هيچ کس پيش بيني نمي کرد که ويروس کرونا بتواند از کمند هواپيماهاي جنگي مافوق صوت، سيم هاي خاردار، خاکريزهاي جنگي، ميدان هاي مين، آزمايشگاه هاي داروسازي و سيستم هاي مخوف جاسوسي بگذرد تمامي جهان از شمال و جنوب و شرق و غرب را دربر گيرد. بسياري از مشاغل را تعطيل يا نيمه تعطيل نمايد. خانه نشيني اجباري را تحميل کند. اقتصاد جهاني را با رکود و بحران مواجه نمايد و سايه جنگ هاي ويرانگر را به طور موقت از مردم دنيا برچيند.
هيچ تحليلگر سياسي و اقتصادي پيش بيني نمي کرد در اثر تعطيلي کارگاه ها و کارخانجات صنعتي ميزان آلايندگيهاي شهرها به طور طبيعي کاهش يابد و تمام هم و غم پزشکان و آزمايشگاه هاي کشورها کشف واکسني باشد که بتواند از سرايت بيشتر بيماري کرونا انسانها را در امان دارد.
اما کرونا آمد و روز به روز و لحظه به لحظه بر قدرت و سرايت خود افزود تا جايي که قبرستانها از کشته ها پر شدند و گورهاي دسته جمعي سرفصل خبرهاي رسانه ها شدند.
اينک که اکثر کشورهاي پيشرفته و در حال پيشرفت و عقب مانده، همه درگير اين بيماري بي امان شده اند دولتمردان به دارو و درمان مي انديشند و مردم به کار و اشتغال از دست رفته و نان و غذايي که معلوم نيست چگونه با سيل بيکارها تأمين مي شود؟
اينک زمان آن رسيده که به يک سؤال بتوان پاسخي در خور داد که: آينده جهان بدون کرونا چگونه خواهد بود؟
روزنامه واشنگتن پست در يک ارزيابي تحليلي عنوان نموده که مديريت جهان از دست دولتمردان آمريکا بريده مي شود و چين در آينده مديريت جهان را به دست مي گيرد. واشنگتن پست به روند رشد اقتصادي چين و کاهش اين رشد در آمريکا و کشورهاي اروپايي اشاره کرده و به ضعف و اشتباهات دولت ترامپ که از حمايت اقتصادي کشورهاي متحد خود دست کشيده و به صورت جزيره اي عمل مي کند.
از رونق افتادن داد و ستدهاي خارجي و به تبع آن کاهش درآمد خانواده ها، عدم رغبت به خريد اجناس غيرضرور، تعطيلي بسياري از کارخانجات و يا کاهش توليد آنها به علت عدم تقاضا براي خريد، از رونق افتادن صنعت گردشگري و زمين گير شدن وسائل حمل و نقل بين المللي از جمله هواپيماها و قطارها و تعطيي مقطعي کسب و کارها که مدام با شل کن، سفت کن دستورالعمل هاي مسئولين براي محدوديت زمان گشايش مغازه ها و کارگاه ها مواجهند خود دليلي بر رشد منفي اقتصاد و يا کاهش توليد ناخالص ملي و نهايتاً رکود اقتصادي است.
با اين وصف اگر واکسن قابل اطميناني از پس زمان نه چندان کوتاهي کشف و به بازار عرضه شود که بتوان ريشه اين بيماري را در گستره جهاني خشکاند آن وقت دولتمردان کشورهاي آسيب ديده اقتصادي از اين بيماري در انديشه پر کردن خلاء و جبران ضرر و زيان هاي کرونايي خواهند بود.
اولين گزينه راه اندازي مجدد تجارت جهاني است که براساس عرضه و تقاضا مي بايد رونق بگيرد. يکي از راه هاي پردرآمد فروش سلاح به کشورهاي متقاضي است که به دنبال آن زمينه جنگ هاي فرسايشي به ويژه در آسيا به علت اختلافات مرزي، رقابت هاي اقتصادي و تعارضات عقيدتي فراهم است.
هم اکنون نيز انبارهاي متراکم سلاح هاي خريداري شده در کشورهاي عربستان، امارات، ترکيه، مصر و ديگر شيخ نشين هاي منطقه خليج فارس الي ماشاءا... مملو از جنگ افزارهاي متنوع جنگي اند که همه در صلحي مسلح به سر مي برند و بعضا مانند عربستان و امارات که در جنگ با يمن سالياني است دل مشغول هدر دادن سرمايه هاي جمع آوري شده از فروش نفتند.
