محيط زيست هم براي خودش ماجرايي دارد که از همه جالب تر تنوع دغدغه مندان آن است که از هر طيف و طبقه اي در ميان آنها ديده مي شود . از طبيعت گردان و علاقمندان به کوه و دشت و صحرا و آب و دريا و ماهيگيري و شکار گرفته تا سياسيون و دنبال کنندگان مسائل اجتماعي که همه از درياچه هاي خشک شده و کم آب و فرسايش خاک و رانش زمين و نابودي مراتع و غارت جنگل ها و انقراض گونه هاي جانوري سخن مي گويند و البته در اين ميان کساني که به معناي دقيق کلمه کارشناس محيط زيست هستند راهکارهايي ارائه مي دهند که اگر گوش شنوايي باشد نتيجه بخش خواهد بود . چند روز پيش عده اي از دغدغه مندان محيط زيست که خيلي هم آتششان تند بود با يکي از نمايندگان شيراز در مجلس شوراي اسلامي نشستي داشتند که در فضايي صميمانه برگزار شد . منطق دغدغه مندان محيط زيست اين بود که چون بسياري از ادارات و سازمان ها با ما همکاري نمي کنند بايد به فکر ساختاري جديد بود و بنايي تازه پي افکند و چنين و چنان کرد و نماينده شيراز هم که نمي خواست آب سردي بر روي آتش تند دغدغه مندان بپاشد تلاش مي کرد آنها را متقاعد کند که داستان آن گونه که شما تصور مي کنيد نيست و به سادگي نمي توان چندين اداره و سازمان و وزارتخانه را تعطيل کرد زيرا تمامي اين موارد نيازمند ارائه ي طرحي کارشناسانه و متقن و مستند و قابل اتکا و محاسبه شده است و روند قانوني آن ممکن است سالها به طول بيانجامد و به عمر کوتاه باقي مانده مجلس قد نمي دهد . اما دغدغه مندان همچنان با ارائه ي گزارش هايي که چندان هم بيراه نبود تلاش مي کردند آقاي نماينده را متقاعد کنند که از شخصيت هاي کشوري گرفته تا استاني و نمايندگان مجلس گرفته تا مسئولين ادارات بايد با ما همکاري کنند چون ما از فلاني و فلاني نامه و توصيه به همکاري داريم و از اين حرف ها ... اين نشست بهانه اي شد تا قلم بردارم و بگويم در جامعه ي نيمه سنتي ما همکاري با يک تشکل مردم نهاد تابع قوانين خاص خودش است زيرا اول اين که تشکل هاي مردم نهاد در کشور ما تازه جوانه زده اند و به اندازه اي ستبر و افشان و پر شاخ وبرگ و سايه بخش و تنومند نشده اند که بتوانند حتي در ماجراي انتخابات اعم از انتخابات مجلس و يا رياست جمهوري و شوراهاي شهربه صورت تعيين کننده اي ايفاي نقش کنند چه رسد به تعيين تکليف براي محيط زيست . در حالي که در برخي از کشورهاي توسعه يافته از دل تشکل هاي مردم نهاد رئيس جمهور و نماينده ي مجلس بيرون مي آيد .از همه ي اينها گذشته تشکل مردم نهاد تعريف خاص خودش را دارد . براي نمونه قاعدتا تمامي کساني که دغدغه ي محيط زيست دارند بايد بتوانند در يک تشکل مردم نهاد زيست محيطي با هر ايده و مرامي عضويت داشته باشند و يکديگر را به خاطر دغدغه ي مشترکي که دارند تحمل کنند تا شاهد تاسيس دهها تشکل مرتبط با جناح ها و تفکرات گوناگون نباشيم زيرا فرض بر اين است که بايد از تجارب و دانش تمامي افراد ، صرف نظر از رويکردهاي سياسي و فکري آنها بهره جست . همچنين عضويت در چنين نهادهايي نبايد تابع مناسبات سياسي و محفلي باشد .متاسفانه به دليل رسوخ سياست به تمامي موضوعات ، حتي طرفداران محيط زيست هم نمي توانند زير يک سقف جمع شوند و دسته بندي هاي سياسي گريبان تمامي تشکل ها را گرفته است . کمتر تشکل مردم نهادي پيدا مي شود که سايه ي سياست را بر سر نداشته باشد . در جامعه ي ما هزاران دغدغه خودنمايي مي کند ، از کودکان کار ، بيماران صعب العلاج ، کمبود فضاهاي ورزشي و فضاي سبز و محيط زيست گرفته تا آموزش و پرورش ، مدرسه سازي ، وقف ، بهداشت محيط ، مبارزه با مواد مخدر ، طلاق ، ازدواج و... که الي ماشاء الله .... تا چشم کار مي کند مشکل وجود دارد و نيازمند دخالت مردم است زيرا دولت به دليل دغدغه هاي حاشيه اي مبتني بر تولي گري و دخالت در تمامي امور و همچنين به خاطر ضعف در بدنه ي کارشناسي وزارتخانه ها در حدي که بتواند رافع مشکلات باشد قوي نيست بنابراين تا زماني که مردم راسا به برخي از موضوعات ورود نکنند گرهي گشوده نخواهد شد .

