قرن بيستم و بيست و يکم را مي توان از جهاتي قرن روايي بهره گيري از آمار و استفاده از اين دانش براي بيان و تحليل اثرعملکردها در تمامي حوزه هاي کاري دانست . جوامعي که با تاخير چند ده ساله به اين مهم توجه کردند بعدها به آثار سازنده نگاه آماري به کار و فعاليت و ارتقاي سطح کيفي زندگي و سرعت و دقت در کارها وقوف پيدا کردند . با ورود رايانه ها که از قدرت محاسباتي بالايي برخوردارند ، نتيجه گيري کمي و کيفي ، رسم نمودارهاي قابل تفسير و همچنين استفاده از نتايج آماري در قامت عدد و رقم براي تبيين پروژه ها و دفاع از عملکردها به يک روند عادي تبديل شده به طوري که مي توان عملکرد يک مسئول را در حوزه ي کاري اش در جزوه اي کم حجم تدوين کرد و مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار داد .
نکته اي که در مورد لزوم نگاه آماري به عملکردها حائز اهميت است توجه به دو روي اين سکه است به اين معنا که با لحاظ کردن آثار و تبعات مثبت و منفي کارهاي صورت گرفته مي توان نتيجه گرفت حرکت نهايتا رو به جلو بوده يا ما را متوقف کرده و به عقب کشانيده است .
زماني بود که نمايندگان مجلس از تلاش خود براي حفر چاه هاي عميق ، احداث سد و صدور انواع مجوزها ، به عنوان عملکردي قابل دفاع سخن مي گفتند اما به دليل اين که پيگير پيامدهاي منفي اقدامات خود با نگاه آماري نبودند انتظار نداشتند روزي بيايد که ناگزير به تجديد نظر در ديدگاه هاي غلط خود شوند ! بعدها که برخي از نواحي خشک و نيمه خشک کشور با پديده ي فرونشست به دليل پايين رفتن سفره هاي آب زيرزميني و برداشت بي رويه آب مواجه شد و خشکيده شدن برخي از چشمه هاي هميشگي يا فصلي ، از بين رفتن حقابه ها و تبديل درياچه ها به نمک زار و کانون توليد گرد و غبار به عنوان معضلي زيست محيطي خودنمايي کرد ، مشخص شد که خسارات ناشي از اين اقدامات به ظاهر سازنده تا چه اندازه نتيجه ي معکوس داشته و به مهاجرت از روستاها دامن زده است در عرصه ي فرهنگ سازي نيز کساني که شيوه هاي مخرب و تجربه نشده اي را براي مبارزه با آنچه آن را منکر توصيف مي کردند در پيش گرفتند چون به آثار زيانبار برخي از شيوه هاي تبليغ و برخورد فيزيکي توجه نکردند ، نهايتا نتيجه ي کار آنها اين شد که بسياري از رفتارهايي که به زعم آنها نافي ارزش ها بود به زيرزمين ها منتقل گرديد و مجددا با وضعيتي غير قابل مهار به جامعه برگشت و اگر چه در بازه ي زماني محدودي شاهد کاهش مظاهر تابوشکني در اين حوزه بوديم اما بعدها ناگزير شديم در برابر روايي و گسترش هنجارشکني ها به تعديل و اغماض روي بياوريم و هزينه هاي به هدر رفته را نيز ناديده بگيريم .
نکته ي مهم ديگر بي توجهي طراحان و ايده پردازان به نتايج خوب و بد اجراي برخي طرح ها در ساير نقاط جهان است . کشورهاي جهان سومي  و در حال توسعه اين شانس را داشته و دارند که از تجربيات تلخ کشورهاي توسعه يافته در برخي از برنامه هايي که نتيجه معکوس داشته ، درس بگيرند .متاسفانه نگاه بدبينانه فراگير به فرهنگ غربي فرصت بهره گيري از تجربيات تلخ و شيرين غرب را از ما گرفت بازتاب نتايج طرح هاي اقتصادي ؛ فرهنگي ، سمت گيري هاي سياسي و برنامه ريزي هاي آموزشي دنبال شده در کشورهاي توسعه يافته براي بهره گيري از نتايج رشد دهنده ي چنين اقداماتي در کتاب هاي گوناگون و خاطرات سياستمداران و دروس دانشگاهي ، به منزله ي ثروت بادآورده اي است که در اختيار کشورهاي عقب نگه داشته شده و يا در حال توسعه است . بايد ديد مسئولين و دولتمردان ما ظرف چند دهه ي اخير تا چه اندازه از تجربيات ساير کشورها بهره گرفته و از تکرار اشتباهات آنها پرهيز کرده اند .
