شیراز و دیگر شهرهای استان فارس، هر کدام دنیایی از جاذبه‌های متعدد و ظرفیت‌هایی است که می‌توانند به عنوان فرصتی ویژه به گردشگران معرفی شوند. از مشاهیری همچون حافظ و سعدی که شهرتی جهانی دارند تا جاذبه‌هایی که اگرچه ارزشمند و شاخص هستند، اما مغفول مانده و کمتر شناخته شده‌اند. در کنار جاذبه‌های بی‌مانند شیراز، شهرستان‌های استان نیز هر کدام پکیج مطرح کم‌نظیری برای معرفی به گردشگران هستند. فرصت‌هایی بی‌مانند که می‌تواند گردشگران را به این استان جذب کند اما در کنار این فرصت‌ها و ظرفیت‌های ارزنده، گاه غفلت‌هایی دیده می‌شود که بهره‌برداری مناسب از این ظرفیت‌ها را کمرنگ کرده است. درآمدزایی حاصل از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و زیارتی در این استان، کمتر مورد توجه قرار گرفته و از فرصت‌های موجود به نحو مطلوبی استفاده نشده است و برنامه‌ها با ظرفیت‌های موجود هم‌خوانی ندارد و تلاش مضاعفی را می‌طلبد.

درحال حاضر درآمد حاصل از جاذبه‌های گردشگری تاریخی، طبیعی و زیارتی استان فارس، کمتر از میزان شایستگی این جاذبه‌ها است، در حالی که توجه بیشتر به درآمدزایی و اشتغال‌زایی در حوزه گردشگری می‌تواند، رونق اقتصادی استان را بیش از پیش تضمین کند.

 غلامرضا توکل شوریجه نماینده مردم سروستان، کوار و خرامه در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: وظیفه‌ داریم تا تمام‌قد از بخش گردشگری حمایت کنیم،‌ چون اعتقاد داریم مهم‌ترین مزیت اقتصادی استان همین بخش است و تلاش می‌کنیم با برگزاری جلسات تخصصی تشکل‌های گردشگری با مجمع نمایندگان فارس در مجلس و استاندار فارس که توسعه گردشگری استان در رأس برنامه‌ها و اولویت‌های کاری ایشان است، در رفع مشکلات و چالش‌های صنعت گردشگری فارس بکوشیم.

 مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس هم با اشاره به اینکه صنعت گردشگری نیاز به حمایت‌های همه‌جانبه و تدوین برنامه‌های نوین برای توسعه و رونق دارد، می‌گوید: استان فارس دارای ظرفیت‌های گردشگری بسیاری است که این ظرفیت‌ها کمتر معرفی‌شده و نیاز به تبلیغ و معرفی دارند.

محمد ثابت اقلیدی با بیان این که برخی از ظرفیت‌های عظیم گردشگری استان، مغفول مانده و باید بیش‌تر معرفی شود؛ بر حضور پررنگ‌تر در نمایشگاه‌ها، به عنوان فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های استان تاکید می‌کند.

وی با اشاره به ظرفیت‌های منحصربه‌فرد گردشگری استان فارس می‌گوید: این استان همواره در ردیف استان‌های نخست در جذب گردشگران نوروزی بوده است، به‌طوری‌که در نوروز سال گذشته، آرامگاه حافظ با میزبانی از ۴۰۸ هزار نفر، مجموعه جهانی تخت جمشید با ۳۲۰ هزار نفر و آرامگاه سعدی با ۲۲۵ هزار نفر بازدیدکننده در رتبه‌های نخست کشور قرار گرفته و شاهد بازدید ۱ میلیون و ۳۷۰ هزار بازدیدکننده از آثار تاریخی فارس بودیم.

ثابت‌ اقلیدی اضافه می‌کند که استان فارس با ۳ هزار و ۱۸۳ اثر ملی، ۱۲ اثر جهانی، ۸۱ اثر طبیعی، ۱۲۷ اثر ثبت‌شده منقول و ۱۲۹ اثر ثبت‌شده غیرمنقول، ۳۰ درصد آثار فاخر در حوزه میراث فرهنگی و طبیعی کشور را میزبانی می‌کند.

