بعد از سي و هشت سال کار مطبوعاتي و روزنامه نگاري به موازات ساير فعاليت هاي فرهنگي اگر از من سئوال شود که نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در اعتلاي فرهنگ روزنامه خواني چقدر بوده است. مي گويم تقريبا هيچ. زيرا هيچ يک از وزراي گذشته و حال از توان و قدرت روزنامه ها به نفع انقلاب اسلامي بهره نبرده و خط مشي انقلابي نداشته اند.

يک وزارتخانه که ترکيبي از سازماني بورکراتيک دارد و بيشتر در انديشه حفظ موقعيت هاي شغلي است و هيچ نظارتي به مفهوم استفاده مطلوب کشور و ملت از قدرت تأثيرگذاري نشريات ندارد و براساس يک قانون مطبوعات يواش برو يواش بيا که گربه شاخت نزنه مطبوعات را عادت به بي خاصيتي داده است چگونه انتظار دارد روزنامه خواننده داشته باشد؟ روزنامه هاي مطرح و باسابقه جهان مانند تايمز، لوموند، دي ولت، فيگارو، پراودا، الاهرام، آساهي شيمون و امثالهم که قدرت تأثيرگذاري سرمقاله هايشان براساس تحولات و تغييرات سياسي در کشورشان و نيز در جهان، عمري طولاني و شهرتي جهاني دارند هرچند در مواقعي به لحاظ مالي از جانب دولت حمايت شده اند اما با انتقاد از عملکرد دولت هايشان در مواقع حساس هم مردم را نسبت به وقايع پيش آمده حساس کرده اند و هم دولت ها را پاسخگو و هم در رقابتي هميشگي با رقبايشان توانسته اند به شفاف سازي بپردازند تا آنجا که سردبيران و ويراستاران آنها بارها مؤاخذه، محاکمه و زنداني شده اند هرچند آزادي مطبوعات را يدک مي کشند اما آنقدر که از کشورهايي مانند ايران، ترکيه و چين در باب زنداني شدن روزنامه نگاران سخن رانده اند از آنچه بر سر خودشان آمده ما بي اطلاعيم مگر آنکه به مطالعه روند امور بپردازيم. غرض از طرح اين بحث آن است که اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي طي پژوهش هايي بخواهد عملکرد روزنامه ها را نقادي کند که چه تأثيراتي بر افکار عمومي داشته اند و تا چه ميزان توانسته اند در برابر تهاجمات رسانه اي بيگانه حرفي براي گفتن داشته باشند جز آنکه به کميت برسد از کيفيت حاصلي به دست نمي آورد.

اگر به گذشته قبل از انقلاب اسلامي برگرديم و مروري بر نشريات و روزنامه هاي آن زمان داشته باشيم به دلائل زير خوانندگان مشتاق بيشتري را در صف روزنامه خواني مي بينيم.

يکم اينکه استفاده ابزاري از دختران و زنان هنرپيشه و خواننده که آزاد بودند با هر لباس و آرايشي خودنمايي کنند جاذبه اي براي فروش نشريات مجله اي داشتند که معمولا عکس آنها و يا زندگي نامه هايشان در پشت جلد و مطالب داخلي چاپ مي شد و چون هنوز نه از اينترنت و نه از گوشي تلفن همراه خبري بود و نه حاکميت درس اخلاق مي داد و نه مانع مي شد بلکه برعکس تهاجم فرهنگي غرب را حمايت و تشويق مي نمود بيشتر جوانان و نوجوانان گرايشي شديد به مطالعه اين چنين نشريات داشتند و روزنامه خوان ها به دنبال خبر و سرگرمي، روزنامه هاي صبح و عصر را کم و بيش مي خواندند.

