بی شک اندیشه های نوعدوستی، تعاون، تواضع، حسن خلق، صلح، دوستی، یتیم نوازی، دستگیری از درماندگان، حرمت زنان، حفظ حریم مالکیت، آزادی در پذیرش دین، مطالب مربوط به ارث و وراثت، وفای به عهد، صداقت در گفتار، تفاوت بین عالم و جاهل و بسیار موارد دیگر که در قرآن صراحتاً به آن اشاره شده و در سنت هم از آنها روایات بسیار نقل شده همه ریشه حقوق بشری دارند.

درک شرایط و موقعیت های عصر جاهلیت و زمان آغاز بعثت که برای طوائف عرب، (زن، شمشیر و شراب) حرف اول را می زده و زنان از هیچ حقوقی برخوردار نبوده اند و بیشتر به عنوان وسیله ارضای شهوات و کار در منزل و صحرا مورد نظر بوده اند نیاز به مطالعه دقیق شرایط و موقعیت عصر جاهلیت و دوران پس از بعثت پیامبر اسلام دارد تا تفاوت تغییر و نقش حقوق بشر اسلامی را فهم و درک کنیم.

آنان که حقوق بشر آمریکایی را به رخ ما می کشند و اسلام ستیزی را ترویج می کنند نمی دانند و مطالعه نکرده اند که ریشه های همین حقوق بشر غربی در بخش های عمده ای ریشه در حقوق بشر اسلامی دارد و مُلهم از قرآن است به عنوان مثال در مورد آزادی در پذیرش دین کافی است به چند آیه شریفه از قرآن استناد کنیم. در سوره کافرون، خداوند خطاب به پیامبر می فرماید: «قل یا ایها الکافرون، لا اَعبدو ما تعبدون، ولا انتم عابدون ما اعبد، ولا انا عابدُ ما عبدتم و لا انتم عابدون ما اعبد. لکم دینکم ولی دین»

[بگو ای کافران، نمی پرستم آنچه را می پرستید و نمی پرستید آنچه را می پرستم. عبادت نمی کنم آنچه را شما عبادت می کنید و عبادت نمی کنید آنچه را من عبادت می کنم دینتان برای خودتان و دین من برای خودم.]

و نیز در آیه الکرسی می خوانیم که خداوند می فرماید: «لا اکراه فی الدین قد تبین الرشد من الغی...» [هیچ اجبار و اکراهی در پذیرش دین نیست...] در مورد حقوق زنان نیز در قرآن مطالب مفصلی داریم از جمله آنکه می فرماید: «للرجال نصیبٌ ممااکتسبوا و النساء نصیب مما اکتسبن»1

[مردان از آنچه به دست می آورند بهره می برند و زنان نیز از آنچه به دست می آورند بهره می برند]

در واقع اسلام حقوق زن و حقوق مردم را در آنچه کسب می کنند تفکیک کرده و حق هر کدام را محترم شمرده است. حقوق بشر اسلامی را می توان در فقه اسلامی نیز درخصوص اصل مالکیت، امّاره ید، اصل برائت، اصل لاضرر و اصل استصواب ملاحظه کرد که ذکر و شرح تمامی آنها در حوصله این نوشتار نیست.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم با الهام از قرآن، سنت، اجماع و عقل که از ادله استنباط اسلامی هستند حقوق و آزادی های فردی و جمعی در اصول مختلف آمده است.

مانند اصل 19 که اشعار می دارد «مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند ازحقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.

در اصل بیستم هم به حقوق ملت اشاره شده و همه افراد را اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار داده است.

در اصل بیست و یکم به طور مشروح در 5 بند به حقوق زن پرداخته شده مانند احیای حقوق مادی و معنوی زنان، حمایت مادران، حضانت فرزند و حمایت از کودکان بی سرپرست.

در بند 3 نیز درخصوص دادگاه صالح برای حفظ کیان و بقای خانواده اشاره شده و در بند 4 درخصوص ایجاد بیمه خاص بیوگان و زنان سالخورده و بی سرپرست آمده است و نهایتاً در بند 5، اعطای قیمومیت فرزندان به مادران شایسته بحث شده.

در اصل بیست و دوم نیز به حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص اشاره  شده و آنها را از تعرض مصون داشته است.

در اصول 23، 24، 25، 26، 27، 28 و 29 قانون اساسی به حقوق و آزادی های ملت پرداخته شده و مواردی از مترقی ترین قوانین حقوق بشری در آنها ذکر شده است. مانند عدم تجسس در زندگی اشخاص، تفتیش نامه ها و تفتیش عقاید.

نکته مهم و قابل توجه به خوانندگان که ذکر آن بی فایده  نیست این است که اسلام قائم به شخص نیست و اشخاص ملاک قضاوت دین اسلام نیستند زیرا متأسفانه حتی از جانب مدعیانی چند چه در داخل و چه در خارج کشور حقوق اسلام اعم از فردی و اجتماعی آن رعایت نمی شود و حتی حکومت های اسلامی در کشورهای مختلف یا نخواسته اند و یا نتوانسته اند تمامی دیدگاه ها و حقوق بشر اسلامی را رعایت کنند و آنها را به منصه ظهور برسانند.

اسلام گاه دستاویز و وسیله باج گیری و تمامیت خواهی قرار گرفته و یا تعابیر نادرستی از آن به نفع فرد یا گروه یا حاکمیت شده است. مانند زمانی که حکام مسلمان مغول برای تجاوز به زنان از اسلام سوء استفاده کرده اند.

ملاک روشن و آشکار و در دسترس اسلام همانا قرآن است و سنت رسول(ص) و ائمه اطهار(ع) که هنوز ما با بسیاری از آنها فاصله داریم.

شاید به همین دلیل است که وقتی از اسلام فقط خشونت و جنگ طلبی طالبان و داعش و امثالهم مطرح می شود رسانه های ضد اسلام می کوشند با تک بعدی جلوه دادن اسلام آن را مخدوش، منکوب و بلااستفاده و خشن جلوه دهند.

وسیله و دستاویزی که بیشتر قدرتمداران غرب از آن استفاده می کنند.

کافی است همان حقوق بشر آمریکایی که تمام رسانه ها روی آن تبلیغ می کنند خوانده شود و تاریخ تصویب آن اعلامیه جهانی حقوق بشر را که در سال 1948 در پاریس به تصویب رسیده بخوانیم و موارد مشترک آن را با حقوق بشر اسلامی مقایسه کنیم تا متوجه شویم 1400 سال قبل چه حقوق پیشرفته و انسان دوستانه ای را اسلام آورده که شوربختانه به آن توجه نمی شود. و مهم تر آنکه کشورهای تصویب کننده حقوق بشر نیز در بسیاری موارد به آن عمل نمی کنند. کافی است برخورد پلیس و حاکمیت و دولت آمریکا، فرانسه و یا دیگر کشورهای اروپایی را با تظاهرکنندگان ضد نژادپرستی ببینیم و با معیارها و ملاک های اعلامیه جهانی حقوق بشر مقایسه کنیم. در مورد حقوق بشر اسلامی هم گاه همین مقایسه لازم می آید در اینجاست که باید گفت:

اسلام به ذات خود ندارد عیبی

هر عیب که هست از مسلمانی ماست

1-منبع: سوره نساء آیه 32

والسلام