فرهنگ مقوله اي گسترده است که باورها ، آداب و سنت ها ، هنر ، عادات اجتماعي ، تکيه کلام ها و دانش و رويکردهاي فکري را در بر مي گيرد . هر گونه دگرگوني در حوزه فرهنگ در بستر زمان صورت مي گيرد ضمن اين که تغيير در هر يک از مولفه هاي تشکيل دهنده فرهنگ روي ساير مولفه ها تاثير گذار است. به همين دليل فرهنگ جوامع آن هم در عصر ارتباطات دائما در حال نشو و نما و ريزش و رويش است . از اين رو نمي توان انتظار داشت شاخص هايي که در ادوار گذشته معيار ارزيابي رفتار و تعاملات اجتماعي بوده ، هم اکنون نيز از اعتبار گذشته خود برخوردار باشد . گاهي تغيير در ميزان سواد و دانش مردم رفتار آنها را دگرگون مي کند و گاهي تنگناهاي معيشتي و اقتصادي روي شتاب توسعه ي فرهنگي تاثيرگذار است . درهم تنيدگي مولفه هاي تاثيرگذار بر فرهنگ به پيچيدگي درک ريزش ها و رويش هاي فرهنگي دامن مي زند به همين دليل ما نمي توانيم مدافع سکون فرهنگي و ثابت بودن معيارها باشيم .
فرهنگ اين ويژگي را دارد که به صورت روزآمد ايجاد ظرفيت  کند . ظرفيت به جامعه براي رد يا پذيرش هر گونه تغييري قابليت مي بخشد . در گذشته هاي نه چندان دور به دليل ارتباطات محدود اين امکان وجود داشت که لهجه رايج در يک روستا تا مدت ها دست نخورده باقي بماند . باورها و تکيه کلام ها نيز از اين قاعده مستثني نبوده و نيستند . عصر کنوني عصر تلاقي و رودررويي فرهنگ هاست ، لذا ماندگاري هر باور و رفتار و ذهنيتي در گرو قدرت متقاعد کنندگي آن است . در عصر ارتباطات دقيقا مثل اين که ما در کنار ساحلي ايستاده باشيم و شاهد درآميختگي امواج باشيم ، مي توانيم ببينيم که هر موجي حاصل درآميختگي چندين موج است و نهايتا موجي که به ساحل مي رسد برآيند زورآزمايي موج قوي تر است . اينجا ديگر بحث خوشايندي يا نگراني به حاشيه مي رود زيرا آنچه بايد بشود مي شود !
فرهنگ ها صرف نظر از اشتراکاتي که دارند هر کدام سمت و سويي را دنبال مي کنند ، هر رفتاري با منطقي پشتيباني مي شود . گاه يک دليل علمي پشت سر يک رفتار قرار دارد و گاهي نيز مي بينيم که يک باور ماوراء طبيعي توجيه کننده رفتاري است که نقش هويت بخشي به يک جمع را ايفا مي کند .
تاريخ تحولات اجتماعي روايتگر رفتارها و باورهايي است که بعضا منسوخ شده يا کمرنگ شده اند ؛ از برده داري گرفته تا زن سالاري يا مردسالاري ، قبيله محوري يا نژادپرستي ، جادوباوري و رواج خرافات و ....از آنجايي که شغل ها و دغدغه ها نيز به موازات دگرگوني هاي فرهنگي تغيير مي کنند ، به همين دليل بسيار طبيعي است که برخي افراد نگران تحولات فرهنگي باشند زيرا شغل و پيشه ي خود را در معرض خطر مي بينند . هيچ تغييري نيست که با مقاومت عده اي روبرو نشود . گاهي اثبات بي تاثيري يک دارو بر درمان بيماران منجر به بيکاري برخي از پزشکان و داروسازان مي شود . زماني مردم براي جلوگيري از زلزله و بلاياي طبيعي و فرونشاندن خشم خدايان فرزندانشان را در پاي معابد قرباني مي کردند ولي بعدها با پي بردن به علت رويدادها به تدريج اين عادت شوم و جاهلانه را کنار گذاشتند . ريزش ها و رويش هاي فرهنگي در طول تاريخ به اندازه اي پرشمار است که سخن را به درازا مي کشاند .
