بيش از 4 دهه از وقوع انقلاب مي گذرد اما هنوز برخي از طيف هاي اجتماعي بر سر موضوعاتي که با مسايل ديگري گره خورده بدون اشاره به دلايل فرهنگي و اجتماعي آن همچنان بر سر نحوه پوشش زنان و چگونگي حضور آنها در عرصه هاي گوناگون مشغول چانه زني هستند . در جامعه ي ما حتي پيش از انقلاب نيز بين نگاه قانوني و شرعي و عرفي در اين خصوص زاويه هايي وجود داشته با اين تفاوت که بعد از انقلاب در بازه ي زماني محدودي تحت تاثير جو غالب ، شاهد چربش نگاه شرعي به مسايل مرتبط با زنان بوده ايم . از حجاب و ورزش گرفته تا تحصيل و کار و سن ازدواج و حقوق مدني و ديه و مسايلي از اين قبيل . ظرف اين مدت در ميان چهره هاي مذهبي و علما افرادي به دنبال روزآمد کردن چنين نگاهي با توجه به ملاحظات مرتبط با سبک زندگي بوده اند و دولت ها نيز با ظرافتي که منجر به ايجاد حساسيت نشود در راستاي نزديک شدن به خط تعادل و زمينه سازي براي حضور زنان در مجامع علمي و ميادين ورزشي و فعاليت هاي اجتماعي تمهيداتي انديشيده اند و به نتايج مثبت آن نيز افتخار کرده اند . در عين حال چانه زني ها کماکان ادامه دارد . اگر کتاب تاريخ تحولات اجتماعي را ورق بزنيم و به گذشته هاي دور برگرديم متوجه مي شويم که پوشش زنان در گذشته بسته به اين که شهرنشين يا روستا نشين بوده اند تفاوت داشته و پرده نشيني و تفکيک بيروني و اندروني خانه ها بيشتر براي شهرنشينان و زمينداران روستا نشين و خانواده روحانيون و نجبا و اشراف مطرح بوده و اغلب زنان روستايي که بيش از 70 درصد جمعيت زنان کشور را تشکيل مي دادند ، به دليل اين که ناگزير بايد دوشادوش مردان فعاليت مي کردند پوششي متناسب با شرايط جغرافيايي و قومي داشته اند و اين گونه نبوده که همه از الگوي خاصي پيروي کنند . در آيين يهود سخت گيرانه ترين قوانين براي زنان وضع گرديده و حتي استفاده از برقع و روبند نيز دررديف توصيه هاي برخي پيامبران بني اسرائيل بوده است و پس از آن نيز چون مسيحيان به شريعت موسي پاي بند بوده اند ، روحانيون مسيحي کماکان بر ضرورت رعايت حجاب تاکيد داشته اند اما با توجه به درهم آميزي جوامع باورمند به مذاهب و اديان گوناگون در سرزمين هايي که مسيحيت گسترش پيدا کرد و همچنين رسوبات برجاي مانده از فرهنگ هلني و اسکندراني بر بخش هايي از اروپا ، پوشش هاي متنوع الزاما با پوشش هاي توصيه شده توسط کليسا يکسان نبوده است . با آمدن اسلام حجابي که در آيين يهود و مسيحيت توصيه شده با آسان گيري تعديل گرديده و برقع و روبند از آن حذف شده است ولي گسترش اسلام به سمت شرق موجب مي شود که زنان به موازات رعايت حدود شرعي کماکان به لباس هاي سنتي و بومي خود فراخور وضعيت جغرافيايي پاي بند باشند که البته چون زنان از لباس هاي گشاد استفاده مي کردند حساسيتي به دنبال نداشته است . پس از انقلاب صنعتي و استفاده از زنان به عنوان کارگربا مزد اندک و همچنين اشتغال زنان در جريان جنگ اول و دوم جهاني الگوهاي متفاوتي براي پوشش متناسب با محيط کار فراگير مي شود. ظرف يک صد سال اخير و به دنبال جنبش هاي فکري و اجتماعي در اروپا و اعطاي حق راي به زنان و بهبود جايگاه آنها در عرصه هاي علمي و فرهنگي و حضور زنان در عرصه سينما به تدريج شاهد تغييرات تدريجي پوشش زنان خصوصا در غرب بوده ايم که با فرهنگ مصرف گرايي و وتنوع طلبي هم بي ارتباط نبوده است. تبديل روسري به کلاه در بيمارستان ها و تبديل دامن و لباس هاي گشاد و دست و پا گير به شلوار و لباس فرم و استفاده از کفش هاي سبک و راحت براي زنان در کارخانجات در واقع دستاورد انقلاب صنعتي است و از آنجايي که اين تغييرات تدريجي بوده و با توسل به ملاحظات گوناگون توجيه مي شده با مقاومت چنداني در دنياي مسيحيت روبرو نمي شود اما وقتي تمامي تغييرات ايجاد شده ظزف 200 سال در غرب به صورت يکجا و ناگهاني مي خواهد وارد ايران شود مسلما با مقاومت مواجه مي شود .شايد کسي باور نکند ولي تغييرات ايجاد شده همسو با فرهنگ غربي پس از انقلاب در بحث حجاب و موسيقي و حتي رقص بسيار پررنگ تر از تغييرات ايجاد شده در پيش از انقلاب است . پيش از انقلاب برخي از دختران از خانه تا مدرسه از چادر استفاده مي کردند و تنها در زمان ورود به مدرسه چادر خود را برمي داشتند اما هم اينک براي نمونه برخي از دانشجويان دانشگاه آزاد تنها هنگام ورود به دانشگاه از چادر استفاده مي کنند . پيش از انقلاب سرجمع آموزشگاه هاي موسيقي در سراسر کشور به عدد 100 نمي رسيد ولي هم اکنون بيش از هزار آموزشگاه موسيقي در سراسر کشور فعاليت مي کند . آمار دختران المپيکي پيش از انقلاب در حوزه ورزش قابل مقايسه با پس از انقلاب نيست و مسئولين به اين عملکرد خود افتخار مي کنند . پيش از انقلاب براي گرم کردن عروسي ها معمولا از رقاصه هاي زن که شغل آنها شادي آفريني بود استفاده مي کردند اما هم اينک با شروع موسيقي صدها زن و مرد و پسر و دختر از خانواده هاي عروس و داماد انواع رقص ها را به نمايش مي گذارند و در فضاي مجازي هم بازتاب مي دهند ! بايد اذعان داشت که برخي تغييرات بيش از آن که سر در آبشخور تشويق و بخشنامه يا جريمه و بازدارندگي داشته باشد به استحاله فرهنگي ، رعايت برخي ملاحظات و تغيير سبک زندگي بازمي گردد .
