در اوائل بهمن ماه 1374 برف و بوران سنگيني شيراز را درنورديد به گونه اي که شاخه هاي درختان شکست، سيم هاي برق پاره شدند و نانوايي هايي که نان ماشيني توليد مي کردند تعطيل شدند.

علي نقي جهرمي استاندار اسبق فارس که بعدها به دکتر سيد محمد جهرمي تغيير نام و عنوان داد طي سخنراني در سالن اقبال لاهوري بيمارستان نمازي گفت: شهر شيراز با چند مشکل اساسي روبروست.

يکم اينکه نانواهاي سنتي مي بايد تغيير کنند و نان توسط دستگاه هاي برقي و گازي تهيه و با توليد انبوه در سوپرمارکت ها عرضه شوند تا صفي براي خريداران تشکيل نشود و به لحاظ بهداشتي هم کم و کيف نان، مطلوب و مقبول گردد.

دو ديگر آنکه بيش از 30 درصد شبکه هاي آبرساني زيرزميني شهر شيراز پوسيده اند و تقريبا 20 درصد هرزروي آب داريم، چندين سال طول مي کشد تا شبکه ها نوسازي شوند...»

از اين سخنان 28 سال مي گذرد به اندازه عمر روزنامه عصرمردم اما نه از توليد انبوه نان و کم و کيف آن خبري شد و نه از اصلاح و بازسازي شبکه هاي آبياري... بسياري از ديدگاه ها و سخنان خوب و اميدوار کننده هم همانند آن سخنان در حد حرف باقي مانده است.

بررسي هاي انجام شده توسط خبرنگاران ما درخصوص نحوه پخت و عرضه نان در شيراز و شهرستان هاي فارس حکايت تلخ ادامه روند نامطلوب پخت نان در سالياني است که جز خسارت هاي مادي و عصبيت هاي رواني مردم حاصلي نداشته است.

زماني بود که فقط 50 درصد نان هاي خريداري شده قابل خوردن بود و مابقي سهم گاوها مي شد که توسط خريداران نان خشک با نمک تعويض مي گرديد.

وقتي دولت هاي گذشته و حال نظارت بيشتري بر نحوه توزيع آرد و تهيه نان کردند و نان سنگک در شيراز از 5 ريال به دو هزار تومان و در تهران از دو ريال به ده هزار تومان و بيشتر فروخته شد کيفيت نان بستگي پيدا کرد به نرخ عرضه آن.

اينک نان نيمه سوخته، نيمه برشته؛ بعضا با آرد بي کيفيت و در صف هاي طولاني عرضه مي شود که اخيرا بعضي از نانوايان نان سنگکي با اين استدلال که نان کامل سبوسدار تحويل مي دهند نان را از دو هزار تومان به سه هزار تومان مي فروشند همراه با کيسه پلاستيکي که از پانصد تومان به هزار تومان يک شبه تغيير نرخ داده است.

از طرفي وقتي دولت آقاي رئيسي سهم آرد نانوايان را در حد مصرف آرد تعيين نموده و دستگاه هاي کارت خوان در نانوايي ها نصب شده که از فروش آرد توسط نانوايي ها جلوگيري مي شود بعضي از نانوايي ها تعطيل شده اند و عطايش را به لقايش بخشيده اند. بعضي از متخلفان هم جريمه شده و براي مدتي تعطيل شده اند. نتيجه آنکه بعضي نانوايي ها به جاي مانده در ساعاتي از صبح و عصر با صف هاي طولاني مواجه اند که بي شک به نارضايتي مردم دامن زده است. پس مي بايد تدبيري انديشيد که نانوايي هاي بيشتري تأسيس شوند. نظارت بيشتري بر کم و کيف عرضه و پخت نان شود و اگر راه ايمن تر و بهتري به نظر مي رسد که توليد نان انبوه در دستور کار باشد چه عواملي سد راه شده اند که بعد از 28 سال هنوز عملي نشده است.

وقتي رسماً اعلام مي شود که تقريبا 8 ميليون نفر افغانستاني مهاجر در ايران زندگي مي کنند و بيشتر اين افراد خوراک اصلي شان نان است بالطبع باري هستند بر بارهاي ديگري که مردم ما در صف هاي طولاني تحمل مي کنند.

آيا با افزايش اين تعداد مهاجر و افزايش جمعيتي که از 330 هزار نفر در شهر شيراز ظرف 42 سال به تقريبا دو ميليون نفر رسيده به نسبت اين افزايش نانوايي اضافه شده است؟

آيا کارگاه هاي نانوايي که نان را با کيفيت خوب يا بد تحويل مي دهند تشويق و يا تنبيه شده اند؟

آيا با گندمکاراني که گندم هاي ناخالص و همراه با شن و خاک تحويل سيلوها داده يا مي دهند برخوردهاي قاطع و اصلاح طلبانه شده است؟

متأسفانه نه تنها درخصوص عرضه نان، دولت با ضرر و زيان هاي فراوان مواجه است و بيش از آنچه بايد سوبسيد پرداخت مي کند بلکه درخصوص خدمات آبرساني و برق رساني و بنزين و گازوئيل هم با تقلب ها و دزدي هايي روبرو هستيم که در نوشتارهاي آينده به آسيب شناسي آن خواهيم پرداخت.

نبايد فراموش کرد که در طول قرن ها خوراک اصلي مردم ما نان بوده و هست. و اگر خوب به محاورات روزمره مردم توجه کنيم به اين جمله بسيار برمي خوريم: نان خورده ام، هنوز نان نخورده ام. منظور از نان خورده ام يعني غذا خورده ام زيرا هنوز هم همانند ساليان گذشته قوت غالب مردم نان است.

اگر مصرف انرژي هاي مورد لزوم اعم از برق، گاز، آب و نان و سوخت راهبردي و استراتژيک هستند پس نظارت و دقت بيشتري مي طلبد تا سالم و بدون تقلب و دزدي به دست مردم برسند.

ميزان دزدي هاي نه چندان کم که در مصرف آب و برق و بنزين شده و مي شود را به طور مشروح در نوشتارهاي بعدي به عرضتان مي رسانم که اگر گوش شنوايي باشد پيشگيري شود.

والسلام