در شرايطي نيستم که تماس را برقرار کرده و پاسخگو باشم. وقتي بعد از چند بار زنگ خوردن تماس قطع مي شود، بلافاصله پيامي دريافت مي کنم؛ «مادرم بر اثر کرونا فوت شده، وصيت کرده يپش مادرش به خاک سپرده شود اما برخي محدوديت ها اجازه نمي دهد و مي گويند بايد به آرامستان ديگري برويد. اگر مي توانيد کمکم کنيد!»
اين بانو را چند سالي است مي شناسم از زماني که دخترم با دخترشان در يک کلاس قرار گرفت نزديک به 7 سالي مي گذرد؛ بانويي متين و موقر و پرانرژي.
با او تماس مي گيرم، در صدايش علاوه بر غم و اندوه شديد، استيصال، نگراني و درماندگي نيز موج مي زند. مي گويد به همه ي آرامستان ها و امامزادگان سر زده ايم. اما مي گويند دفن اجساد بيماران کرونايي ندارند و همه يک آدرس مي دهند برويد بهشت احمدي.
البته يک عضو شورا مي گفت؛ اگر نامه اي از فرمانداري داشته باشيم مي توانيم تدفين را در همين دارالرحمه به راحتي انجام دهيم.
*
اين روزها هر جا مي روي بحث از بيماري کرونا، تعداد قربانيان اين ويروس و اثر مستقيم کوييد19 بر روابط انساني، اجتماعي و فرهنگي، محيط پيراموني و... است.
ويروس کرونا، علاوه بر محدوديت ها و تأثيرات مثبت و منفي که در روند زندگي انسان ها داشته، جنبه-هاي مختلف زندگي آنها را نيز در سراسر کره زمين تحت تأثير خود قرار داده، حتي شيوه حضور در مراسم تشيع، تدفين و خاکسپاري قربانيان...
نامه نمي دهيم!
بعد از تماس اين بانوي سوگوار با فرماندار شهرستان شيراز گفتگويي داشتيم پيرامون چگونگي تدفين درگذشتگان بيماري کرونا و البته جريان نامه!

• محمدرضا اميري گفت: دفن فوت شدگان بيماري کرونا از ابتدا در دارالرحمه ممنوع بود و با توجه به ظرفيت محدود دارالرحمه و امکانات مناسب آرامستان جديد شيراز، قرار شد همه فوت شدگان ناشي از اين بيماري به بهشت احمدي منتقل شوند.

وي افزود: مدتي بعد، تعديل هايي در روند تدفين فوت شدگان کوييد19 در دارالرحمه با رعايت تمام پروتکل هاي بهداشتي زير نظر دانشگاه علوم پزشکي صورت گرفت.
اميري با بيان اين که پشت تمام تصميمات گرفته شده، منطقي وجود داشته است، گفت: وقتي هيئت امناي دارالرحمه پيشنهاد کردند؛ خانواده شهدا و کساني که از قبل قبر خريداري کرده اند، از اين ممنوعيت مبرا باشند، به دليل منطقي بودن درخواست، فرمانداري مصوبه را پذيرفت.
فرماندار شهرستان شيراز تصريح کرد: در حال حاضر کميته اي متشکل از دستگاه هاي ذيربط از جمله دانشگاه علوم پزشکي، محيط زيست، آب منطقه اي، بهداشت محيط و... در فرمانداري شکل گرفته و بر بحث رعايت پروتکل هاي بهداشتي در آيين تغسيل و تدفين فوت شدگان بيماران کرونا نظارت دارد.
وي با تأکيد بر اين که توصيه ما دفن اموات در آرامستان بهشت احمدي است، گفت: مشکلي در دفن اموات مبتلا به کرونا در چارچوب قوانين و مقررات مصوب شده و پروتکل هاي بهداشتي وجود ندارد.
اميري با اشاره به اين که از شورا و شهرداري خواسته ايم تا در قالب يک لايحه يا آيين نامه تمام مباحث مربوط به اين امر را پيش بيني و بهترين تصميم گيري را داشته باشند، گفت: فرمانداري مستقيماً به اين بحث ورود نکرده و نامه هم به کسي نمي دهيم اما مصوبه را به جد دنبال و رعايت مي کنيم.
واقعيت ندارد
مديرعامل سازمان آرامستان هاي شهرداري شيراز هم با بيان اين که از زمان شروع اين بيماري در کشور و بحث دفن فوت شدگان بيماران کوييد 19،
با هماهنگي دانشگاه علوم پزشکي و جامعه ي روحانيت بحث آيين نامه
تغسيل و تدفين اين اموات در دستور کار قرار گرفت گفت: تمام تلاش ما اين است که با رعايت مسائل شرعي و بهداشتي کار تدفين اموات مبتلا به بيماري کرونا انجام پذيرد تا کساني که عزيزي از دست داده اند بابت چگونگي تغسيل و تدفين آنان دغدغه و نگراني نداشته باشند.
