نبش کوچه ۵۲ «خیابان قصردشت شیراز» نرسیده به پل زرگری ساختمانی زیبا با نمای جلوه گر هنر اصیل خاتم کاری نظر عابران را به خود جلب می نماید، بر تارک این بنا هنر دلربای خاتم کار چیره دست شیرازی «استاد حسن داناپور» (متولد تیرماه ۱۳۱۷ در شیراز) پیشینه هنر خاتم شیراز را به رهگذران یادآور می شود هنری که از اصالت و پیشینه ای غنی سخن می گوید، جلوه ای از هنر خاتم هزار ساله شیراز که نمونه بارزش در «منبر خاتم مسجد جامع عتیق شیراز» و همچنین نمای درونی بقعه خواجه اهل راز «حافظ شیراز» که با رنگ های آبی فیروزه ای، سرخ ارغوانی، سیاه و سفید و قهوه ای سوخته به هنر خاتم این کهن دیار اشاره دارد و شگفت آنکه غبار گذر زمان هم نتوانسته «هنر خاتم شیراز» را در غبار فراموشی پنهان کند، برای شنیدن و البته دیدن هنر خاتم این هنرمند خاتم کار به سراغ ایشان رفتم تا از موفقیت ها و خلق آثارش بگوید و حالا بخوانید حاصل گفتگوی صمیمانه ام با یکی از پیشکسوتان موفق هنر خاتم در شیراز.
◾جناب استاد حسن داناپور شما از پیشکسوتان هنر خاتم در شهر شیراز هستید و اکنون آثار گرانقدری در اینجا بر دیوار نهاده شده است، این آثار با چه هدفی نگه داشته اید؟
✔️کارهای انجام شده در هنر خاتم کاری حاصل تلاش سالیان فعالیت هنری بنده است و جنبه ی هنری دارد نه تجاری، و برای نگهداری یا به تعبیر دیگر وقف اولاد کرده ام و همه آثار در بین فرزندان تقسیم شده است این قاب هم که بر دیوار می بینید شعری ست در قالب مثنوی که زنده یاد استاد محمد حسین شهریار در سفری که دهه پنجاه به شیراز داشت در ستایش خاتم شیراز و بنده سرود:
خداوند هنر استادِ «دانا»
که شد «خاتم» به دست او توانا
«حسن» نام و «حسن» خُلق و «حسن» خوی
هنر را حُسن نام ار هست از او جوی
هنرمندی اصیل و اهل دین است
مسلمانی متین و راستین است
اگر شد از سخاوت شهره حاتم
بُوَد از نام «دانا» زنده «خاتم»
بدان در این جهان تا زندگانی ست
هنر با نام «دانا» جاودانی ست
◾در سالهای دور برای شرکت در نمایشگاهی در کشور کانادا حضور یافتید، آن نمایشگاه با چه هدفی برگزار شد و شما چه رتبه ای کسب کردید؟
✔️بله در اواخر دهه چهل برای حضور در نمایشگاه بین المللی مونترال کانادا دو ماه و نیم در آنجا بودم و این قاب نصب بر دیوار یادگاری آن نمایشگاه است که به عنوان رتبه نخست از بنده و اثر هنری ام با عنوان «خاتم شیراز» تجلیل شد و در آنجا عنوان شد که در روزنامه های داخلی و دیگر کشورها عنوان شد که «خاتم شیراز در کانادا درخشید» در آن جشنواره جهانی با حضور و رقابت تعداد ۴۸ کشور جهان اثر خاتم من در رتبه نخست بین المللی قرار گرفت.
◾از دیگر فعالیت هایتان و چگونگی گرایش تان به هنر خاتم کاری بگویید؟
✔️هنر خاتم کاری پرزحمت و کم درآمد است با این حال عشق و علاقه می خواهد که شخص به این هنر بپردازد بنابراین بنده با تشویق دامادمان استاد محمد علی مسکوکی ( که سابقه خاتم کاری در «کاخ مرمر تهران» و بسیاری از ابنیه ها داشت) به این حرفه ادامه دادم.
