در دنیایی که همه به دنبال دیده شدن هستند ، کسب شهرت و ثروت و پیدا کردن کار تنها از دو راه امکان پذیر است . راه درست و قانونی و افتخار آمیزش این است که سواد و هنر و سرمایه و دانش و پشتکار داشته باشی و راه دومش این است که بتوانی با پشت کردن به ارزش های انسانی و زیر پا گذاشتن هر قانونی که در مسیر حرکت تو قرار گرفت از موقعیت هایی که برای خود ایجاد کرده ای ، نردبان بسازی و از آن بالا بروی .

در جوامعی که قانون بالاتر از اشخاص و مقام و موقعیت هاست و هر چیزی تقریبا در جای خود قرار داده شده ، انتخاب راه های آسان برای رسیدن به اهداف بزرگ دشوار است. در چنین جوامعی همواره بین میزان درآمد زایی یک شغل و تخصص فرد شاغل و تلاشی که انجام می دهد ، رابطه ای منطقی و دو طرفه برقرار است زیرا قوانین و نظارت ها به گونه ای است که اشخاص در عمل باید بتوانند توانایی خود را در معرض ارزیابی و داوری قرار دهند و ادعای خود را به اثبات برسانند اما در جوامعی که توصیه پذیری رواج دارد و کارآیی پول و پارتی بیشتر از صلاحیت و تخصص و توانایی افراد است ، هر چیز از جمله مدرک و صلاحیت اخلاقی را با پول می توان خرید و یا هر چیز ارزشمندی را در معرض فروش گذاشت ، در چنین جوامعی ، بدون این که سواد درست و حسابی داشته باشی می توانی عناوینی باور نکردنی و پر طمطراق را به پس و پیش نام و نام خانوادگی خود بیفزایی و به عنوان صاحب نظر ، کارشناس ، تحلیگر ، نظریه پرداز ، برخوردار از انواع و اقسام فضایل انسانی در مجامع و مجالس جلوه گری کنی و پله های ترقی را طی نمایی و چون کسانی که باید بر صحت ادعاهای تو مهر تایید بزنند چه بسا چند درجه از خودت بیسوادتر باشند با مشکل خاصی روبرو نخواهی شد و از آنجایی که گفته اند خدا در و تخته را با هم جور می کند همیشه کارمندان کارگریز عاشق مدیران سربه هوا و گیج و فراموشکار هستند و دانشجویان کم سواد از اساتید سهل انگار خوششان می آید .

در چنین جامعه ای اگر دستت به جایی بند شد چون سنبه ی پر زور توصیه و سفارش کله گنده ای پشت قباله ی قرارداد استخدامی ات قرار دارد ، جز از کسی که حامی اصلی توست نباید حرف شنوی داشته باشی و حساب ببری و یا حساب پس بدهی . در چنین فضایی که امکان گم شدن هر چیز بزرگ و ارزشمندی وجود دارد ، انتشار فهرست گیرندگان حقوق های نجومی و اخبار رنگارنگ پیرامون انواع تخلفات مرتبط با حیف و میل اموال عمومی و رها شده گی صنایع و معادن و ذخایر و ارز حاصل از فروش و منابع و ... هیچ واکنشی را برنمی انگیزد .

در چنین جوامعی دروغ به عنوان ابزار پیشرفت کارآیی بالایی دارد و صد البته دروغ هر چه بزرگتر باشد باور کردنش آسانتر است چون مردم آنقدر گرفتاری دارند که نمی توانند به دنبال راستی آزمایی بسیاری از ادعاها و آمارها بروند ؛ از این رو شما اگر ادعا کنی که مثلا سیاره ای را در فاصله چند صد هزار سال نوری زمین شناسایی کرده ای که در آنجا کسانی با یک پا و هشت چشم زندگی می کنند ، کسی نمی تواند شما را به دروغگویی متهم کند . چون هیچ کس نمی تواند با سفر به چنین سیاره ای دروغ بودن این ادعا را ثابت کند به همین دلیل هر کسی می تواند بگوید مرکز زمین همان جایی است که من ایستاده ام و تمام دنیا هم به دور کره زمین می چرخد و نتیجه بگیرد که هدف از آفرینش هستی من هستم و لاغیر !! می توانی گز نکرده ببری و ندیده بخری و نشنیده نقل قول کنی و خوشبختانه دیوار حاشا هم بلند است و کسی به کسی نیست .به همین دلیل کسانی که در چنین فضایی نشو نما کرده و مثل کدو قد کشیده و بالا رفته اند و به بی قانونی و سهل انگاری و باری به هر جهت بودن خو گرفته اند ، جای دوری نروند و فیلشان هوای هندوستان نکند که اگر خدایی ناکرده هوا به هوا شدند و نتوانستند در جایی دیگر به همین سرعت رشد کنند آن وقت، دنیایشان مثل آخرت یزید می شود! از ما گفتن بود !