علي پارسازاد با اشاره به وجود 32 آرامستان در سطح شهر شيراز گفت: از اين تعداد 4 آرامستان مربوط به اقليت هاي مذهبي است و به غير از بهشت احمدي که تحت نظارت شهرداري شيراز است مابقي آرامستان ها به صورت هيئت امنايي اداره مي شود.
وي افزود: در حال حاضر تنها غسالخانه مجهز براي غسل بيماران کرونايي در دارالرحمه شيراز است و در آن زير نظر بهداشت و روحانيون جهادي با رعايت کامل پروتکل هاي بهداشتي کار تغسيل فوت شدگان ناشي از بيماري کرونا انجام مي شود.
پارسازاد از سنگيني کار در دارالرحمه شيراز و بهشت احمدي سخن گفت و اظهار داشت: در حال حاضر بخش اعظم فوت شدگان بيماران کرونايي استان و حتي استانهاي همجوار که در شيراز فوت کرده اند در دارالرحمه شيراز تغسيل مي شوند گفت: شهرداري شيراز همه امکانات خود را پاي کار آورده و روحانيون جهادي نيز به ميدان آمده اند تا کار در بهترين وضعيت و شرايط مطلوب انجام پذيرد.
مديرعامل آرامستان هاي شهرداري شيراز خاطرنشان کرد: برابر مصوبه کميته کرونا شهرستان شيراز، در شهرستان هاي داراي امکانات تغسيل، اموات از بيمارستان مستقيماً به شهرستان مربوطه اعزام مي شود.
وي با تأکيد بر اين که پرسنل آرامستان ها و نيروهاي مشغول به فعاليت در غسالخانه از همان ابتداي شيوع بيماري مانند کادر درمان در خط مقدم بوده اما هيچ وقت به چشم نيامدند، گفت: تمرکز همه ما بر روي کارمان است تا مردم کمترين آلام را در از دست دادن عزيزانشان متحمل شوند.
پارسازاد درخصوص هزينه دفن بيماران کرونايي گفت: براي دفن اموات مبتلا به بيماري کرونا در بهشت احمدي هيچ هزينه اي دريافت نمي شود و حتي سنگ قبر و ساير خدمات نيز به صورت رايگان انجام مي شود.
وي خاطرنشان کرد تنها هزينه اي که خانواده هاي فوت شدگان بيماران کرونايي مي پردازند مربوط به هزينه حمل و آمبولانس است که با توجه به خصوصي بودن شرکت مربوطه امکان رايگان کردن آن نيست.
مديرعامل آرامستان هاي شهرداري شيراز يادآور شد: در آرامستان هاي محلي هيچگونه غسالخانه اي وجود ندارد و غسالخانه بهشت احمدي نيز با 80 درصد پيشرفت کار در حال تجهيز است.
وي افزود: در حال حاضر تنها غسالخانه مربوط به بيماران کرونايي در کلانشهر شيراز در دارالرحمه مستقر است و در آنجا با رعايت تمام قوانين و مقررات و پروتکل هاي بهداشتي کار تغسيل انجام مي شود.
پارسازاد در پايان گفت: فوت شدگان بيماري کرونا در بهشت احمدي در قبور عمومي دفن مي شوند و مباحث مربوط به پيش بيني يک منطقه خاص و پرت براي دفن اين اموات در بهشت احمدي واقعيت ندارد.
تکذيب خريد و فروش قبر
مدير دارالرحمه شيراز هم با بيان اين که در ابتداي شيوع اين بيماري در اواخر سال گذشته جلسات متعددي با دستگاه هاي ذيربط از جمله دانشگاه علوم پزشکي و جامعه ي روحانيت پيرامون چگونگي دفن اموات مبتلا به ويروس کرونا برگزار شد، گفت: در آن زمان تصميم بر آن شد با همکاري نيروهاي جهادي و حضور آنها در بيمارستان ها، کار واجبات ديني غسل و کفن اموات کرونايي در بيمارستان ها انجام و سپس براي تدفين به بهشت احمدي منتقل شوند.
علي انصاري افزود: اين روند ادامه داشت تازماني که مقام معظم رهبري به اين بحث ورود کرده و تأکيد کردند بايد با شرايط خوب واجبات ديني پيرامون اموات کرونايي انجام پذيرد و تغسيل نيز انجام شود.
وي ادامه داد: پس از آن جامعه روحانيت با حضور فعالانه تري به ميدان آمدند و سردخانه و غسالخانه متروکه دارالرحمه شيراز با رعايت تمام استانداردها و پروتکل هاي بهداشتي مجدداًراه اندازي شد و به تغسيل اموات کرونايي اختصاص يافت.
انصاري با اشاره به اين که دارالرحمه شيراز در سال 46 ساخته شده و امکانات و زيرساختهاي آن متناسب با اين حجم ورودي و فشار نيست، گفت: مدتي پس از خاکسپاري اموات کرونايي در بهشت احمدي، مصوبه اي داده شد که اين اموات در هر جايي که خانواده هايشان بخواهند مي توانند دفن شوند که پس از آن انتظارات بالا رفت و بيشترين فشارها براي دفن اموات کروايي در دارالرحمه آغاز شد.