◾ازجمله آثار خودتان که در ابنیه ها و بقاع متبرکه نصب شده بگویید؟
✔️یکی از افتخارات بنده نصب یکی از آثار هنری خاتم کاری ام در ضریح مطهر حضرت امام رضا (ع) است، خوب است بدانید که نمای داخل ضریح حضرت همه ازخاتم کاری شیراز است که زنده یاد عباس کشتی آرا متقبل شده بود و با همکاری هشت نفر از خاتم کاران شیراز ازجمله خودم و دیگر هنرمندان خاتم کاری داخل ضریح را انجام دادیم و این کار تقریبأ مربوط به چهار دهه پیش است.
◾مشکلات و چالش هایی که گریبانگر فعالان هنر خاتم کاری است را شرح دهید؟
✔️حقیقت امر کم توجهی مدیران مربوطه نسبت به فعالیت های هنری ازجمله هنر خاتم کاری جای گلایه دارد، زمانی من در نمایشگاه بین المللی کانادا حضور یافتم که بیش از پنج دهه از آن می گذرد و این اقدام نه به قصد خودنمایی بلکه با هدف توسعه و ترویج هنر خاتم کاری شیراز بود و اکنون هم انتظار می رود از این هنر اصیل که خاستگاهش شهر فرهنگی و تمدن ساز شیراز است، حمایت شود و هنرمندان این عرصه مورد حمایت همه جانبه قرار گیرند.
◾شمه ای از کارنامه هنری تان بگویید؟
✔️بنده از پله اول این هنر آغازکردم و با ایجاد شرکتی و همراهی چهار نفر ازخاتم کاران شیراز تجهیزات این هنر را تهیه می کردیم و حتی به هنرمندان این عرصه هم می رساندیم و اکنون هم افتخار دارم که عضو هیأت مدیره هنر صنایع دستی استان فارس هستم و در بحث ارزیابی ها نظرات را ارائه می دهم.
◾هم اکنون بحث هنر خاتم کاری در اصفهان هم رونق گرفته ارزیابی تان در مقایسه با هنر خاتم شیراز چیست؟
✔️بدون تردید و با وجود مستندات تاریخی و آثار بجا مانده، زادگاه و خاستگاه هنر خاتم کاری شهر شیراز است و هنرمندان اصفهان خاتم کاری را بیشتر با تعریف تجاری تهیه می کنند ضمن اینکه تعداد اندکی از هنرمندان خاتم کار در اصفهان نیز به خلق آثار با اصالت هنری در حوزه خاتم کاری توجه دارند و بنده نیز با این دوستان تعامل و تبادل نظر داشته و دارم.
◾بر تارک ساختمان محل سکونت شما با ذوق خودتان ازهنر خاتم آراسته شده است، شرحی از اهداف تان در این رابطه بفرمایید؟
✔️بنده این زمین در کنار خیابان قصردشت با هدف فروشگاه صنایع دستی خریداری کردم که متأسفانه مجوز تجاری از سوی شهرداری وقت صادر نگردید، سابقه ساخت این عمارت به سالهای اواسط دهه هفتاد بر می گردد و هنوز هم در صدد هستم که طبقه اول را به فروشگاه صنایع دستی اختصاص دهم.
◾هنر خاتم کاری چگونه به ثمر می رسد؟
✔️شاید برای یک کار چند ساعت و یا یک روز یا ده روز وقت صرف شود اما نکته مهم در این مسیر تجربه است، تجربه ای که یک هنرمند خاتم کار در فعالیت مستمر ۵۰ ساله و یا بیشتر صرف کرده است و این مهم موجب اصالت هنری و شاخص شدن اثر می شود، یعنی زمان صرف شده برای ساخت محصول هنری مهم نیست بلکه تجارب اندوخته هنرمند در ساخت آن کارساز است.
◾و کلام آخرتان؟
✔️دوست دارم بستر مناسبی فراهم گردد که مردم جامعه قدر هنر خاتم را بیشتر بشناسند چرا که هنوز بسیاری از مردم ما از زحمات به ثمر رسیدن یک قطعه خاتم کاری آنچنانکه باید اطلاع ندارند! هنری که در یک سانتی متر مربع آن بیش از صد قطعه هنری منظم و غیر منظم در کنار آن قرار می گیرد و حاصل آن هنری می شود که جلوه اش نظر خاص و عام را به خود جلب می کند!