از زماني که داستان واردات و توليد واکسن کرونا رسانه اي شد بحث اولويت دريافت اين واکسن در محافل پزشکي و اجتماعي قوت گرفت . طبيعتا قرار گرفتن قشر فعال در حوزه ي درماني خصوصا کساني که در ارتباط مستقيم با بيماران کرونايي انجام وظيفه مي کنند و همچنين در نوبت بعدي قرار گرفتن بيماران خاص و ساکنان خانه هاي سالمندان به لحاظ منطقي بودن به چالش کشيده نشد اما زماني که عده اي از هنرمندان ، اصحاب رسانه و همچنين رانندگان تاکسي و اتوبوس و ساير اقشار توقع خود مبني بر قرار گرفتن در فهرست اولويت ها را مطرح کردند ، عده اي برآشفتند و ايجاد خط کشي بين مردم را ناعادلانه توصيف کردند . هر چند در جامعه ي ما که قانون جايگاه تثبيت شده اي ندارد استثناء پذيري و رانت چيز عجيبي نيست و همه انتظار دارند که به نوعي از اين فرهنگ و فضاي نابجا بهره ببرند اما نبايد از نظر دور داشت که وقتي پاي جان انسان ها در ميان است هر گونه تصميم گيري در اين خصوص بايد سر در آبشخور نگاه هاي تخصصي و کارشناسانه و مبتني بر هنجارهاي بين المللي داشته باشد لذا به نظر مي رسد همه بايد تابع ديدگاه هاي مطرح شده از سوي ستاد کشوري مبارزه با کرونا باشند . جاي ترديد نيست که ايران در رديف کشورهايي است که بخشي از پروسه ي توليد واکسن را با اتکا به دانش بومي ضمن هماهنگي با سازمان جهاني بهداشت پشت سر گذاشته و عده اي نيز در طرح هاي آزمايشي شرکت کرده اند و اميد مي رود که تا پيش از پايان سال 1400 واکسن توليد ايران با نشان دادن کارايي خود مورد استفاده قرار گيرد . مطمئنا عبور ايران از اين پيچ تاريخي با کمترين هزينه ي جاني و مالي در کارنامه اداره کنندگان کشور ثبت خواهد شد کما اين که موارد مشابه آن در گذشته از يادها نرفته است . به هر حال کشورها در گرماگرم جنگ بقا که به دنبال همه گيري کرونا به راه افتاده در متن يک مسابقه فرهنگي و تمدني قرار مي گيرند و کشورهايي که بتوانند به موازات مصونيت بخشيدن به مردم خود مردم ساير کشورها خصوصا همسايگانشان را ازاين جهت مصونيت ببخشند هم در بحث هژموني علمي و هم اقدامات نوعدوستانه جايگاه ويژه اي خواهند داشت .
مسلما پس از فروکش کردن امواج کرونايي و مهار اين ويروس از طريق تزريق واکسن و ايجاد مصونيت نسبي ، پژوهشگران اجتماعي و سياسي و حتي اقتصادي توجه ويژه اي به جايگاه کشورها در مهار اين ويروس خواهند داشت . چه در بحث ارزيابي نحوه ي رفتار مردم در گرماگرم تاخت و تاز اين ويروس و چه در بحث عملکرد مسئولين . ويژگي کرونا به عنوان يک بحران اجتماعي اين است که از برخي جهات قابل مقايسه با سيل و زلزله و خشکسالي نيست که مشارکت هاي مردمي براي مقابله با آن پروسه ي تعريف شده اي داشته باشد . در بحث کرونا قاعدتا متخصصين بهداشت و درمان بايد در نوک هرم تصميم گيري قرار داشته باشند نه اين که به حاشيه رانده شوند و ناگزير به صورت تلويحي از آنچه در کوچه و بازار و ادارات و سينماها و بقاع متبرکه مي گذرد اظهار ناخرسندي کنند . عامل مهم بازدارندگي در بحث کرونا حرف شنوي مردم از ستادهاي کشوري و استاني مبارزه با کروناست که آن هم با توجه به گره خوردگي اين موضوع با معيشت و درآمد زايي و کار و داد و ستد و خريد و فروش و گشت و گذار و تفريح با اما و اگرهاي زيادي مواجه است و صرف جريمه ي مادي راه حل نيست زيرا چه بسا کساني براي راحتي خود جريمه را بپذيرند بلکه بايد از راه حل هاي ديگر سود برد که متاسفانه به دليل کاهش حرف شنوي مردم از مسئولين و رواج سرکشي هاي مدني در اشکال گوناگون ، بهره گيري ازاين شيوه چندان راهگشا نيست تا آنجا که حتي توصيه ي شخصيت هاي هنري و ورزشي و مرگ و مير شخصيت هاي مشهور نيز نتوانسته بازدارندگي لازم را داشته باشد .
در آموزه هاي اسلامي اصطلاح مصابره را داريم که به معناي صبر جمعي است يعني همه با هم شکيبايي بورزند نه اين که عده اي مستثني باشند . صبر جمعي يکي از جلوه هاي باورمندي به تعاون در نيکي است . اگر از فردي منصف بپرسند که جنگ تحميلي و تحريم ها بيشتر به جامعه ي ما زيان وارد کرده يا رانت و استثناء پذيري خواهد گفت : رانت زيرا رانت مانند ساطور مردم را شقه شقه مي کند و متاسفانه ما با انواع رانت در جامعه مواجه هستيم که بعضا بسيارعوام فريبانه است و به عنوان امتياز به عده اي اعطا مي شود درحالي که اگر قرار بر صبر جمعي باشد هيچ کس نبايد از دايره ي قانون بيرون بماند . اين که مي گويند عزاي عمومي عروسي است به خاطر همين است که مردم حداقل دلخوش باشند که اگر ما گرسنه ايم، بقيه هم گرسنه هستند . اگر امنيت سه پايه داشته باشد يکي از پايه هاي آن عدالت است . اولين دستاورد عدالت ثبات و پايداري است که خود را در تمامي شئون نشان مي دهد از ثبات در روحيات و انگيزه ها و باورها تا ثبات در قيمت ها . بايد باور کنيم که بي ثباتي ها و ناپايداري ها به بي عدالتي ها بازمي گردد .