به گفته این مسئول ایجاد جاذبه‌های جدید گردشگری یکی از راه‌های افزایش ماندگاری و مدت‌زمان اقامت گردشگران است که در همین راستا باهمت و تلاش این اداره کل، هم‌اکنون شاهد فعالیت ۱۷ موزه دولتی و ۲۴ موزه خصوصی و ۱۰ موزه مشارکتی هستیم و شاهد راه‌اندازی موزه‌های جدیدی در بخش‌های خصوصی و دولتی و مشارکتی بوده و ۱۵ موزه در سراسر استان در حال ساخت است.

به گفته ثابت اقلیدی ۵۰۰ واحد اقامتی شامل هتل، هتل‌آپارتمان، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، مهمان‌پذیر و... در استان مشغول خدمات‌رسانی به گردشگران هستند و استان فارس باوجود یک‌ هزار و ۳۵ تأسیسات و موسسات مختلف گردشگری، شرایط اشتغال برای ۱۳ هزار نفر را فراهم کرده است.

 حسینعلی امیری، اقلیم فارس را منحصر بفرد می‌داند و می‌گوید: کم‌هزینه‌ترین، دست‌یافته‌ترین، قابل اجراترین راه توسعه استان، صنعت گردشگری است که کار قابل توجهی در این زمینه انجام نشده است؛ از این رو برنامه اول استان، توسعه گردشگری در ابعاد مختلف است و رونق گرفتن حوزه توریسم درمانی نیز در دستور کار قرار دارد.

استاندار فارس، گردشگری استان را یکی از محورهای مهم و در دسترس و فارس را یکی از استان‌های کم‌نظیر در زمینه گردشگری و بهرمنده از مواهب الهی عنوان می‌کند که سبب می‌شود هر ساله در تمام فصول به ویژه در ایام نوروز پذیرای مسافران زیادی از سراسر کشور باشد.

 استاندار فارس به اهمیت سفر و آثار فراوان اقتصادی آن اشاره می‌کند که سبب تولید ثروت و رونق اقتصاد می‌شود؛ که متاسفانه برای تحقق این مهم زیرساخت‌های کافی تاکنون فراهم نشده است.

وی با تاکید بر تسریع در تهیه و تدوین سند گردشگری استان اضافه می‌کند که شایسته و زیبنده استان پهناور فارس نیست که با وجود برخورداری از ظرفیت‌های گردشگری، به توسعه این بخش توجه نشود و بدین منظور، سند گردشگری به سرعت تدوین و انتشار عمومی داده می‌شود.

وی همچنین به آثار اجتماعی ارتباطات فرهنگی و نیز آثاری که از رهگذر آشنایی با داشته‌های فرهنگی و ویژگی‌های خاص اقوام و ساکنان مناطق مختلف کشور به دست می‌آید، اشاره کرده و می‌افزاید: این موضوع سبب تقویت همبستگی و ایجاد وفاق می‌شود که از اهداف دولت است.

امیری به بافت جمعیتی استان، از جمله عشایر کوچنده فارس به عنوان یکی از نقاط قوت استان اشاره می‌کند که می‌تواند در زمینه جذب گردشگر عواید بسیاری برای فارس داشته باشد، چرا که زندگی عشایری و عرضه محصولات محلی همواره برای مسافران جذاب است و در این زمینه مدیران و برنامه‌ریزان استان فارس باید از تجارب سایر استان‌ها مانند اردبیل، کردستان، کرمانشاه و ایلام که بافت عشایری دارند، بهره‌ بگیرند و علاوه‌بر داشته‌های خودشان، امسال در این زمینه تنوع بیشتری ایجاد نمایند.

استاندار فارس گام اول در رونق گردشگری را توجه به حوزه حمل و نقل هوایی، ریلی و زمینی و فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم عنوان می‌کند و با تاکید بر توسعه زیرساخت‌های گردشگری، از مدیران دستگاه‌های مرتبط می‌خواهد تا بهسازی، نوسازی و به‌روزرسانی تجهیزات مرتبط با گردشگری در دستور کار قرار گیرد.

در این راستا، توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی، تبلیغات، برپایی تورها، تقویت عناصر گردشگری در روستاها و ارائه پکیج‌های ارزان‌قیمت و خانواده‌محور، می‌تواند گردشگران را به روستاها و شهرستان‌ها که هر کدام به اندازه یک استان، جاذبه‌های دل‌انگیز و جذاب دارند، سوق دهد؛ چرا که تاثیر آنها در رونق گردشگری را نمی‌توان نادیده گرفت؛ اما دستیابی به درآمد پایدار در صنعت گردشگری به سیاست‌گذاری کلان دولت در حوزه زیرساخت‌ها وابسته است و تا زمانی که این مهم، محقق نگردد، انتظار درآمد پایدار را نمی‌توان داشت.