محيط زيست هم از اين قاعده مستثني نيست . زيرا محيط زيست مدعيان فراواني دارد به همين دليل تشکل هاي مردم نهادي که پيگير مسايل زيست محيطي هستند بايد مجموعه اي قوي را تشکيل دهند هم از لحاظ کمي و هم از لحاظ کيفي تا آنجا که بتوانند نامزدهاي نمايندگي مجلس را وادار سازند که بخشي از وعده هاي خود را به محيط زيست اختصاص دهند تا زماني که وارد مجلس شدند بتوانند فراکسيوني قوي براي حراست از محيط زيست را ساماندهي کنند . تشکل هاي مردم نهاد نيز بايد ظرف مدت چهارسالي که دوره ي فعاليت يک نماينده مجلس است ، رفتارها و نطق ها و آراي او پيرامون مسائل زيست محيطي را رصد کنند و براي لحظه اي هم او را به حال خود وانگذارند زيرا مجلس مانند دريايي توفاني است که نمايندگان تک صدا را مثل قايقي بادي به صخره ها مي کوبد لذا لازم است که فراکسيوني پرتعداد از نمايندگان در حمايت از محيط زيست وجود داشته باشد تا بتوانند بر يک کشتي موج شکن سوار شوند و اهل لابيگري باشند و حتي توانايي ايستادگي در برابر لوايح و طرح هاي ضد محيط زيستي هم داشته باشند . متاسفانه تشکل هاي مردم نهاد در کشور ما دوران طفوليت را سپري مي کنند و به دليل طفيلي بودن و وابستگي به شخصيت ها و جريان هاي سياسي از توانايي بالايي برخوردار نيستند و در خوش بينانه ترين وضعيت به شرکت هاي خصولتي شباهت دارند که ناگزيرند حداقل رابطه اي مويرگي با دولت داشته باشند . هر چند با دهان پر مي گويند " تشکل مردم نهاد" اما مديريت چنين تشکل هايي و هماهنگ شدن آنها با نگاه هاي رسمي در گرو برخي عزل و نصب هايي است که سر در آبشخور بده و بستان هاي ناگزير دارد . مانند بچه اي که فکر مي کند مي تواند به تنهايي دوچرخه سواري کند ولي پدرش پشت زين را مي گيرد تا مطمئن باشد به در و ديوار نمي خورد و به خودش و ديگران آسيب نمي رساند  !برخي از تشکل هاي مردم نهاد اگر خود را به برخي جريان ها و شخصيت ها نچسبانند و نتوانند کساني را با خود هموار کنند حتي قادر به تامين مکاني هم براي خود نيستند ضمن اين که مستعد انگ پذيري هم هستند و خلاصه به اين سادگي نيست که ما بتوانيم از وجود تشکل هاي به معناي واقعي مردم نهاد سخن بگوييم.امروزه روز که محيط زيست به فلاکت افتاده جا دارد که تمامي کساني که دوستدار طبيعت هستند خود را دغدغه مند بدانند و به فکر تشکلي مردم نهاد و قوي باشند که با برخورداري از بدنه اي کارشناسانه سخنانشان مسموع باشد و بتوانند کاري از پيش ببرند و به نمايندگان راهکار بدهند زيرا نماينده الزاما متخصص در تمامي امور نيست و چيزهايي که نمي داند بسيار بيشتر از چيزهايي است که مي داند يا تصور مي کند که مي داند . به هر حال شب دراز است و قلندر بيدار .