پس نمي توان انتظار داشت که صلحي واقعي و يا دائمي را حداقل براي مدت زمان ده سال داشته باشيم. زيرا منافع کشورهاي اروپايي، آمريکايي و چين و روسيه در يک صلح پايدار نيست ديگر آنکه خسارت هاي مالي و جاني ناشي از بيماري کرونا نارضايتي عمومي را دامن خواهد زد و دولت ها را با چالش ها و کشمکش هاي پي در پي مواجه خواهد نمود. زيرا آتش زير خاکستر ناشي از توقف اعتراضات بيکاران و صنعت گردشگري به علت ترس از همه گيري و محدوديت هاي ايجاد شده براي مقابله با تجمع و اعتراضات در سراسر جهان بعد از پايان کرونا شعله ور شده حوادث خونين، انقلاب ها و قيام هاي چندي را شاهد خواهيم بود. به ويژه در آمريکا، کشورهاي اروپايي و بعضي کشورهاي آسيايي. مضافأ اينکه کارخانه جات ماشين سازي اروپا بيشتر تمايل دارند به ساخت خودرو هاي برقي و از هم اکنون دولت هاي اروپايي مبادرت به نصب دستگاه هاي برق رسان شخصي در خانه ها نموده اند با اين وصف بسياري از کارگاه ها، شرکت ها و کارخانه جاتي که پشتيبان صنايع فرآورده هاي نفتي مانند گازوئيل ، بنزين و ساير نياز هاي اتومبيل هايي که با سوخت فسيلي حرکت مي کنند تعطيل خواهند شد و به سيل بيکاران اضافه مي گردد. نيروگاه هاي برقي و کارخانه جاتي که از سوخت فسيلي استفاده مي کنند به مرور از انرژي هاي جايگزين استفاده خواهند کرد. بازار نفت با کاهش شديد صادرات مواجه خواهد شد و بخش عمده اي از درآمد هاي نفتي کاهش مي يابد.
تغييرات آب و هوايي ناشي از گرم شدن هواي زمين که موجب خشکسالي هاي پي در پي، سيل هاي ويرانگر، بالا آمدن آب دريا، سونامي و طوفان هاي مخوف مي شود. شرايطي فراهم خواهد آورد که به مرگ و مير و خسارت هاي بي شمار به خانه، شهرها و مزاع نيز منجر خواهد شد. هر چند آتشفشاني و زلزله هم کم و بيش خساراتي را در پي خواهند داشت.
اقتصاد کوچک تر مي شود. زندگي اشرافي و فاصله هاي طبقاتي عميق تر و ناامني ناشي از تلاش براي زنده ماندن بيچارگان افزون مي گردد.
ميزان فروش نفت به خاطر انرژي هاي جايگزين کاهش مي يابد و نياز کشورهاي نفت خيز با فروش نفت ارزان تأمين نخواهد شد.
جهان بعد از کرونا، جهان رقابت هاي خشن در کسب درآمد بيشتر براي جبران خسارت ناشي از بيماري کروناست به گونه اي که به قول صندوق بين المللي پول کشورها بتوانند توليد ناخالص ملي را به سطحي برسانند که پاسخگوي رکود اقتصادي و رفع بيکاري باشد. تحريم هاي غيرمسئولانه آمريکا و کشورهاي اروپايي، چين، روسيه و ايران را بر آن داشته تا به دنبال جايگزين دلار شبکه هاي مخوف سيستم بانکي را به گونه اي تعديل يا تعريف کنند که داد و ستدهاي بانکي از چشم آمريکائي ها پنهان ماند.
ذخائر ارزي کشورهاي عربستان، امارات، قطر، کويت و عمان خار چشم کشورهاي توليد کننده سلاح هاي پيشرفته اي است که چشم اميد به آن دوخته اند و عنقريب جنگ ديگري را در منطقه خاورميانه راه خواهند انداخت.
از ديدگاه دولتمردان آمريکا و اروپا هيچ کشور اسلامي نبايد به قدرت اقتصادي و نظامي برسد که در آينده تهديد کننده منافع آنها باشد.
داعش هاي ديگري با نام يا بي نام خواهند آمد و چهره اسلام را دوباره مخدوش نشان خواهند داد اختلافات نژادي، عقيدتي و مرزي را دامن خواهند زد و برادرکشي را برنامه ريزي مي کنند.
ايران کشوري است که توانسته بدون درآمد نفتي استقلال سياسي و اقتصادي خود را به چشم جهانيان بکشد.
لذا به نظر مي رسد بعد از بيماري کرونا از مصونيت بيشتري در قبال بحران هاي اقتصادي برخوردار باشد اگر دولتمردان ما بتوانند در جهت رضايت و اتحاد بيشتري بين اقشار مختلف دست به يک تحول چشمگير فرهنگي، اقتصادي و سياسي بزنند و از پيله اقتصاد سنتي و محفلي بيرون آيند.
بعد از کرونا ايران به يک بازسازي سياسي و اقتصادي و صلحي پايدار نياز دارد که بتواند به جراحات ناشي از فقر و بيکاري و اعتياد و طلاق مرهم گذارد و جامعه را از دغدغه کاهش بي رويه نرخ پول ملي و افزايش تورم و نرخ ارز دور دارد.
استفاده از منابع طبيعي و انساني و نيروي جوان فرصت هاي خوبي را در کنار تهديدها به ايران داده تا با برنامه ريزي هاي اقتصادي و سياسي عالمانه بتوانند به جبران خسارت ها بپردازد در شرايطي که مديريت اجرائي کشور را به دست کساني بدهند که علاوه بر اخلاقمداري و حسن تجربه کاري ، از تخصص لازم برخوردار باشند.
ثبات ارزش پول ملي در شرايطي عملي است که تحريم ها نباشند و نياز به دور زدن تحريم ها نداشته باشيم در اين صورت امکان و شرايط اختلاس، دزدي و بيماري اقتصادي از ميان مي رود.
اميد که مردم و دولت ما با هوشمندي بتوانند با گذر از اين بيماري مهلک در آينده به جبران خسارت هاي مادي و جاني بپردازند و جنگ هاي ديگري در حوزه هاي سياسي، اقتصادي و نظامي به ما تحميل نشود.
والسلام