متاسفانه موضوع گردشگری هیچ‌گاه در اولویت برنامه‌های سران دولت قرار نداشته است که به نظر می‌رسد دولت چهاردهم رویکردی جدید نسبت به گردشگری دارد که نیازمند طرحی جامع است و باید در سطح کلان به آن توجه شود و جای بسی خرسندی است که استاندار فارس، توسعه صنعت گردشگری را اولویت برنامه‌های استان عنوان می‌کند که درصورت توجه مقامات کشور به این صنعت، می‌تواند نور امیدی بر بهبود شرایط موجود باشد.

 یک فعال گردشگری در زمینه جذب گردشگران داخلی و خارجی می‌گوید: برای جذب گردشگران داخلی، نخستین قدم معرفی جاذبه‌های فرهنگی، طبیعی و تاریخی استان و ایجاد علاقه و جاذبه است؛ چرا که بسیاری از مردم از وجود جاذبه‌های متعدد در سطح استان و شهر خود خبر ندارند.

به گفته این فعال گردشگری، برای جذب گردشگر خارجی، ابتدا باید بستر مناسب را فراهم کنیم، یعنی گردشگر بداند که در امنیت کامل خواهد بود و برای حریم شخصی او ارزش قائل هستیم، همچنین باید امنیت و جاذبه‌های ایران را در سطح فراملی معرفی کنیم و با فرهنگ غنی خود، گردشگران خارجی را به سمت این جاذبه‌ها فرا خوانیم چون در حال حاضر ظرفیت‌ها و درآمدها هیچ تناسبی ندارند.

وی اضافه می‌کند: ظرفیت‌های گردشگری در استان با وجود غنای کمی و کیفی، با درآمدزایی حاصل از آن هیچ تناسبی ندارد و برخی مراکز گردشگری نه تنها درآمدزایی مناسبی ندارند بلکه هزینه هم می‌دهند و کم‌توجهی به برخی ظرفیت‌ها به تخریب یک جاذبه می‌انجامد و اثرات نامطلوب زیست محیطی و تاثیر منفی بر جوامع محلی را به دنبال دارد.

به گفته کارشناسان حوزه گردشگری در صورتی می‌توان در حیطه گردشگری به درآمد پایدار رسید که زیرساخت‌ها را از ریشه بنا کنیم و مردم محلی را با مباحث گردشگری آشنا نماییم. همچنین دولت به توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جوامع محلی توجه کند و در این راستا سرمایه‌گذاری نماید تا پس از توسعه جوامع و تامین زیرساخت، درآمد پایدار حاصل گردد.

 بررسی‌های عصرمردم نشان می‌دهد که مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه، افزایش قیمت دلار و تورم موجود موجب شده تا سفر و گردشگری به تدریج از سبد خانواده‌ها حذف شود.

 عضو انجمن صنفی دفاتر مسافرتی در این‌خصوص می‌گوید: گردشگری داخلی به اقتصاد خانوار مرتبط است. مردم درآمد خود را اول برای اجاره خانه، موادغذایی و معیشت هزینه می‌کنند و اگر چیزی در سبد خانوار باقی ماند، برای سفر هزینه می‌شود. الان چون توان اقتصادی خانوارها به مسائل اصلی نظیر مسکن، آموزش، دارو و حتی غذا نمی‌رسد، پس سفر خود به خود از سبد خانوار حذف شده است. ببینید که یک سفر کیش از سفر دوبی و ترکیه گرانتر تمام می‌شود. دولت باید امکانات و تسهیلات در اختیار مردم، بازنشسته‌ها، کارمندان و کارگرها قرار دهد تا آن‌ها بتوانند لااقل یک سفر ارزان را تجربه کنند. در این رابطه هم تاکنون هیچ اقدام موثری توسط دولت انجام نشده است.

 به گفته بسیاری از دلسوزان این حوزه، باید سیاست‌ها نسبت به این صنعت تغییر کند و قطعا با سیاست‌های درست می‌توان اقتصاد و اشتغال کشور را رونق بخشید.