و اما امروز، امروزي که امکانات رسانه اي الکترونيک حتي در اختيار چوپان هاي بيابان گرد هم قرار گرفته و لحظه به لحظه از اخبار و رويدادهاي جهان باخبر مي شوند و براساس سليقه، ذائقه و احساس هر آنچه مي خواهند در دسترسشان هست روزنامه ها و نشريات با محدويت هاي قانوني، شرعي و اخلاقي جز آنکه دربه در براي تأمين هزينه هاي تدارکاتي نشريات به دنبال آگهي باشند و صرفا به انعکاس اخبار ادارات بپردازند چه نقش تأثيرگذاري بر افکار عمومي دارند؟

آيا روزنامه ها و نشريات ما در مسائل اقتصادي که سالهاست مبتلا به کشور است مطالبي نقادانه براي راهگشايي داشته اند؟

آيا قبل از کشف اختلاس هاي کلان حتي يک روزنامه جرأت کرده است دست به افشاگري تخلفات فلان مدير يا نماينده يا مسئولين بانکي بزند؟ آيا در کشف جنايت ها و خيانت ها روزنامه اي پيشقراول بوده است؟

اگر رسالت روزنامه ها و مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسي ايفاي نقش چشم و گوش ملت است جز آنکه در صفحات اول و ويترين روزنامه ها صرفا با عملکرد و گزارش کار مسئولان پرداخته مي شود کدام سخن و حرف ملت انعکاس مي يابد تا مسئولان دولتي خيالشان راحت نباشد که همه چيز خوب است و مشکلي نيست و خاطر خطير متوليان امور آسوده باشد؟

اگر نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نقشي نظارتي است و اين ساختمان هاي در اختيار با کارکنان و کارشناسان آنچناني براي اعتلاي فرهنگ و ارشاد کارساز است برآورد فعلي چنين نتيجه اي را ارائه نداده است.

اگر در 10 سال قبل روزنامه ها با کاغذ دولتي و نقدينگي حمايت مي شدند تا خاطرشان از گراني ها و تورم تا حدودي آسوده باشد و بروند دنبال رسالت شان ، از دو دوره قبل که دشمنان و مخالفان انقلاب اسلامي تهاجمات رسانه اي خود را بيشتر و قو ي تر کرده اند و توانسته اند زنان و دختراني را به خيابان بکشانند تا روسري هايشان را آتش بزنند اينک حمايت از مطبوعات به صورت قطره چکاني شده و عليرغم تورم و گراني روال معکوسي را دنبال مي کند. اينک مطبوعات به ويژه روزنامه هاي ما درخصوص عملکرد گشت ارشاد و نيروهاي نظامي و انتظامي چه راهکار و عکس العملي داشته اند تا پشتوانه اي باشند براي مردم معترضي که از حاکميت و دولت مطالبه گري دارند؟

به نظر مي رسد عليرغم اينکه مي گويند در ايران آزادي ها محدود شده و استبداد حاکم است ما آزادي هايي داريم که هيچ کشوري ندارد. آزاديم در خيابان هرگونه خواستيم رانندگي کنيم. آزاديم اجناس مورد نياز مردم را به هر قيمتي که دلمان خواست بفروشيم. آزاديم در ادارات و سازمان ها به جاي انجام وظيفه به امور شخصي بپردازيم. آزاديم به هر نحو که خواستيم همسايگان را آزار دهيم و...

هرچند براي همه اين جرائم قانون داريم اما بعضي ها آزادند که يک شبه ميلياردر شوند و دست به هر سوءاستفاده اي بزنند.

راستي اگر بنا باشد بعضي از ما بخواهيم مثلاً در کشور آمريکا يا انگلستان زندگي کنيم از اينکه ملزم مي شويم اين آزادي ها را از دست بدهيم چه رنجي را بايد متحمل شويم ؟

در پايان سخن آيا وقت آن نرسيده که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي  براساس قانون اساسي  موضع خود را درخصوص رسالت مطبوعات روشن کند و نشريات و روزنامه هايي را حمايت کند که بر افکار عمومي تأثيرات سياسي و فرهنگي مورد نياز کشور و ملت را مي گذارند؟

هنوز هم دير نيست که از لاک جلسات بي مصرف و عاد ت هاي مبتني بر مواضع انفعالي و دفاعي بيرون آئيم و طرحي نو دراندازيم تا قدرت مطبوعات ما هم به چشم جهانيان کشيده شود. مثل موشک هايمان که البته بعيد است يک شبه اين اتفاقات بيفتد.

والسلام