وارد حساب کاربری خود شوید

نام کاربر *
کلمه عبور *
مرا به خاطر بسپار

ایجاد یک حساب کاربری

فیلدها با ستاره (*) مشخص شده اند مورد نیاز است.
نام *
نام کاربر *
کلمه عبور *
تائید رمز عبور *
پست الکترونیک *
تأیید ایمیل *
کپچا *
Reload Captcha

    گفت و گو با استاد نعمتی؛هنرمندی با بیش از نیم قرن فعالیت مستمر و اثربخش منتخب سردبیر

    توسط صفدر دوام/ روزنامه نگار 29 شهریور 1399 2134 0
    استاد محمد نعمتی فرزند عبدالرحیم ارسنجانی در سال ۱۳۲۳ در شيراز متولد شد. عشق به خوشنويسى و کتابت قرآن که در خانواده ارسنجانی‌ها موروثی شده، وی را بر آن داشت تا با مشق از روی آثار خوشنویسان برجسته‌ای چون ميرزا احمد نى ريزى و ملا محمد شفيع ارسنجانى کتابت نخستین قرآن را در سال ۱۳۴۶ آغاز كرده است ، عضويت در شوراى تشخيص انجمن خوشنويسان كشور، كتابت قرآن ۳۰۰ صفحه‌ای در قطع مربع، قرآن تلفیقی خط نسخ و ثلث از آثار برجسته اوست. تأسيس انجمن قرآن نگاران ايران متشکل از شاگردان برجسته وی و همچنين كتابت زيارت نامه متعدد در امام زادگان استان، كشور و بسيارى از اماكن متبركه در ديگر كشورها از جمله سوابق فعاليت هنرى اين هنرمند مقيم شيراز است.استاد نعمتى هم اكنون در مركز فرهنگى نور هدايت در خيابان حائرى شيراز با سابقه ى نزديك به سه دهه، همچنان عاشقانه مشغول به فعاليت خوشنويسى است و در حال نگارش بيست و يكمين كتابت قرآن مجيد مى باشد، در اين گفتگوى دو ساعته پاى صحبت ها، شرح احوال و درد دل هايى كه برگرفته از عشق ديرينه اين هنرمند برجسته دارد نشستيم كه عينأ از نظر خوانندگان ارجمند و هنردوست مى گذرد.

    ▪️با درود خدمت جناب استاد نعمتى؛ شرح حالتان را بفرماييد؟

    بسم الله الرحمن الرحيم؛ خدا رحمت كناد مرحوم علامه محمد تقى جعفرى به بنده لطف داشتند زمانى با هم نشسته بوديم يه ايشان گفتم شعرى از مولوى ديده ام كه فكر نمى كنم حضرتعالى خوانده باشيد مستحضريد كه ايشان مولوى شناس برجسته اى بودند و با همان لهجه اصيل گفتند: بخوانيد ببينم! و آن شعر اين بود كه من بر روى جلد كتاب قديمى ديده بودم:
    دستارم و جُبه و سرم هر سه به هم
    قيمت كردند يك درم چيزى كم
    نشنيدستى نام مرا در عالم
    من هيچ كسم، هيچ كسم، هيچ كسم

    بنابراين در وهله اول هيچ كسم؛ به هر حال هر شخصى براى خود پيشينه اى دارد، بنده در يكم شهريور ١٣٢٣ در محله ى فيل شيراز كه پدرم از ارسنجان هجرت كرده بودند، به دنيا آمدم.
    البته اين بگويم كه در زمان گذشته با مشكلاتى در زندگى روزمره مواجه بوديم و اين مشكلات دامنگير بسيارى از خانواده ها بود به هر حال ما به عنوان اجاره نشين از اين خانه به آن خانه مى رفتيم واقعا اين كه برخى مشكلات زندگى امروزه را عنوان مى كنند، اينطور نيست كه در گذشته همه در كاخ هاى مجلل و زندگى با رفاهى بودند .
    در هفت سالگى پدرم مرا به مدرسه اى برد كه جنب بازار نو بود و مدرسه فيلسوف نام داشت، در آنجا خانم معلمى به نام حكيم كه يادش بخير باد، اولين درس خدا شناسى را به ما ياد داد و گفت: بچه ها هر كه پرسيد خدا كجاهست، بگوييد خدا كجا نيست؟
    در سال بعد به علت تغيير مكان مدرسه از كلاس دوم به مدرسه اى ديگر رفتم و بدون هيچ درس خواندن و با تكيه بر هوش و استعداد درس ها را درك مى كردم.
    معلم بزرگوارى داشتيم مرحوم سيد محمد صادق انجوى كه استاد بزرگوارى بود و ششم هم با معدل عالى كسب كردم.
    براى كلاس هفتم در مدرسه شاپور مراجعه كرديم و به هنرستان طالقانى كنونى با شهريه ٦٤ تومان سال ١٣٣٧ ثبت نام كرديم كه بعدها فهميدم كه دانش آموزان نمره عالى و رتبه برتر پول نگيرند و البته آن شهريه را در دو قسط پرداخت كرديم و اين نوع مشكلات داراى پيشينه است.
    سپس در مدرسه درب شيخ ادامه تحصيل دادم و...