یک راهنمای گردشگری می‌گوید: حس ایران‌دوستی را باید با سیاست‌های درست ترویج کرد و این حس باید به دنیا القا شود چون ایران در حوزه گردشگری خمیرمایه اصلی را دارد، فقط باید بسترها ساخته و تقویت شود، سیاست‌ها در قبال گردشگری باید تغییر کند و مسلما با تغییر نگاه‌ها و اندیشه‌های نو می‌توان، مشاغل فعال در این حوزه را رشد داد.

 عضو انجمن صنفی دفاتر مسافرتی راه برون رفت از وضعیت نامطلوب گردشگری را اهمیت دادن صدر تا ذیل مقامات کشور به صنعت گردشگری می‌داند و می‌گوید: یک روز کشور تصمیم گرفته بود مسئله نفت را حل کند. به همین خاطر تمام قوانین و مقررات و ضوابط به نفع آن صنعت تغییر کرد. امروز اگر بخواهند به گردشگری اهمیت بدهند باید از بالاترین مقامات در حوزه دیپلماسی سیاسی و عمومی بپذیرند که گردشگری به عنوان یک صنعت پیشران می‌تواند به کشور کمک کند و باعث عدالت اجتماعی شود. 

 وی ادامه می‌دهد: اگر به دنبال اشتغال هستیم باید قوانین را به نفع گردشگری تسهیل کنیم و برای مقابله با ایران‌هراسی هزینه کنیم. هر شبکه تلویزیونی را تماشا می‌کنیم علیه ایران صحبت می‌کند. ما چقدر، خرج مقابله با ایران‌هراسی کردیم؟ مدام دروغ می‌گویند که ایران خطرناک است و امن نیست. درحالی که ۹۹ درصد کسانی که به ایران آمده‌اند، اعلام کرده‌اند، آن چه در ایران دیده‌اند با آنچه که در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود مغایرت دارد. پس باید تبلیغ گسترده داشته باشیم و تسهیلات فراهم کنیم. باید پرواز مستقیم ایجاد کنیم و شخصیت‌های مرجع جهان را به ایران دعوت کنیم. در تمام سالیانی که در گردشگری ایران فعالیت داشتم از تمام گردشگران شنیدم که مولفه مهمان‌نوازی، مهمترین مولفه گردشگری ایران است. خب چقدر برای تبلیغ این مولفه در جهان هزینه کرده‌ایم؟ 

*دولت باید ایران را به عنوان یک مقصد گردشگری امن معرفی کند* 

این فعال گردشگری تاکید می‌کند: وظیفه دولت و وزارت میراث‌ فرهنگی و گردشگری این است که ایران را در دنیا به عنوان یک مقصد گردشگری امن معرفی کند. وزارت میراث فرهنگی بگوید در این سال‌ها برای این مهم چه کار کرده است؟ وزیر گردشگری تا امروز بارها گفته که ایران یکی از بهترین کشورها در تاریخ و تمدن است؛ اما این حرف‌های خودمانی فایده ندارد. در فضای بین‌المللی چه کار کرده‌ایم که دنیا این ویژگی‌ها را بداند و بشناسد؟

ایران با معضلات شدید اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مثل نرخ بالای بیکاری، رشد سریع در سن کار جمعیت، تورم و کاهش ارزش پول ملی مواجه است و توسعه صنعت گردشگری می‌تواند با اشتغال‌زایی، به کاهش بیکاری جوانان کمک کند، رونق اقتصادی ایجاد نماید و به درآمدزایی و کاهش تورم در جوامع محلی و عدم مهاجرت از روستاها منجر شود؛ چرا که جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، نه مثل معادن، تمام‌شدنی هستند و نه نیاز به سرمایه‌گذاری کلان دارند و امروز که با مشکل کمبود آب و برق و گاز و ناترازی انرژی مواجهیم؛ بیش از هر زمان دیگر این صنعت می‌تواند جایگزین بسیاری از دیگر صنایع انرژی‌بر شود که این مهم نیازمند توجه مسئولان دلسوز و بادرایت است، گرچه به نظر می‌رسد دولتمردان ما هنوز به درک درستی از این صنعت پول‌ساز نرسیده‌اند، اما با کمک مردم بومی می‌توان فرصت‌های شغلی را افزایش داد تا این صنعت پردرآمد به منبع درآمد ارزی تبدیل شود.