اصولا پيوند زدن پوشش هاي رايج شده پس از انقلاب صنعتي در غرب به رواج فحشاء گونه اي آدرس غلط دادن است زيرا اولا بدحجابي مترادف با فحشاء نيست و ثانيا ريشه فحشاء را بيشتر بايد در فقرمادي و فقر فرهنگي جستجو کرد زيرا اگر بنا باشد بد حجابي را معادل با فحشاء بگيريم عملکرد خودمان را ظرف 40 سال گذشته زير سئوال برده ايم . برخي از افراد ناشي که سعي مي کنند تغيير پوشش زنان در کشورهاي توسعه يافته را لااباليگري و لاقيدي و بي حيايي توصيف کنند از گفته هاي خود نتيجه ي معکوس خواهند گرفت زيرا ممکن است جوانان ايراني تصور کنند که براي رسيدن به توسعه بايد بي حيايي کرد . هرگز چنين نيست . در همين کشورهاي غربي حتي اگر کسي در خيابان به زني متلک بگويد و به زور بخواهد با او گفت و گويي اغوا کننده داشته باشد و دست بدهد ، از او شکايت مي شود و جرايم سنگيني دارد ؛ همچنان که چند زن از ترامپ به اتهام آزار جنسي شکايت کردند و مدعي بودند که هنگام دست دادن کمي بيش از حد معمول دست آنها را نگه داشته و اندکي هم فشار داده است !! چرا ما اصرار داريم غربي ها را به نداشتن غيرت جنسي متهم کنيم و آدرس غلط به جوانانمان بدهيم تا آنها هم تصور کنند براي رسيدن به پيشرفت بايد نسبت به غيرت ديني که شالوده فرهنگ ماست بي اعتنا باشند ؟ بدترين نوع حمله به يک چيز ، بد دفاع کردن از آن است . فکر مي کنيد ازدواج سفيد و طلاق هاي هيجاني و طلاق عاطفي و پارتي هاي آنچناني و افتخار کردن به مصرف دورريزهاي فرهنگي غرب سر در چه آبشخوري داشته باشد ، جز همين آدرس هاي غلط و تبليغات ناشيانه و اتهام هاي واهي؟!
و اما حرف آخر ... کساني که به دنبال ارائه ي الگو و کشانيدن جوانان به دنبال خود هستند قبل از هر چيز بايد قلب آنها را تسخير کنند تا نتيجه بگيرند . با زور و بخشنامه و نسبت هاي ناروا و انگ زني و جريمه و بازداشت و صرف هزينه هاي بيهوده و توزيع پوششي خاص نمي توان رفتاري که بايد خودجوش باشد را نهادينه کرد . جوانان اگر کسي را دوست داشته باشند ، زور هم که بگويد به جان و دل مي پذيرند . محبت ، ستون تبليغ دين است .حکايت مي کنند که مجنون وقتي شنيد ليلي شيرفروشي راه انداخته کاسه اي برداشت و در صف ايستاد تا به بهانه خريدن شير ، ليلي را ببيند . وقتي نوبت به مجنون رسيد ، ليلي ظرف سفالي او را پرتاب کرد و شکست . کساني که در صف ايستاده بودند مجنون را سرزنش کردند و گفتند تو عاشق کسي شده اي که کاسه ات را مي شکند ! دست از عشق ليلي بردار ! مجنون گفت : شما به من حسادت مي کنيد چون ليلي فقط ظرف مرا شکست !! اين معجزه محبت است که شکنجه را به نوازش تبديل مي کند .
اگر با ديگرانش بود ميلي
چرا ظرف مرا بشکست ليلي
با طرح اين حکايت خواستم بگويم نفوذ در دلها که بهترين راه تبليغ دين است آداب و اصولي دارد و کار هر کسي نيست . برويد زندگي امام موسي صدر و علت محبوبيتش در لبنان را بررسي کنيد .ما وقتي مي خواهيم شرايط را مطابق سليقه ي خود با تعيين تکليف تغيير دهيم بايد جايگزين و مشوق مناسبي پيشنهاد کنيم يا نفوذ معنوي بالايي داشته باشيم ، آن هم با زبان خوش . به يک نفر گفتند اي فلان فلان شده بيا اين يک ريال را بگير و اين صد من بار را تا بالاي باباکوهي ببر . او هم در جواب گفت : آخر دلم به چه چيزي خوش باشد ؟ زبان نرمتان ، سبکي بارتان ، کوتاهي راهتان يا مزد زيادتان . نهادينه کردن رفتارهايي که نيازمند خودجوشي است راه و روشي ديگر دارد . تغيير بايد از جاي ديگري آغاز شود.مشت بر سندان نزنيد و آب در هاون نکوبيد !