    ▪️استاد دوره ى تحصيلى و آغاز علاقه شما به هنر خوشنويسى كى رخ داد؟

    من ديدم كن با وجود مشكلات مالى خانواده سربار خانواده هستم از اين رو سوم دبيرستان ترك تحصيل كردم.
    و اما بحث خوشنويسى و اساتيد كه فرموديد؛ من در لندن نمايشگاه خوشنويسى داشتم خبرنگار زيركى نه بهتر از شما از من پرسيد كه چگونه به هنر خوشنويسى روى آوردى و نخستين مشوق تان چه كسى بود؟ گفتم: پدرم. آن خبرنگار گفت: چگونه؟ گفتيد كه پدرتان نابينا بود گفتم: پدر من با مرحوم حاج ملامحمد شفيع همدرس بود و تحت تأثير ايشان بود و همواره مرا تشويق به نوشتن مى كرد و صبح هاى يكشنبه كه از درب مسجد وكيل گذر مى كرد، از دكان مرحوم حاج حكيم الهى براى من كاغذ مى خريد تا تمرين كنم و همين سبب شد كه در مدرسه معلم مرا مأمور نوشتن سرمشق براى ديگر دانش آموزان كرد.
    در ادامه راه عشق رفيق راه شد و به قول حافظ:
    عشق پيدا شد و آتش به همه عالم زد

    ▪️خب آغاز كار حرفه اى شما كى بود؟

    از سال ١٣٤٢ همزمان با قيام ١٥ خرداد در ميدان مولا مركز صحافى كتاب راه اندازى كرديم كه با نام مهر آغاز بكار كرديم و اين واژه سه وجه براى آن قائل بودم كه اول محبت، دوم خورشيد و سوم اول مهر و سرآغاز تحصيل و تابلويى با طرح خورشيد تابلويى ساختم.
    در آن روزگار و هم اكنون نيز در آن محله به آقاى مهر مشهور هستم و اكنون هم برادرم در آنجا مشغول بكار است.

    ▪️پس به تعبير خواجه؛ از قيل و قال مدرسه حالى دلم گرفت// يك چند نيز خدمت معشوق و مى كنم!

    بله من معلمى و استادى در زمينه خوشنويسى نداشتم اما از پيشكسوتان استفاده مى كردم و البته در نقاشى، منبت، معمارى، كاشى، گلدوزى و بسيارى هنرها را بدون معلم آموختم.
    با اين حال كار من از نستعليق آغاز شد كه همه مدارس تقريبأ همه كار مى كردند.
    زمانى كه در محل كار صحافى مرحوم خليل فرقانى آمد و سياه مشق هاى نسخ مرا ديد و با ديدن آنها مرا تشويق به نوشتن نسخ كرد و به تعبيرى اين نكته كه " در خانه اگر كس است يك حرف بس است" و ايشان و تشويقش كسِ خانه ى دل من شدند.

    اين روش را ادامه دادید؟

    نوشتن و تمرين نسخ را آغاز كردم تا اينكه قرآن مرحوم احمد نى ريزى منتشر شد كه مبلغش ٢٠٠ تومان بود و در قدرت خريد بنده نبود و پس از چندى اين قرآن را از يكى از دوستان به مدت دو سال به امانت گرفتم و با آن تمرين نسخ زواياى مختلف نسخ را دريافتم و از اين رو مى توانم نخستين استاد را ميرزا احمد نى ريزى بدانم.

