يکي از شخصيت هاي وطني که از استخوان خردکرده هاي دنياي سياست بود و با وجود قرار گرفتن در مسير تندبادها و تندآب ها و فراز و نشيب هاي بيشمار بالاخره عاقبت بخير شد و حتي منتقدينش نيز به احترام او کلاه از سر برداشتند در جايي به مناسبتي گفته بود : شخص سياستمدار بايد مراقب سه چيزش باشد تا از انگ هاي رايج و آواره در ذهن اين و آن در امان بماند و آن سه چيز اين است : "جيب" و "زيپ "و "کپ ".
تکليف جيب که معلوم است ، يعني مراقب راشي و مرتشي و تطميع و ارعاب مالي و وسوسه هاي نفتي و رانتي و ساختماني و زميني و برجي وآسماني و کوهي و جنگلي و ساحلي باشد تا خدايي نکرده فيلش ياد هندوستان نکند و اعتبارش را به ثمن بخس نفروشد و خودش را در بازار مکاره حراج نکند. به تعبيري شايد مي خواست بگويد گول آقازاده اش را نخورد که چه بسا آقازاده اش با خودش هيچ نسبتي نداشته باشد . مبادا پسرش با بدان هم نشيني کند و پدر را در پيچي تند با فرماني از دايره ي فرمان پذيري خارج شده و دره هاي عميق و مهيب پيش رو تنها بگذارد و با دوستان حمام و گلستان خلوت کند و آن کند که بازماندگان نااهل کنند . چه بسيار سياستمداراني که آرمان هاي بزرگ خود را در پيچ و خم دلدادگي به فرزند از ياد بردند و کنج عافيت گزيدند و در زاويه اي خزيدند و به چرا مشغول شدند و به قول مولانا سرود خر برفت و خربرفت و خر برفت سردادند و به قيمت ايستادگي در برابر خدا به هواداري فرزند برخاستند و فرزندانشان هم به قول سلمان يا همان روزبه فارسي کردند آنچه کردند !! باور کنيد نيمي ازآتش ها از گور همين جيب لعنتي برمي خيزد که کوس رسوايي بسياري از خمره هاي ميان تهي را در پشت بام رسانه ها به صدا درآورده و برخي از مدعيان دروغين مبارزه با اجنبي را ناگزير کرده تا سر پيري به رسم اسيري سر از بلاد فرنگ درآورند آن هم با پول بر باد رفته ي مردم !
تکليف جيب که روشن شد و براي اهل فهم جا افتاد که منظورمان چيست ؛ برويم سراغ زيپ . در باره ي زيپ نمي توان به سهولت سخن گفت و پيرامون آن بلبل زباني کرد چرا که حريم خصوصي دامنه اي گسترده دارد و دست به نشان حرف زدن هم لقمه اي نيست که اندازه ي دهان چون مني باشد که به سادگي دم به تله نمي دهم ! اما به هر حال آدمي چنان که افتد و داني گاهي از چشم و گاهي از راه گوش فريب مي خورد و دل از کف مي دهد و همين که شلوارش دو تا شد و چند عنوان به سر و دم اسم کوچکش بستند و او را از پايين به بالا نشانيدند ، دچار خود شيفتگي و توهمي از نوع سياسي اش مي شود و به قول معروف فيلش ياد هندوستان مي کند و دست آخر هم "پيداست کز اين ميان چه خيزد "! ناگهان مي بيني سر و کله ي پرستويي مهاجر پيدا مي شود و حاجي را با خودش به ناکجا آباد مي برد . ايران هم که سرزمين چهارفصل است و هر فصلي مي تواند فصل کوچ پرستوها باشد و توجيهات شرعي و عقلي و عرفي و قانوني اش هم ازپيش فراهم است و سفسطه ها ي نفساني تدارک ديده شده و به تصور اين که همه چيز بر وفق مراد است طي مراسم باشکوهي دم به تله مي سپارد و مي رود آنجا که عرب ني انداخت ، از آن پس ديگر به زعم چنين موجودي قبل از اين که به شکرانه چنين فتح الفتوحي گوسفندي قرباني کند ، ارزش ها را به مسلخ مي برد و تمام !!
