صادرات فرش استان فارس در یک دوره ۹ ساله از لحاظ ارزشی به کمتر از ۵ درصد و از لحاظ وزنی به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است که دو فاکتور ارزانفروشی و کاهش قدرت حضور این کالا در بازارهای جهانی نشان از حمایت نامطلوب دولت از این کالای باارزش دارد.
در فضای رقابتی اقتصاد جهانی، حضور کشورهای رقیب و تهیه فرش با مشخصات فرش ایرانی و عرضه آن در بازار کشورهای مختلف، برای صنعت فرش ما تهدید بزرگی است و علیرغم تلاش اتاق بازرگانی فارس برای آن که صدای رسای فعالان این صنعت بزرگ در استان باشد؛ تنها رویکرد جدید کشور به فرش دستباف، میتواند راهگشای چالشهای موجود باشد.
*فرش، مشکلات ناترازی انرژی را ندارد*
به گفته حمید ذوالانواری عضو هیات رئیسه و رئیس کمیسیون فرش و صنایع دستی اتاق بازرگانی فارس، فرش یک مزیت اقتصادی منحصر به فرد در استان فارس است که هم ارزشآفرینی بالایی دارد و هم مشکلات ناترازی انرژی را ندارد؛ لذا نیازمند توجه ویژه به این صنعت در استان است.
وی در اینباره افزود: علیرغم پتانسیلهای بالای استان در حوزه فرش و صنایع دستی اما امروز، صادرات این بخش به دلیل صدور بخشنامههای غیرکارشناسی به پایینترین میزان خود رسیده و کشورهای رقیب ما نیز به دنبال تسخیر بازار فرش ایران در سراسر جهان هستند.
ذوالانواری اضافه کرد: شرایط بهگونهای است که بافندگان فرش دستبافت ما نیز بنا به دلایلی از جمله مشکلات بیمه بافندگان، علاقهای به بافندگی ندارند و این موضوع آینده صنعت فرش کشور و به ویژه استان فارس را تهدید میکند.
*فرش ایرانی در حال انزوای جهانی*
وی با تاکید بر اینکه فرش ایرانی در حال انزوای جهانی است؛ اظهار داشت: در شرایطی که مشکلاتی مانند خشکسالی، کمبود حاملهای انرژی و مسایل ارزی وجود دارد، صنعت فرش و صنایع دستی میتواند اشتغال و معیشت خانوار را تامین کند، اما به دلایل مختلف میزان حضور گردشگر ما خیلی کم شده است.
*صدور بخشنامههای غیرکارشناسی، چوب لای چرخ اقتصاد گذاشته است*
علیرضا قدرتی عضو هیات نمایندگان و رئیس کمیسیون مالیات، کار و تامین اجتماعی اتاق بازرگانی فارس نیز گفت: فعالان اقتصادی ما هر روز با یک بخشنامه و آییننامه غیرکارشناسی روبرو میشوند که مسیر حرکت آنها را سخت و ناهموار کرده و چوب لای چرخ اقتصاد گذاشته است.
وی ادامه داد: اگر ما مشکلات داخلی حوزه اقتصاد از جمله مسایل بانکی، تامین اجتماعی، مالیاتی، کارگری و کارفرمایی و غیره را برای فعالان اقتصادی حل نکنیم، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که بخش تولید و صادرات ما بدون مشکل فعالیت خود را ادامه دهد.
*تصمیمسازی در حوزه اقتصاد کشور نیازمند بازنگری در حاکمیت است*
قدرتی افزود: تجار و بازرگانان برای حضور در بازارهای خارجی سالها تلاش کردهاند، اما یکشبه با یک بخشنامه تمام زحمات آنها هدر میرود؛ لذا تصمیمسازی در حوزه اقتصاد کشور نیازمند بازنگری در حاکمیت است.
*درهمآمیختگی موضوعات سیاسی با مسائل اقتصادی*
رییس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف شیراز در اینباره گفت: دلایل زیادی اجازه نمیدهد فرش دستباف ایرانی و استان فارس در بازارهای جهانی و داخلی رشد کند و یکی از آنها درهمآمیختگی موضوعات سیاسی با مسائل اقتصادی است که مشکلاتی در حوزه صادرات فرش دستباف ایجاد کرده است.
غلامرضا مفرحی افزود: در حال حاضر نبود ارتباط با دیگر کشورها اجازه فروش محصولات را به ما نمیدهد و صادرات فرش دستباف به بازارهای خلیج فارس نیز به شدت کاهش یافته و دسترسی به بازار آمریکا و اروپا هم وجود ندارد.
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف شیراز ابراز تاسف نمود که برای صادرات فرش به اروپا و آمریکا باید فرش دستباف ایرانی را به اسم فرش پاکستانی، صادر کرد که هزینههای بسیاری برای فعالان این عرصه ایجاد میکند، چرا که افزایش نرخ تورم باعث گرانی بیش از حد مواد اولیه شده که در نهایت منجر به افزایش قیمت فرش دستباف شده است.
*تصمیمات دولت، باعث متضرر شدن فعالان فرش میشود*
وی با اشاره به اینکه دولت هیچ حمایتی از صنعت فرش نمیکند، ابراز تاسف نمود که تصمیمات دولت، باعث متضرر شدن فعالان فرش میشود.
رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف شیراز، صدور بخشنامههای متعدد مانند پیمان ارزی، دریافت مالیات بازگشت ارز حاصل از صادرات را از دیگر مشکلاتی برشمرد که باعث شده تا فعالان فرش دستباف روز به روز نسبت به تولید و صادرات این صنعت بومی و اشتغالزا دلسرد شوند.
مفرحی همچنین گفت: درحال حاضر، ایران که روزی یکهتاز و بدون رقیب در بازار جهانی فعالیت میکرد، امروز از قافله عقب مانده و کشورهایی چون پاکستان و هند و بنگلادش گوی رقابت را ربودهاند.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی فارس نیز گفت: مهمترین مطالبات بخش خصوصی استان از دولت، در راس قرار گرفتن حمایت از تولید و فعالیتهای مولد، رفع موانع تولید و تسهیل در صدور مجوزهای سرمایهگذاری است که این موضوع میتواند تاثیر مهمی در بهبود فضای کسب و کار و جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی استان داشته باشد.
محمدصادق حمیدیان افزود: تولیدکنندگان، صنعتگران و بازرگانان بزرگ استان فارس برای حضور فعال در عرصه تجارت بیانگیزه هستند که مهمترین دلیل آن عدم فضای کار مناسب توسط حاکمیت است.
*لزوم توجه دولت به کالاهایی که مشکل ناترازی انرژی ندارند*
حمیدیان با اشاره به مشکلات ناترازی انرژی در کشور بر لزوم توجه ویژه دولت به رفع موانع تولید و صادرات کالاهایی چون فرش که مشکل ناترازی انرژی ندارند؛ تاکید کرد.
*اداره کل امور مالیاتی استان، ملکف به دریافت مالیات از بخش سیاه اقتصاد شود*
وی اضافه کرد: متاسفانه سالهاست که شاهد سیاستگذاری بد در حوزه مالیاتستانی هستیم و با وجود انبوه مشکلات داخلی، همواره بخش تولید، نوک حمله اخذ مالیات قرار دارد؛ در حالی که انتظار داریم اداره کل امور مالیاتی استان برای عمل به تکلیف قانونی افزایش مبالغ مالیاتی استان، ملکف به دریافت مالیات از بخش سیاه اقتصاد شود.
* بازنگری مسائل ارزی و سیاستگذاریها*
رئیس اتاق بازرگانی فارس با بیان اینکه در سالهای گذشته در حوزه اقتصاد شاهد رقابت دولت با بخش خصوصی بودیم؛ اضافه کرد: بخش خصوصی رقیب دولت نیست و هیچ کشوری با اقتصاد دولتی رشد نخواهد کرد؛ بلکه دولت باید حامی بخش خصوصی باشد تا چرخ اقتصاد کشور پویا باشد؛ لذا نیاز داریم برای حل حکمرانی ناکارآمد در کشور و عارضههای بزرگی مانند بزرگی بدنه دولت و بیانظباطی مخارج دولتی، نرخ تورم بالا، کاهش ارزش پول ملی، عدم ورود سرمایهگذاری خارجی مناسب با تشکیل نرخ سرمایه در کشور، مسائل ارزی و سیاستگذاریها بازنگری شود.
*دولت باید با تغییر دیدگاه با بخش خصوصی آشتی کند*
وی اظهارداشت: دولت باید با تغییر دیدگاه با بخش خصوصی آشتی کند؛ چرا که تجار و بازرگانان ما سربازان جنگ اقتصادی هستند که با تمام توان از کشور حمایت میکنند اما نگاههای تنگنظرانه و سیاستگذاریهای اشتباه آنها را تبدیل به بزهکاران بانکی کرده است.
*واردات در مقابل صادرات فارغ از بروکراسی و کاغذبازی*
حمیدیان با بیان اینکه حاکمیت سیاسیون بر انتصابات اقتصادی در کشور موجب حکمرانی غیرکارشناسی و نامطلوب بر حوزه اقتصاد شده است؛ اضافه کرد: بخش خصوصی واقعی مخالف هرگونه رانت و فساد است و میبایست شفافیت در مراودات تجاری حاکم شود و راهکارهایی چون واردات در مقابل صادرات فارغ از بروکراسی و کاغذبازی را شاهد باشیم.
وی ابراز امیدواری نمود؛ با تدبیر دولت بتوانیم در حوزه تقویت بازارهای صادراتی از جمله برپایی نمایشگاههای داخلی و خارجی، شناسایی بازارهای هدف برای حضور کالاهای تولیدی استان و تشویق سرمایهگذاری، اقدامات ملموسی را شاهد باشیم.
این گزارش نشان میدهد که فارس یکی از صادرکنندگان اصلی حوزه فرش در دنیا بوده و این کالای ارزشمند استان تا سالهای متمادی بدون رقیب، مورد استقبال مردم جهان قرار داشته است. همچنین قدمت طولانی این صنعت، بیانگر هنر، تاریخ، تمدن و تولید مردم ما است، لذا صیانت و حمایت مادی و معنوی از این میراث ارزشمند کشورمان اقدامی بسیار مهم و اساسی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
امید که با تلاش صنعتگران و فعالان این حوزه در استان، چراغ صنعت فرش فارس همواره روشن باشد و بخش دولتی و خصوصی در کشور با همافزایی و همکاری، این هنر و صنعت را به جایگاه اصلی خود برگردانند.