    ▪️اثرى كه نخستين بار ارائه داديد؛ كى بود؟

    يك روز شخصى با نيت نيك ترويج زيارت حضرت زينب(س) دنبال شخصى مى گشت كه اين زيارت نامه را با خط نسخ كه به خط قرآنى مشهور بود، بنويسد در آنجا به ايشان تأكيد شد كه فلانى يعنى بنده بهترين نسخ در شيراز مى نويسم بنابراين اين زيارت نامه را سال ١٣٤٦ نوشتم كه با هدف انتشار در همه امامزادگان در ساير كشورهاى اسلامى بود و اكنون هم يك نسخه در حرم حضرت احمد بن موسى (ع) قرار دارد.
    براى رفع اشكال اين زيارت نامه را براى مرحوم پدر خواندم و آن مرحوم تا از هدف بنده و انتشار اين زيارت نامه خبردار گرديد با مسرت و شوق خاصى مرا دعا كرد كه آثار همان دعا هنوز در زندگى هنرى و موفقيت هاى ديگر جارى و سارى مى باشد.

    ▪️خب؛ اين مهم را چگونه ادامه داد؟

    با ديدن اشك شوق پدر قصد كردم كه قرآن كريم را كتابت كنم و اين كار را آغاز كردم و اين را بگويم تشويق پدر سكوى پرتاب هنرى بنده شد و سال ١٣٤٨ خورشيدى سفارشى براى نوشتن متن زيارت نامه در بقعه شيخ محمود شبسترى از تبريز به بنده سفارش شد كه انجام دادم، تا اينكه چند سال پيش دوباره براى احياى آن به بنده سفارش نوشتن مجدد شد.

    ▪️كتابت قرآن را چگونه ادامه داديد؟

    نوشتن قرآن تقريبأ سال ١٣٦١ يعنى ١٣ سال طول كشيد و به عمر مرحوم نرسيد اما كم كم به عنوان نسخ نويس شيراز مشهور شدم.

    ▪️ظاهرأ براى بقاع متبركه شيراز هم زيارت نامه نگاشته ايد؟

    بله در دهه اواخر ١٣٤٠ خورشيدى با سفارش مرحوم حاج محمد هادى صلاحى زيارت نامه را بنده نوشتم و البته موزه و كتابخانه در طبقه دوم ساختمان اصلى هم راه اندازى كرديم.
    سابقه نوشتن زيارت نامه هم اين بود كه يك روز مرحوم صلاحى به بنده گفت: يك زيارت نامه را بنويس و نام خودت را ننويس؛ من زيارت نامه را نوشتم و در اختيار ايشان قرار دادم.
    همه اعضاى هيات امناء بدون شناخت نام نگارنده كه بنده بودند خط را مورد تأييد قرار دادند با وجود اينكه خيلى افراد نمونه نوشته بودند.
    اكنون در حاشيه حرم مطهر زمينه آبى همان زيارت نامه وجود دارد و آن ٩٠ قطعه خوشنويسى رو زمينه آبى ٦٠ قطعه نستغليق و ٣٠ قطعه نسخ نوشتم و بحث پول هم كه پيش آمد گفتم من براى پول ننوشتم.
    زيارت نامه هاى ورودى هم به دليل شدت نور مهتابى آسيب ديده بودند كه بنده نوشتم و هنوز هم هست اما زيارت نامه هاى داخل حرم تغيير به چاپى داده شده است كه اين هم خوش سليقگى نمى باشد و اين را تأكيد كردم كه همه مكان ها به آثار اصيل تكيه مى كنند.
    و اينكه به لطف الهى مفتخرم كن نام بنده در امام زادگان شيراز نظير حضرت سيد علاالدين حسين(ع)، سيد مير محمد و سيد على بن حمزه و امام زادگان ساير شهرستانها بر زيارت نامه ها حك شده است و اين همكارى تا اكنون هم ادامه داشته است.

    ▪️آثار برون مرزى شما در كجا مى باشد؟

    سال ١٣٥٥ توفيق همراه شد و دو زيارت نامه را براى عتبات متبركه اى چون حرم حضرت امام حسين (ع) و حرم حضرت على (ع) كتابت كردم كه اكنون در موزه هاى دو آستان موجود است در حرم هاى حضرت رقيه (س) و حضرت زينب(س) هم وجود دارند و اين جاى شكر نعمت پروردگار دارد.