وي تصريح کرد: در اين شرايط، وضعيت دارالرحمه شيراز در دست بررسي کميته کرونا شهرستان شيراز مستقر در فرمانداري قرار گرفت و مصوب شد به غير از پدر و مادر شهيدان و جانبازان والامقام و کساني که از سالهاي گذشته صاحب زمين در آرامستان دارالرحمه بوده و سند آن به نام خود يا نزديکانشان است، اجازه دفن به ساير اموات داده نشود.
انصاري گفت: در حال حاضر شرايط خاکسپاري در دارالرحمه شيراز تابع مصوبه کميته کرونا فرمانداري شيراز و امور مقدماتي همه اموات در بحث تغسيل در اين جا انجام مي شود.
مدير دارالرحمه شيراز بحث هرگونه خريد و فروش قبر در اين آرامستان را رد کرد و گفت: از گذشته زمين-هايي در اختيار افرادي قرار گرفته که با کدملي به راحتي قابل شناسايي هستند. اين در حالي است که بحث خريد و فروش قبر تخلف است و چون زمين دارالرحمه شيراز موقوفه است لذا خريد و فروش قبر در آن حرام است و زمين وقف مالکيت نمي آورد.
وي اهداء قبر و ساير قالبهاي انتقال قبر را نيز نوعي تخلف دانست و گفت دستگاه هاي نظارتي مي توانند به اين بحث ورود کنند و در صورت وجود چنين مسأله اي با آن برخورد نمايند.
وي خاطرنشان کرد: دفن اموات کرونايي به دليل رعايت مسايل بهداشتي بر روي ساير قبور امکان ندارد. لذا در دارالرحمه تنها به افرادي اجازه ي دفن امواتشان مي دهند که علاوه بر به نام بودن سند قبر، در آن زمين ميت ديگري به خاک سپرده نشده باشد.
دارالرحمه در مرحله اشباع
انصاري با يادآوري اين نکته که بارها در مکاتبات مختلف با دستگاه هاي بالادستي اعلام کرده ايم که دارالرحمه به حد اشباع خود رسيده و ديگر نمي تواند پاسخگوي نيازهاي شهر شيراز به ويژه در شرايط بحراني باشد، گفت: دارالرحمه شيراز در سال 46 ساخته شده و متناسب با ظرفيت پيش بيني شده براي آن خدمات قابل توجهي را ارايه کرده است.
وي افزود: امروز به خاطر حجم بالاي تقاضا بخشي از مسيرهاي کم رفت و آمد دارالرحمه تبديل به قبر شده اما اين مسأله ديگر نمي تواند ادامه پيدا کند و لازم است هرچه سريع تر غسالخانه بيماران کرونايي به بهشت احمدي انتقال داده شود.
انصاري يادآور شد براي تغسيل و تدفين بيماران کرونايي هيچ وجهي در دارالرحمه دريافت نمي شود. آن هم در شرايطي که هزينه هاي اداري، پرسنلي و تغسيل و تدفين در اين آرامستان چند برابر شده است.
وي اضافه کرد: واقعيت اين است که دارالرحمه شيراز اشباع شده و خيلي زرنگي کرده ايم تا به امروز رسيده-ايم زيرا تمام دستگاه ها و تأسيسات اين آرامستان مربوط به سال 46 است.
از سوي ديگر نبايد فقط ظاهر کار را ديد. با اين شرايط پاسخگويي، ارايه خدمات و رعايت مسايل بهداشتي، مشکلات زيادي براي ما ايجاد کرده است.
انصاري ادامه داد: در شرايطي که تمام مساجد، تکايا، حسينيه ها و مکانهاي برگزاري ختم تعطيل شده اند، بخشي از اين سوگواري ها و مراسم ختم با آمار شرکت کنندگان کمتر به دارالرحمه منتقل شده اين در حالي است که دارالرحمه ديگر عملا ظرفيت حضور اين تعداد افراد بر سر قبور درگذشتگان را ندارد.
وي افزود: نکته قابل توجه در اين بحث حضور افراد جهادي بويژه طلاب و روحانيون در کنار ما بود زيرا اگر آنها به کمک نمي آمدند يقيناً نمي توانستيم وضعيت را به شکل کنوني جمع کنيم.
انصاري از استقرار يک دستگاه اتوکلاو براي بي خطرسازي زباله ها و اقلام مصرفي در دارالرحمه خبر داد و گفت: با همکاري سپاه چندين سردخانه از 30 نفره تا 100 نفر در دارالرحمه مستقر شده است.
وي در پايان از کساني که عزيزان خود را از دست داده اند خواست به جهت احترام گذاشتن به زندگي و سلامت ديگران ، در مراسم تدفين، تشييع و حتي ترحيم حضور حداقلي داشته و در زمان مناسب، زيباترين مراسم وداع را براي عزيزانشان که غريبانه به خاک سپرده شده اند، داشته باشند.