"وقتی برق قطع میشود، آب هم قطع میشود." مریم، مادر یک کودک ناتوان جسمی که در طبقه سوم آپارتمانی در شیراز زندگی میکند، این روزها این جمله را بارها تکرار میکند و از سختیهای زندگی در گرمای طاقتفرسا میگوید.
اما سختیهای مردم تنها به اینجا ختم نمیشود. یکی از ساکنان دیگر که سالمند است و به مشکلات کمر و پادرد شدید مبتلاست، میگوید: یکبار وقتی بیرون بودم، نتوانستم پیش از شروع خاموشی به خانه برسم و مجبور شدم کل مسیر را پیاده و با پلهها بالا بروم. چند بار هم در زمان خاموشی مجبور به خروج از منزل شدم؛ این تجربهها برایم بسیار سخت و دردناک بود.
زن جوانی نیز روایت میکرد: هفتهای یک روز هنگام تعطیلی و خروج از محل کارم، دقیقاً همزمان با ساعت خاموشی است. باید چهار طبقه را پایین بیایم. همان روز، پرستار مادرم هم نمیتواند کنار او باشد، بنابراین بعد از رسیدن به خانه باید سه طبقه برای رسیدگی به مادرم بالا بروم و دوباره پایین بیایم. در نهایت هم وقتی به منزل خودم میرسم، باید دو طبقه را بالا بروم. این رفتوآمدها باعث شده دچار پادرد شدید شوم.
در حادثهای دیگر، سالمندی که هنگام استفاده از آسانسور متوجه نزدیکی زمان قطعی برق نشده بود، در آسانسور گرفتار شد. این فرد نزدیک به یک ساعت در آسانسور محبوس مانده بود و تنها پس از شنیده شدن صدای کمکخواهیاش توسط یکی از همسایهها، نیروهای آتشنشانی توانستند او را نجات دهند. این اتفاق باعث بروز مشکلات قلبی و انتقال او به بیمارستان شد.
*افزایش دما و بحران سراسری خاموشیها*
افزایش بیسابقه دمای هوا و مصرف برق در سراسر کشور باعث شده قطعیهای برنامهریزیشده و گاه ناگهانی در استانهای پرجمعیت و صنعتی مانند شیراز، تهران، اصفهان و خوزستان به یکی از چالشهای بزرگ تابستان تبدیل شود. این خاموشیها مشکلاتی همچون قطع برق کولرها، اختلال در تأمین آب، توقف فعالیتهای تجاری و اداری و نگرانیهای شدید درباره سلامت کودکان، سالمندان و بیماران به همراه داشته است.
*اطلاعیه شرکت توزیع نیروی برق شیراز*
شرکت توزیع نیروی برق شیراز با صدور اطلاعیهای از همه مشترکین خانگی، اداری، صنعتی و کشاورزی خواسته است تا با مدیریت مصرف برق همکاری کنند. بر اساس این اطلاعیه، خاموشیها بهصورت برنامهریزیشده هر شب از ساعت ۱۹ تا ۲۳ اعمال میشود و هر گروه مشترکین، یکبار در هفته در یکی از دو بازه ۱۹ تا ۲۱ یا ۲۱ تا ۲۳ در خاموشی قرار میگیرند. مشترکین میتوانند گروه خاموشی خود را از طریق پیامک یا اپلیکیشن "برق من" دریافت کنند.
مسئولان شرکت توزیع برق شیراز اعلام کردهاند که این برنامه از ۱۳ مرداد ۱۴۰۴ تا اطلاع ثانوی اجرا خواهد شد و امیدوارند با بهبود شرایط، میزان مدیریت بار کاهش یابد.
مسئولان شرکت توانیر نیز ضمن عذرخواهی از مردم، تأکید کردهاند که خاموشیها برای جلوگیری از فروپاشی شبکه و بحرانهای گستردهتر ضروری است و از مردم خواستهاند در مصرف برق صرفهجویی کنند.
*طرحهای توسعه، پاسخگوی نیازهای روزافزون نیست*
طرحهای توسعه نیروگاهها و افزایش ظرفیت تولید برق در دست اجراست، اما کارشناسان هشدار میدهند که این اقدامات فعلاً پاسخگوی نیازهای روزافزون نیست و باید برنامهریزی بلندمدتتری صورت گیرد.
فعالان محیط زیست نیز یادآور میشوند که کاهش مصرف برق باید با توسعه انرژیهای تجدیدپذیر همراه باشد تا در آینده چنین بحرانهایی تکرار نشود.
*بحران خاموشی؛ نیازمند همکاری و نگاه بلندمدت*
بحران قطعی برق در ایران، بهویژه در گرمای تابستان، چالشی جدی برای مردم و مسئولان است؛ چالشی که تنها با همکاری همگانی، مدیریت دقیق مصرف و توسعه زیرساختهای پایدار قابل حل است.