    ▪️از چه رويدادى در كارنامه كارى خود در عرصه هنر خوشنويسى خشنود هستيد؟

    در دوره ى توليت آيت الله رئيسى در آستان قدس رضوى تعداد ٥٠ اثر به آستان هديه دادم كه با حُسن نظر و همچنين كرامت حضرت على بن موسى الرضا(ع) هم اكنون يك سالن اختصاصى ويژه اين آثار در آستان قدس در نظر گرفته شده است و اين مهم براى بنده بجاى نرخ گذارى بر آثار و يا فروش آنها موجب افتخار و مباهات مى باشد، در اينجا بيان اين گلايه ضرورى است كه بگويم در حاليكه آثار خوشنويسى بنده را در آستان قدس كه مركز نگهدارى برجسته ترين آثار از اساتيد بوده و هست نگه داشته اند، متأسفانه چند سال پيش آثار خطى بنده كه شامل زيارت نامه هاى قديمى بود در آستان مقدس احمدى برداشتند و بجايش آثار چاپى گذاشتند؟!
    در حاليكه براى اماكن هميشه اولويت آثار هنرى اصلى و با اصالت ارجحيت داشته است.

    ▪️با انجمن خوشنويسان همكارى تان چگونه بود؟

    مرحوم استاد ديرين كه از دوستان بنده بودند بارها براى تدريس از بنده دعوت كردند و بنده گفتم بنده آنجا نمى آيم وليكن هنرجويان را آموزش مى دهم؛ پس از فوت مرحوم ديرين هم استاد اميرخانى براى رياست انجمن استان از بنده دعوت كرد و بنده گفتم: من اساس نامه انجمن را قبول ندارم، چرا كه شما فقط مى گوييد بنويس و مبانى مهم در آن نيست.

    ▪️باور شما در كنار آموزش خوشنويسى چيست؟

    بنده معتقدم در كنار آموزش خوشنويسى استاد بايد آموزش اخلاق، ادب، معرفت دهد؛ تنها نوشتن ملاك هنرمندى نيست، با اين حال بسيارى از عزيزان به سراغ بنده آمدند و آموختند كه از آن جمله مرحوم رحمتى و مرحوم ممتحن بودند.

    ▪️!برگرديم به اقدام برجسته شما و كتابت قرآن مجيد

    بله بنده كتابت قرآن ۳۰ صفحه‌ای (هر جزء یک صفحه)، قرآن ۳۰۰ صفحه‌ای در قطع مربع، قرآن تلفیقی خط نسخ و ثلث را انجام داده ام و اكنون در حال بيست و يكمين كتابت قرآن هستم كه به اميد خدا تا پايان سال به اتمام مى رسد.

    ▪️كتابت قرآن را در جمله اى تعريف كنيد؟

    زمانى به فرزندانم گفتم كه شما خدا را شنيده ايد و بنده با كتابت قرآن خداوند را ديده ام!
    و كتابت قرآن با عنايت خداوند كه همواره دست مرا براى اين اقدام نيكو گرفته شامل بنده بوده است.
    و لله الحمد در كنار آن كارهاى ديگر بدون بصد مادى و تنها با تكيه بر بال عشق كتابت نمودم در در اختيار دوستداران قرار دادم.

    ▪️فعاليت هاى سياسى و انقلابى شما در كنار هنرى تان شرح دهيد؟

    از سال ١٣٥٥ در كنار كار صحافى و خطاطى اقدام به نوشتن اعلاميه كردم.
    و جناب محمد عسلى مدير مسؤل روزنامه عصر مردم از همان اوايل دهه ٤٠ هم داراى ذوق ادبى و نوشتن بود و دوستى بنده با ايشان داراى سابقه ى طولانى است.

    ▪️از برگزارى نمايشگاههاى داخلى و خارجى بگوييد؟

    تاكنون بيش از ٦٠ نمايشگاه آثار بنده در سطح كشور و جهان برگزار شده است، به جرأت مى گويم كه شخصى تاكنون در سطح استان به تعداد بنده نمايشگاه انفرادى برگزار نكرده است.

    ▪️خاطره اى از برگزارى يكى نمايشگاهها بگوييد؟

    بيش از ٢٥ سال پيش آقاى شايسته نيا مدير كل اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامى استان فارس از بنده براى برگزارى نمايشگاه در فرهنگسراى بهمن در تهران دعوت كرد كه در وهله اول بنده قبول نكردم وليكن بااصرار برادرم پذيرفتم و تعداد ٢٠٠ اثر در آن نمايشگاه ارائه دادم و اساتيدى چون اميرخانى، اخوين، جليل رسولى، خروش، كرمعلى و دهها نفر ديگر به تماشاى اين نمايشگاه آمدند و استاد اميرخانى در دفتر يادبود عنوان استاد محمد نعمتى مرقوم كرد.
    استقبال از اين نمايشگاه بگونه اى بود كه يك هفته مقرر به ٢٣ روز در ماه مبارك رمضان ادامه يافت.

