روزي که روسيه به اوکراين حمله کرد با توجه به آثار و تبعات آن بعدها به يک مبدا تاريخي تبديل خواهد شد . واکنش غرب به اقدام پوتين نشان داد که اوکراين براي غربي ها تنها به عنوان يک کشور مستقل مطرح نيست زيرا اگر قرار بود مشابه چنين واکنشي را در برابر حملات صورت گرفته به افغانستان و عراق و سوريه و لبنان و ساير کشورها داشته باشند ، وضعيت خاورميانه اين گونه نبود . آنها به دنبال بهره برداري هاي سياسي و نظامي و حقوق بشري از آنچه در اوکراين مي گذرد و مي تواند جايگاه جهاني روسيه را مخدوش کند ، هستند . همسويي اکثريت کشورهاي هم پيمان غربي و برخي از اقمار آنها در برابر ماجراي اوکراين به اين ذهنيت دامن زد که گويا همه منتظر وقوع چنين حمله اي بوده اند . پر واضح است که اقدام پوتين قابل دفاع نيست ، شايد اگر مشابه همان انتخاباتي که در کريمه برگزار شد در اوکراين نيز برگزار شده بود و به دنبال آن روسيه به اشغال آن مي پرداخت ، داستان روال ديگري پيدا مي کرد. پوتين اکنون در برابر مردمي ايستاده که اکثريت آنها براي خود هويتي متمايز از هويت روسي قائل هستند و اگرچه حمله به اوکراين به زعم پوتين ممکن است توجيه امنيتي داشته باشد ولي توجيه حقوق بشري ندارد .آثار رواني اين جنگ نتايج انتخابات آينده اوکراين را به زيان روسيه رقم خواهد زد و اين همان چيزي است که غرب به دنبال آن است ؛ لذا پوتين بايد به دنبال راه حلي غير نظامي براي نپيوستن اوکراين به ناتوباشد که البته با خراب شدن پل هايي که پشت سر گذاشته دور از دسترس است ! ماجراي اوکراين ثابت کرد که قدرت هاي شرقي وغربي در شرايطي که منافعشان در خطر باشد به قوانين بين المللي پاي بند نيستند و حق وتو را تا زماني محترم مي شمارند که استفاده از آن تامين کننده ي منافعشان باشد . دخالت سياست در ورزش نيز مشمول همين قاعده است و قطع کردن اينترنت و جنگ سايبري هم بدون در نظر گرفتن حقوق مردم عادي از همين قماش اقدامات است . از يک سو پوتين مي خواهد با تکيه بر قدرت نظامي ديدگاه هاي خود را ديکته کند و از سويي ديگر غربي ها مي خواهند بدون درگيري نظامي و پذيرش خطر جنگ هسته اي ، برنده ي اين جنگ باشند . بعيد به نظر نمي رسد که سازمان ملل متحد به زودي با تهي شدن از محتوا به يک سازمان ناکارآمد تبديل شود زيرا پس از جنگ دوم تاکنون غير از کشورهايي که عضو ثابت شوراي امنيت بوده اند ، ساير کشورها آنچنان که مطلوبشان بوده از امتيازات عضويت در اين نهاد بين المللي بهره اي نبرده اند و هم اکنون صاحبان حق وتو نيز مانند خياطي که در کوزه افتاده باشد ، در بلاتکليفي ناشي از خلاء قانون کارآمد در چنين شرايطي به سر مي برند  .
کشورهاي به حاشيه رانده شده اي که بازنده جنگ دوم جهاني بودند با توجه به پروار شدن در سايه ي همبستگي ملي ظرف نزديک به هشت دهه اکنون با گرفتن چراغ سبز به سمت تقويت بنيه نظامي خود گام برمي دارند . اوج گيري گرايش هاي ناسيوناليستي که ظرف سالهاي گذشته موجب بر سر کار آمدن چهره هايي خود شيفته و ماجراجو در برخي کشورها شده به تدريج کشورهاي ديگر را نيز درگير چنين رويکردي خواهد کرد. خطراحساسات غليظ شده ملي از خطر رويکردهاي ايدئولوژيکي که همه از آن هراس دارند بيشتر است و چالش بر سر مرزها و گذشته تاريخي را دوچندان مي کند . از اين رو نبايد فريب همسويي کنوني غرب را خورد زيرا اختلافات برجسته شده به بهانه هاي اقتصادي بين انگليس و فرانسه ، استراليا ، آمريکا و ... مانند آتش زير خاکستري است که در زمان بهره برداري از جنگ اوکراين ، خودنمايي خواهد کرد . بر سر کار آمدن شخصيت هاي سياسي خودشيقته که با رفتارهايي عوام فريبانه سعي در جلب نظر سبک ساران دارند ، روي صف بندي هاي سياسي و نظامي و اقتصادي تاثير قابل ملاحظه اي خواهد داشت . اروپا در حال پوست اندازي است . عواملي که مانع ميدان داري کشورهايي نظير ژاپن وآلمان و کره جنوبي در عرصه هاي سياسي مي شد به تدريج رنگ باخته و اين کشورها به دنبال عرض اندام و جبران سايه نشيني خود هستند و اين پتانسيل را دارند که در حاشيه ي امني که توسعه ي اقتصادي براي آنها فراهم کرده ، به سمت استقلال از کانون هاي قدرت گام بردارند .
شيوع کرونا ، مشکلات آب و هوايي و بحران جمعيت ، نقاب از چهره ي نظام هاي سياسي مدعي اخلاق ، حقوق بشر و نوعدوستي برداشت و بسياري از کشورهايي که با عضويت در معاهدات بين المللي از اين اهرم ها براي به حاشيه راندن کشورهاي کمتر توسعه يافته استفاده مي کردند را رودرروي يکديگر قرار داد .
هر چه هست اين گونه نيست که ساير کشورها بتوانند با طرفداري و يا مخالفت با آنچه در اوکراين مي گذرد منتظر رخدادهاي خوب باشند . ايستادگي شرق و غرب در برابر يکديگر با جنگ هاي نيابتي پاسخگوي اشتهاي سيري ناپذير غول هاي اقتصادي نبود و گرنه کار به اينجا نمي کشيد. اين که حتي پاي سوئيس هم به موضع گيري هاي صريح سياسي باز مي شود معنايي جز اين ندارد که اين منازغه شاخ و برگ پيدا کرده است .
نقش اينترنت و فضاي مجازي در بازتاب دادن صحنه هاي دلخراش جنگ و اخبار مربوط به آوارگان و مسدود شدن خطوط انتقال انرژي بسيار تعيين کننده است چرا که امپراتوري هاي رسانه اي روي قابليت هاي خود براي عضو گيري در جنگ تبليغاتي حساب باز کرده اند و جنگي بزرگتر از آنچه در اوکراين مي گذرد را در پروسه ي هجوم امواج در ساير نقاط جهان به راه انداخته اند .
پرسشي که در اين ميان مطرح است اين که آيا کشورهاي نفتي و گازي و تک محصولي در حال توسعه مي توانند از نياز کشورهاي درگير در اين ماجرا به خود براي امتياز گيري استفاده کنند يا اين که ترجيح مي دهند ريسک جانبداري از يکي از دو طرف دعوا را به جان بخرند . پاسخ به اين سئوال در گرو اين است که بدانيم دعوا بر سر چيست و پيروزي يکي از دو طرف چه سودي براي اين کشورها دارد ؟
به نظر مي رسد در چنين فتنه اي بايد مانند بچه شتري دو ساله بود که نه پستاني دارد که او را بدوشند و نه پشتي دارد تا بر آن سوار شوند .