد نقش مهمی دارند، اما چون کسبه یک صنف با هم رفیقاند و تعداد خوشنامان زیاد است، انتخابها دشوار است. از این رو طرح مجمع خیرین با نظرخواهی محلی و بررسی منش و اخلاق کاسبان، کار مؤثریست که اتحادیهها هم در اجرای آن همکاری میکنند.
*بازار در حال تغییر، آموزش در حال توسعه*
او همچنین اضافه کرد: بازار امروز با چالشهایی چون فروش اینترنتی و تغییر فرهنگ خرید مواجه است و ما دورههای آموزشی کاربردی برای ارتقای مهارت فروش، بازاریابی دیجیتال و رفتار حرفهای برگزار کردهایم که با استقبال خوب همراه بوده است.
*پایانی بر محور امید*
در پایان مراسم، لوح سپاس به نمایندگی از مردم و دیگر کاسبان، به این دو چهره خوشنام بازار اهدا شد؛ حرکتی که میتواند چراغ امید و اخلاق را در میان فشارهای اقتصادی، روشن نگه دارد.
بیتردید چنین حرکتهایی در کنار ایجاد انگیزه، میتوانند زمینهساز تغییرات رفتاری عمیقتری در فضای بازار باشند. با این حال، برخی فعالان صنفی معتقدند که برای اثرگذاری بلندمدت، باید برنامههایی مکمل مانند آموزش مستمر، حمایت از کسبه در مناطق کمبرخوردار و مشارکت جدیتر اتحادیهها نیز در کنار تجلیلها دیده شود. شاید ارزیابیهای پایان سال مجمع، فرصت مناسبی برای سنجش این تأثیرگذاری و بهبود مسیر آتی طرح باشد.