    ▪️شما سابقه كارى تان در اماكن متبركه در كشور منحصر بفرد است

    بله پيشينه كارى بنده در بحث كتابت زيارت نامه هاى اماكن متبركه در كشور شناخته شده است و در تاكنون ٣٠٠ فقره زيارت نامه با خط بنده در اماكن نصب شده است.

    ▪️اين مهم پيامدهايى چون توجه مديران فرهنگى داشته است؟

    متاسفانه نه؛ ببينيد خيلى جالبه كه براى فلان شخص كه هزار قوطى كبريت جمع كرده وقت و بودجه مى گذارند ولى متاسفانه توجه اى به كتابت هاى قرآنى نمى شود؛ هيچ خوشنويس زنده معاصر به اندازه بنده قرآن كتابت نكرده است و نخستين كلاس قرآن نويسى را بنده راه اندازى و ٣٠ نفر شاگرد را تربيت كرده ام در ازاى همه اين كارها توقعى هم نداشته ام و به اقدامات معنوى ام مفتخرم؛ وليكن هيچ مسؤلى به اين مهم كه ركن جامعه اسلامى محسوب مى شود از سوى مديران كلان كشورى و استانى توجه نمى شود!
    علم و نگارش از عطاياى الهى است كه در قرآن مجيد به آن تأكيد شده و دغدغه بنده هم توجه به اين مهم مى باشد.
    زمانى هم به مرحوم آيت الله ايمانى امام جمعه سابق شيراز گفتم؛ مسؤلان ما بطور جد به قرآن توجه نمى كنند و هر سال بودجه قرآنى كمتر مى شود وليكن بودجه هاى فوتبال و خريد مربى براى كشور بيشتر شده است؟!
    در يك سال همزمان فوتبال جام جهانى كه تعبير شكست آبرومندانه براى آن بكار برده شد براى همه بازيكنان هداياى كلان در نظر گرفته شد و همزمان قاريان و حافظان ما را رتبه هاى برتر جهانى كسب كردند با اين حال مسؤلى براى استقبال شان به فرودگاه هم نرفت؟!
    باز هم تأكيد كنم بنده هرگز توقع شخصى ندارم
    به همه وزراى فرهنگ و ارشاد اسلامى هم گفتم كه به اين مهم توجه كنيد و ايده هاى نو در اين رابطه دادم.

    ▪️شما در هيات هاى مذهبى هم فعاليت داريد؟

    بنده از آغاز نوجوانى در هيأت هاى مذهبى شيراز فعاليت داشته ام و اكنون هم هيأت ارسنجانى هاى مقيم شيراز؛ به هر حال نوآورى هايى انجام شده و اين مركز فرهنگى نور هدايت با نزديك به سه دهه فعاليت با نيت حسينيه و پايه گذارى كار فرهنگى تأسيس شده است.
    هديه دادن كتاب به مراجعه كنندگان كار فرهنگى آغاز شد و البته در دوران قبل از انقلاب اسلامى هم كتاب هاى دكتر شريعتى و رساله هاى امام خمينى (ره) توزيع كردم.
    اعلاميه هاى انقلابى هم بيشتر به خط بنده در دهه ٥٠ نوشته شد كه در آرشيو موجود است.

    ▪️فكر كنم شما نمايندگى دريافت وجوهات شرعى آيت العظمى مكارم شيرازى هم بعهده داريد؟

    از افتخارات بنده اين موضوع مى باشد كه در ٣٠ سال گذشته در امر دريافت وجوهات شرعى نمايندگى ايشان دارم و لطف اين مجتهد اعلم در به بنده بگونه اى بوده كه در نمايشگاه فرهنگسراى بهمن، باغ ملى شيراز و آيين تجليل از بنده پيام هاى محبت آميز صادر فرمودند و همچنين آيت الله صافى گلپايگانى نيز به بنده كمال لطف داشته اند كه موجب مباهات در كارنامه هنرى و اجتماعى بنده است كه تأييد دو مجتهد جامع منحصر بفرد مى باشد.

    ▪️از اينكه وقت گرانسنگ تان در اختيار بنده قرار داديد، متشكرم

    بنده هم از شما و همه همكاران گرامى تان كه در جهت اطلاع رسانى و اشاعه فرهنگ دينى و اجتماعى تلاش داريد، كمال سپاس دارم.

    این مورد را ارزیابی کنید
    (2 رای‌ها)
    آخرین ویرایش در شنبه, 29 شهریور 1399

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
    از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
    در غیر این صورت، «عصر مردم» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.