استان فارس پيوسته يکي از استان هاي حادثه خيز در تصادفات رانندگي بوده و عليرغم اقدامات تأميني در توسعه و گسترش جاده ها و اصلاح بسياري از راه هاي روستايي و بين شهري هنوز در آمار تصادفات جاده اي فارس رتبه اول را در کشور داشته و ميزان تلفات و مصدومان آن به نسبت استان هاي ديگر شاخص بالاتري را نشان مي دهد.
به عنوان مثال تعداد کشته هاي حوادث رانندگي فارس در سال 1398 در مجموع 953 نفر بوده که از اين تعداد 747 نفر فوتي، مرد و 206 نفر زن بوده اند. در سال 1397 سرجمع تلفات 992 فوتي بوده و مصدومين 166810 نفر. اگر سرجمع آمار تلفات و مصدومين 40 ساله اخير را بتوان استخراج کرد و به نسبت رشد جمعيت و توسعه شهرها و روستا برآوردي از ميزان تلفات و مصدومين داشته باشيم قريب به 400 هزار نفر مرگ و جراحات وارده از حوادث رانندگي داشته ايم که مي توان با آمار شهداء جنگ تحميلي مقايسه کرد. در ميان مردان و زنان فوتي و مصدوم بيشترين سهم از آن جوانان است. با گردشي آگاهانه و با هدف در مزارستان هاي شهر شيراز و تماشاي عکس و نام و نشان مردگان بهتر مي توانيم به عمق فاجعه اي پي ببريم که هر روز و ساعت شاهد مرگ و ميرهاي جديدي از تصادفات رانندگي هستيم و گويي مراکز درماني، پليس و مقام هاي مسئول به اين وضع اسفبار عادت کرده اند.
و اما بعد:
اتومبيلي نو از کمپاني خريداري مي شود. جواني که به تازگي گواهينامه رانندگي دريافت کرده با ذوق و شوق آن را تحويل مي گيرد و خانواده را براي سفري بين شهري و بين استاني تشويق مي کند. هنوز تجربه رانندگي در جاده را کسب نکرده با سرعت مسير جاده ناشناخته را طي مي کند، ناآشنايي و بي خيالي به علائم رانندگي، سرعت غيرمجاز، ناتواني در کنترل اتومبيل، ناامن بودن جاده هايي که اتومبيل هاي سنگين در حال سبقت گرفتن از يکديگرند، عرض کم جاده لغزندگي ناشي از بارش باران و برف و ناتواني اتومبيل هاي ساخت داخل در رقابت با اتومبيل هاي خارجي که بيشتر قابل کنترل هستند و مسايل ديگري دست به دست هم مي دهند تا اتومبيل جوان ناآشنا و يا مرد سالمندي که صلاحيت رانندگي ندارد يا به دره سقوط کند. يا از جاده منحرف شود و يا با اتومبيل ديگري شاخ به شاخ شود. و خود و خانواده بي گناه را به مرگ و مصدوميت و نقص عضو بکشاند.
تنها يک برآمدگي بدون علامت و يا گود شدن جاده کافي است تا در شب اتومبيلي را از کنترل راننده خارج کند و آن را منحرف نمايد.
اتومبيل هايي که معاينه فني نشده اند و يا سرسري به معاينه آنها پرداخت شده، اتومبيل هاي فرسوده اي که توان سرعت و حرکت سالم ندارند، اتومبيل هاي نو که هنوز امتحان سرعت و درستي ساختار نداده اند در واقع پيام آور مرگ و تابوت متحرکند يا وسيله کشتار.
براي تربيت، آموزش و رشد يک نوزاد و رساندن او تا دوران نوجواني و جواني چه نيروهاي انساني و هزينه هاي مالي که صرف نمي شود و چه اميد و آرزوهايي که از آغاز تولد تا ثمردهي و شخصيت سازي براي والدين و اقوام ايجاد نمي گردد. متأسفانه طوفان حوادث قابل پيشگيري به يکبار همه آرزوها را به باد مي دهد و عروسي را به عزا و تفريح و شادماني را به غم جانکاه تبديل مي کند.