اين که برخي ارزش ها در طول تاريخ همواره براي تمامي جوامع محترم بوده اند به دليل برخورداري آنها از پشتوانه فطري و منطقي قوي بوده است . مانند دانش اندوزي ، راستگويي ، دفاع از جان و مال و امثال ذالک ولي در نقطه ي مقابل انسان ها در سايه ي تجربه روي بسياري از ممنوعيت ها خط بطلان کشيده اند . زيرا اين ممنوعيت ها صرفا منافع عده اي را تامين مي کرده و هيچ دليل منطقي نداشته است .
زماني بود که اداره کننده گان کشورها کوچکترين توجهي به توجيه اقتصادي تصميماتشان نداشتند و خود را ملزم به پاسخگويي به مردم نمي دانستند يا اين که براي آنها مهم نبود اکثريت مردم پيرامون رفتار آنها چه نظري دارند ، ولي به دنبال به رسميت شناخته شدن نظام هاي مردم سالار، هر گونه دهن کجي به نظر اکثريت در جريان انتخابات واقعي با واکنش جدي مواجه مي شود . در حال حاضر اقناع سازي براي همراه کردن مردم با دولت ها به يک وظيفه تبديل شده و ديگر خبري از پيروي بي چون و چرا و تابو سازي نيست . در عصر ارتباطات ، ملت ها توانايي زيادي براي مقايسه روش ها و داوري پيرامون عملکرد گردانندگان جوامع گوناگون دارند و زير سئوال رفتن رفتارهاي موهوم و بي تاثير و فاقد وجاهت منطقي و مغاير با آموزه هاي اصيل ديني به رفتاري پربسامد در عصر ارتباطات تبديل گرديده و کار سخنوران و نظريه پردازان را براي متقاعد کردن مردم در سراسر جهان دشوار ساخته است . هم اکنون براي بيماران امکان مراجعه به چند پزشک و مقايسه تشخيص ها و درمان ها ، فراهم گرديده در حالي که زماني يک طبيب بدون مسئوليت پذيري به دليل برخورداري از مصونيت شغلي ممکن بود صد ها نفر را به کشتن بدهد تا به اشتباه خود پي ببرد !
از آنچه گفته شد مي توان دريافت که هيچ کس قادر به ايستادگي در برابر زايش هاي و ريزش هاي فرهنگي نيست و مردم جهان فراخور دانش و رشد فکري خود ، روز به روز در حال جايگزيني رفتارهاي منطقي و داراي بازخورد مثبت با رفتارهايي هستند که سالها مانند زنجيري آنها را از حرکت و شتاب گرفتن و تعاملات انساني به دليل ممنوعيت هاي انحصار طلبانه بازمي داشت . وقتي مردم به سمت دانايي گام برمي دارند ، معيارها دروني مي شوند و مردم به جاي اين که بگويند چون شخص معروفي اين حرف را زده بايد پذيرفت ، خواهند گفت: چون فلاني به اين دليل و آن دليل درست مي گويد بايد پذيرفت .اين که علي (ع) مي فرمايد : افراد را با حق بشناسيد نه حق را با افراد يعني نگاه نکنيد ببينيد "که" مي گويد بلکه توجه کنيد "چه" مي گويد . وقتي از نگاه خداوند هر کس بايد پاسخگوي اعمال خود باشد ، حتما اين حق براي او به رسميت شناخته مي شود که خودش تصميم بگيرد و براي تصميم گيري درست به دانش خود بيفزايد اگرچه دروني شدن معيارها به سادگي امکان پذير نيست اما اگر انسان ها به دنبال دست يابي به بهشت در همين دنيا هستند بايد به اين سمت گام بردارند .