به نظر مي رسد انتشار آمار تعداد جلسات برگزار شده و قوانين به تصويب رسيده در مجلس ، دولت ، وزارتخانه ها ، ادارات و سازمان ها و همچنين اقدامات عملي بدون اشاره به آثار منفي آنها و بازنمايي منفعت چنين جلسات و مصوباتي براي مردم ، فاقد ارزش است .
ظرف چند دهه ي گذشته شاهد لوله کشي آب و گاز، رسانيدن برق و تلفن و نصب تاسيسات دريافت امواج راديويي و تلوزيوني در روستاها و احداث خانه هاي بهداشت و اجراي طرح هاي هادي روستايي و ارتقاي
روستاها به شهر و شهرها به شهرستان بوده ايم که زحمت و هزينه ي زيادي صرف آن شده اما بايد پرسيد چرا آن اتفاقي که بنا بود با چنين اقداماتي رخ نمايد به وقوع نپيوسته و هنوز شاهد مهاجرت از روستاها به شهر به دليل نبود کار ، خشکسالي و کمبود آب هستيم . در اينجا آمار به کمک ما مي آيد تا به ما بگويد نگاه تک ساحتي به رشد و توسعه تا چه ميزان زيانبار است .
اين همه مسجد بخشنامه اي در توقفگاه هاي بين راهي ، مدارس ، دانشگاه ها ، هتل ها ، سالن هاي کنفرانس ، ورزشگاه ها و ... را با هزينه هاي گزاف ساختيم و حالا در به در دنبال نماز خوان مي گرديم ! اين واقعيت تلخ بهترين مصداق براي اشاره به رشد تک ساحتي بدون توجه به ساير جنبه هاي فرهنگ سازي است. مسلما کساني که پيگير ساخت اين همه مسجد بودند و از کنار رفتارهاي دفع کننده اي که نمازخوان ها را تارک الصلواه کرد بي اعتنا گذشتند ، اکنون چه احساسي دارند ؟
در بحث سياست داخلي ، مواضع منطقه اي ، تصميمات کلان اقتصادي ، طرح هاي خلق الساعه ، راه اندازي فله اي احزاب غير استاندارد و اقدامات ديگري که با نگاه تک ساحتي دنبال گرديده اکنون بايد ببينيم که نتايج حاصل شده چه نسبتي با هزينه ها داشته است !
در اين گونه تجزيه و تحليل ها نبايد به کسي بربخورد زيرا حتي در آموزه هاي ديني نيز کار بي نتيجه و زيانبخش فاقد ارزش است چرا که انجام وظيفه صرفا براي رفع تکليف نيست .
روساي جمهور و نمايندگان مجلس و تمامي مولفه هاي دخيل در اداره کشور نيز بايد پاسخگو باشند . به هر حال آنها در تاريخي مشخص قدرت و دولت را با شاخص هاي اقتصادي ثبت شده و قابل رجوعي تحويل گرفته اند . لذا بايد بگويند که در بحث تحقق اهداف اوليه به کجا رسيده اند ؟ ما در آموزه هاي ديني نيز موضوعي تحت عنوان هبوط عمل داريم يعني ممکن است يک رفتار غلط ، حاصل هزاران رفتار صحيح را بي اثر و باطل کند . رواج اين ضرب المثل در جامعه ما که مي گويند حق تلخ است بيانگر اين واقعيت است که ما هنوز به درجه اي از سعه ي صدر نرسيده ايم که پذيراي نقد باشيم .