درس خواندن در شرايط کرونايي نيازمند با فرهنگ است چرا که خانواده ها بدون هيچ پيش زمينه ي ذهني بايد به موازات تامين امکانات تحصيل فرزندانشان از طريق فضاي مجازي، بچه هايشان را نيز مديريت کنند و آنها را سر وقت پاي لپ تاب يا هر وسيله ي ديگري بنشانند تا دچار عقب افتادگي نشوند . متقاعد کردن بچه ها براي وقت شناسي و هماهنگ شدن با معلم و آموزگار و نظارت بر تمرين و تکليف نويسي آنها خصوصا براي والدين کم سواد و بي بضاعت کار ساده اي نيست .اتصال تعطيلات تابستاني به فصل مدرسه همواره چالشي تحت عنوان ترک عادت هاي تابستاني را به دنبال دارد يعني دانش آموز بايد از اول مهر شب نشيني هايي که ساعت بيداري اش را به تاخير مي اندازد ترک کند و والدين نيز بايد به گونه اي برنامه ريزي کنند که بهانه به دست بچه هايشان ندهند . از سويي ديگر مديران مدارس ، معاونين ، مربيان تربيتي و مشاوران آموزشي هم در شرايطي بايد روي رفتار و عملکرد بچه ها نظارت کنند که دسترسي زيادي به آنها ندارند و سواد رايانه اي آنها هم يک دست نيست . بنده خدايي مي گفت در برنامه ابلاغي به فرزندم يک معلم در چندين رشته ي غير مرتبط تدريس مي کند . شايد تدريس در فضاي مجازي دستاويزي شده تا آموزش و پرورش مسئله ي کمبود نيروي انساني را از اين طريق لاپوشاني کند . رفتار کج دار و مريز در بحث واگذاري اختيار حضور يا عدم حضور دانش آموز در مدرسه نيز مزيد بر علت شده و نظارت را براي مديران و معاونين سخت تر کرده است . در همين راستا هزينه سرويس ، تغذيه ، خريد لوازم التحرير و لباس فرم را هم بايد به اين مشکلات افزود چرا که شاهد وحدت رويه اي در اين خصوص نيستيم و برخي مدارس براي بالا بردن راندمان کاري خود بر حضور دانش آموزان در مدرسه و يا حضور و غياب مجازي اصرار دارند و برخي مدارس عمده ي مسئوليت ها را بر دوش خانواده ها گذاشته اند در حالي که بايد اذعان داشت نحوه ي مديريت بچه ها در تمامي نقاط شهر يکسان نيست . شنيده ام برخي از دانش آموزان هنوز هم به دليل نياز مالي ناگزير به همراه شدن با پدر براي کار و کسب درآمد هستند که نتيجه ي تمامي اين چالش ها ظرف سالهاي آينده در آمارهاي مرتبط با افت تحصيلي خود را نشان خواهد داد. اگر چه برخي از شبکه هاي صدا و سيما مسئوليت پخش برنامه هاي آموزشي را در قالب برنامه هاي تنظيم شده بر عهده گرفته اند اما بايد پذيرفت که دانش آموزان در نقاط مختلف ايران نمي توانند به صورت يکسان از اين برنامه ها استفاده کنند . برخي از خانواده هاي برخوردار و متمول مبادرت به گرفتن معلم خصوصي در خانه کرده اند خصوصا خانواده هايي که فرزندشان سالهاي پاياني تحصيل را سپري مي کند و کنکور را پيش رو دارد . در اين ميان کانون هاي آموزشي و شرکت هاي توليد کننده ي محتواي مطالب آموزشي نيز دست به کار شده و مبادرت به توزيع انواع سي دي و دي وي دي و انواع و اقسام کتاب ها مي کنند . از يک طرف رئيس جمهور با بيان اين که بازگشايي ها در ايران به دليل وجود تحريم هاي گسترده نبايد با ساير نقاط جهان مقايسه شود که در واقع گونه اي اعتراف به کاستي هاي موجود است و از طرفي ديگر آقاي جهانگيري عملکرد آموزش و پرورش را در شرايط کرونايي قابل قبول توصيف مي کنند ! به هر تقدير آموزش و پرورش گونه اي سرمايه گذاري بلند مدت تلقي مي شود که نتايج آن مانند تمرد از پروتکل هاي بهداشتي ظرف 14 روز يا بيشتر و کمتر خود را نشان نمي دهد بلکه بايد نتايج کنکور سال آينده را با سالهاي گذشته از لحاظ کيفي مقايسه کرد تا معلوم شود که در سال تحصيلي 99 چه کرده ايم . هر چه هست شاهد گونه اي بي برنامه گي در بحث آموزش هستيم که البته دانشگاه ها نيز از ترکش آن در امان نيستند . هر چند مديريت دانشجويان با دانش آموزان متفاوت است و اقدامات تنبيهي که در دانشگاه ها اعمال مي شود بازدارنده گي بيشتري دارد چرا که اساتيد در ارتباط مستقيم با خانواده ها نيستند و تنها دانش جويان را مي شناسند و براي محک زدن ميزان دانش و توانايي هاي آنها ابزارهاي متعددي در اختيار دارند . مسئله ي ديگري که در پيوند با حضور دانش آموزان در مدرسه براي اولياء اهميت دارد حصول اطمينان از سلامت رفتار آنها خصوصا در برخي از نقاط آسيب پذير شهر که خانواده ها قادر به کنترل فرزندان خود نيستند و با رها شدنشان در کوچه و خيابان خطرات زيادي آنها را تهديد مي کند . چه بسيار استعدادها و توانايي هاي ذهني و جسمي که در مدارس کشف و هدايت مي شود . وقتي مدرسه اي در کار نباشد معلوم نيست بر سر استعدادهايي که نمي توان با امکانات محدود موجود در خانه آنها را بارور کرد چه مي آيد ؟
يک خانواده تنها دغدغه ي نان و شکم و لباس و مسکن دارد ! خانواده اي ديگر صرفا در انديشه کيفيت آموزش فرزند خود است اما برخي از خانواده هاي ساکن در نقاط آسيب پذير شهر غير از نان و مسکن و آموزش دغدغه ي ديگري هم دارند و آن دغدغه ي رفتار فرزندانشان در محيط هاي نامناسب است !
تصور کنيد در شرايط عادي که بچه ها در مدرسه تحت تعليم و تربيت و آموزش قرار ميگيرند و رفتار آنها رصد مي شود ما ساليانه چند نفر لات و اوباش و معتاد و شرور به جامعه تحويل مي دهيم و حالا در اين شرايط چه تضميني وجود دارد که شاهد افزايش آمار بزه کاران و پايين آمدن بيش از پيش سن اعتياد نباشيم .
دوباره مي رسيم به پرسش هميشگي که در اين باره چه بايد کرد ؟