و اما کپ که همان دهان باشد به مراقبتي بيش از جيب و زيپ نيازمند است و چه بزرگاني که از اين سوراخ دهان گزيده نشده اند . همين زبان صاحب مرده را مي گويم ! چرا که مانند درخت بيد به اندک نسيمي مي جنبد بي آن که نيازمند محرکي خارجي باشد ! کپ يا دهان يک سياستمدار تا زماني که باز نشده مانند يک زره عمل مي کند اما روزي که بي اختيار باز شود ، حکم پاشنه ي آشيل و چشم اسفنديار را دارد . به قول سعدي خودمان :
تا مرد سخن نگفته باشد
عيب و هنرش نهفته باشد
وزن درازترين زبان هاي هم به يک کيلو نمي رسد ولي همين نيم کيلو گوشت هم مي تواند يک بدن صد کيلويي را آونگ کند و بر سر در شهر بياويزد چنانکه حسنک وزير را آويخت و زنده ياد بيهقي را به قلمفرسايي در اين باب واداشت تا او را عبرت تاريخ سازد ! چه حديث ها و حکايت هاي شنيدني که از کشف و کرامات زبان نقل کرده اند .
اگر يک سياستمدار مي توانست در تمامي عمرش حتي يک کلمه سخن نگويد بسيار موفق تر بود تا اين که به هر بهانه اي زبان بجنباند . اين که بزرگان فرموده اند با عملتان مردم را به نيکي دعوت کنيد يعني تا مي توانيد حرف نزنيد . به قول معروف توپ هر وقت شليک شد صدا مي کند و همه مي شنوند ؛ ولي ظاهرا داستان به اين سادگي ها هم نيست . چرا که برخي جز همين زبان الکن چيزي ندارند و صد البته سياستمداري که تنها جهيزيه اش زبانش باشد ، روزي به همين زبان آونگ مي شود !!
مرد بزرگي به درستي فرموده که : "حرف را تا نزده اي اسير توست و چون حرف زدي تو اسير حرف خودت هستي ومردم انتظاردارند به وعده اي که داده اي عمل کني " و بزرگ ديگري گفته : "کسي که به وعده ي خودش عمل نکند ايمان ندارد ". و اصولا يکي از نشانه هاي بزرگي وفاي به عهد است . الکريم اذا وعد وفا . حالا کو آن کريم ؟ سياستمدارواقعي سه کار نبايد با زبانش انجام دهد . يکي وعده دادن ، ديگري پيشگويي کردن و سومي راستگويي است . چرا که سياست را با صراحت و راستگويي ميانه اي نيست . مي گوييد نه بفرماييد راست بگوييد !
وقتي براي به نمايش گذاشتن کشف و کراماتي که نداريد دست به پيش بيني هاي محيرالعقول ميزنيد تا عوام الناس را انگشت به دهان کنيد و مثلا بگوييد فلان پروژه سال آينده افتتاح مي شود ، عملا خودتان را در تنگنايي گرفتار مي سازيد که خود ساخته ايد و خود کرده را تدبير نيست . پيش بيني مي کنيد و از آن پس قادر به تغيير روش و منش خود نيستيد چرا که چه بسا مصلحت مردم و منافع ملي با پيش بيني شما جور درنيايد !
وقتي در دنياي سياست راست مي گوييد . رقبايتان دست شما را مي خوانند . دروغ بگوييد! اما نه دروغ هاي کوچک . به قول معروف اگر هم مي خواهيد خاکي بر سر کنيد ، روي تل بزرگي اين کار را انجام دهيد . به هر حال وقتي گناه دروغ را به پاي شما مي نويسند پس چه بهتر که دروغي بزرگ باشد ، چرا که پاردم ساييده هاي دنياي سياست بر اين باورند که دروغ هر چه گنده تر باشد ، باور کردن آن هم آسان تر است . اهل خرد اين گونه پند و اندرزها را روي چشم مي گذارند ، شما چطور ؟!