به تجربه ثابت شده بسياري از مرگ و ميرها و نقص عضوها و مصدوميت ها و جراحات قابل پيشگيري هستند.
خفگي در آب، خفگي ناشي از تنفس مونوکسيد کربن، مرگ ناشي از تصادفات رانندگي، مسموميت هاي منجر به مرگ، سقوط از ارتفاع، مرگ ناشي از آتش سوزي، مرگ بر اثر رانش زمين، زلزله، سيل، آتش فشان، توفان، سونامي و بسيار موارد شناخته شده و ناشناخته را مي توان پيشگيري کرد و از آمار تلفات کم کرد.
همانگونه که با تزريق واکسن مي توان از بيماري هاي مسري مانند آبله، کزاز، کرونا و امثالهم جلوگيري کرد.
چرا عليرغم اينکه در بسياري کشورهاي پيشرفته تعداد اتومبيل ها و رفت و آمدها و طول جاده ها و راه هاي زميني و هوايي به نسبت جمعيت از تعداد وسايل حمل و نقل و طول راه هاي ما بيشترند اما تلفات کمتري دارند و ما تلفات بيشتر و غيرقابل مقايسه اي داريم؟
پاسخ اين سئوال را مي توان چنين داد:
يکم ما در فرهنگ سازي براي استفاده از اين وسائل کار جدي و مستمر نکرده ايم.
دوم پليس و مجريان قانون ما در اجراي قوانين و مقررات رانندگي خيلي جدي و نيستند و اهل تسامح و تساهلند.
سوم فرهنگ چانه زني در همه امور جاري و ساري است و چانه زني ها هم بعضا جواب مي دهد.
چهارم پول در داد و ستدهاي غيرقانوني نقش دارد و متأسفانه براي بعضي ها به عادت تبديل شده تا قانون را دور بزنند.
پنجم شرکت هاي سازنده اتومبيل در داخل کشور بيشتر به دنبال منافع خود هستند تا با ارزان ترين قطعات اتومبيلي را سر پا کنند و به قيمت گزاف بفروشند و دولت هم نتوانسته به اين عملکرد 80 ساله آنها سر و سامان دهد.
ششم جاده هاي غيراستاندارد و ناتوان در کشش اين همه اتومبيل هاي روان و جنون سرعت بعضي رانندگان همه و همه دست به دست هم داده اند تا به آمار تلفات جاده اي و خياباني بيفزايند.
نکته مهمي که نبايد از آن غافل ماند شرايط روحي و رواني رانندگان و مسافران است. خشم، عصبيت ها، فقر، اعتياد، حسادت ها، چشم و هم چشمي هاي غيرقابل توجيه و سرعت رقابت براي جهش از ناتواني ها در اعمال و رفتار و بالطبع در رانندگي ها بي تأثير نيستند.
ايمان به خدا، آرامش، اميد به زندگي، عشق، پاکي، قناعت، عزت نفس، اعتماد به نفس، حسن خلق، قانونمداري، آسايش در زندگي شرايط مطلوب براي ادامه حيات و دلبستگي هاي خانوادگي و فاميلي و داشتن شغل متناسب با ذوق و علاقمندي ها از جمله موارد و عواملي هستند که به ما کمک مي کنند تا ديرتر بميريم يا ديرتر مريض شويم.
متأسفانه زندگي ماشيني و سرعت ما را از فطر و اصالت دور کرده و ما را دچار از خود بيگانگي «اليناسيون» نموده است، انقطاع فرهنگي نتيجه همين بي توجهي و بي تفاوتي هاست. راستي چه نعمتي ما را خوشحال و اميدوار مي کند تا بتوانيم بدون گريز از اين زندگي ماشيني که امکان فرار از آن نيست به يک زندگي متعادل و مطلوب برسيم و از اين همه غم و حوادث ناگوار دور شويم و بيرون آئيم؟ هر کس مي تواند با مراجعه منصفانه به افکار و اعمال خود براي آن پاسخي بيابد. کافي است فکر کنيم.
والسلام