آب، روان، زلال، بي رنگ و ماده المواد، هديه بي نظير خداوند در سه شکل، حيات کليه جانداران مديون بودن آن است. جامد، مايع و بخار بودن آب فلسفه ماندگاري و سلامت آن است.

آنگاه که گرما و حرکت بادها حجم سنگين آن را از روي درياها بلند مي کنند و سبکبال به آسمان مي برند تبديل به توده هاي فشرده ابري مي شوند که مسيرهاي هزاران کيلومتري را طي مي کنند تا در آنجا که شرايط مناسب و مقرر است ببارند.

آب را هنوز نه چنان شناخته ايم و نه قدر مي شناسيم. هر جسم ساده اي که در زمين مي شناسيم از آهن و فولاد و سنگ هاي معدني گرفته تا درخت و گياه و دانه و ميوه و هر آنچه به چشم درآيد و به فهم نزديک شود آب در آن ذخيره است. گويي بدون آب هيچ عنصري نتواند ابراز موجوديت کند.

از دوران کهن که بشر نياز به آب را با عطش و تشنگي احساس کرد تا آن زمان که وات ماشين بخار را با آب اختراع نمود و تا به اينک که بشر توانسته در فضا به دنبال ناشناخته ها بگردد، آب موضوع اصلي مطالعه در ديگر سياره ها بوده است.

ما از ديرباز آب را از چشمه هاي جوشان روانه جوي ها کرديم و تمدن هاي اوليه را در کنار رودهاي بزرگ يا رودخانه هاي هميشه جاري بنا نموديم.

در واقع انتخاب اول انسان براي حيات و زيستن آب بوده است. در هيچ دوره اي نان مقدم بر آب نبوده زيرا تا آب نباشد ناني به دست نمي آيد.

آدمي وقتي از کوه و جنگل سرازير شد تا در دشت هاي هموار آرام گيرد و نان توليد کند پيوسته به دنبال آب بوده است.

در جهان امروز از پس انقلاب هاي صنعتي و ظهور صنعت الکترونيک انسان توانسته است براي دسترسي آسان به آب، سدهاي بزرگ بسازد و به ذخيره آب بپردازد.

صنعت، کشاورزي، خدمات و هر هنر ديگري که مي خواهد ابراز وجود کند و به ثمر نشيند نخست نيازمند آب است.

اگر انسان نمي توانست آب را در شبکه ي لوله ها روان سازد شهرها به اين گستردگي ساخته نمي شدند و سازه هاي سر به فلک کشيده در طبقات بالايي مجال وجود نمي يافتند.

آب نه فقط حيات تمامي جانداران را استمرار مي بخشد بلکه هر تحول و تغيير صنعتي و کشاورزي و ساير فعاليت هاي آدمي مديون آب است.

با اين وجود ما تا چه ميزان قدرشناس آب بوده ايم؟

اين نعمت پربرکت و دائمي که آسان در اختيار است را چنان آلوده و ملوث کرده ايم که بيم آن مي رود ابرهاي باران زا ديگر از سلامت برخوردار نباشند و خاصيت آب پاک را از دست داده باشند.

آلودگي درياها بر اثر زباله هاي روان در آب ها از يک سو و از ديگر سوي آلودگي هاي نفتي و ريزش آنها درون اقيانوس ها حيات سالم جانداران آبزي را تهديد مي کند. سوخت-هاي فسيلي، گرم شدن هواي زمين، آب شدن يخ هاي قطب شمال و جنوب، ازدياد جمعيت، توليدات بيش از توان زمين، کند و کاوهاي معدني، آتش فشان ها، ازدياد اتومبيل ها و تمامي ماشين هايي که آلودگي ايجاد مي کنند همه و همه ضايعاتشان را روانه آب و هوا کرده رودخانه ها را آلوده و درياها را از اصالت انداخته اند و ما در اين ميانه چنان غافليم که نمي دانيم آب چه ارزشي دارد.

با آب پاک کلرزده، اتومبيل و حياط و کوچه را مي شوئيم. به باغچه ها آب مي دهيم و با همان آب ساختمان سازي مي کنيم. نگاهي به شهرسازي کشورهاي پيشرفته اروپايي که براي استفاده مطلوب از آب در هر خانه اي چهار نوع لوله کشي را به انجام رسانده اند که يکي آب آشاميدني، ديگري آب دستشويي و توالت و يکي ديگر آب باغچه و ماشين شويي و ديگري آب لباسشويي و آشپزخانه را تأمين مي کند نشانه اي از استفاده صحيح از آب است.

شهر شيراز که نخست توسط مرحوم محمد نمازي به صورت وقف از آب لوله کشي بهره-مند شد تا به اينک لوله هاي قديمي به ويژه در بافت قديم شهر تعويض نشده اند و بر اثر برآوردهاي کارشناسان که 26 سال پيش توسط محمد جهرمي استاندار اسبق فارس اعلام گرديد 20 درصد آب هاي درون لوله هاي قديمي به زيرزمين نشت مي کنند.

از آن گذشته فرسايش لوله هاي فلزي مقدار قابل توجهي از زنگ زدگي ها را روانه آب کرده به ناخالصي آنها افزوده اند. رسوب هاي متراکم شده در لوله هاي قديمي ميزان آب-دهي آنها را کاهش داده و بعضاً تا 90 درصد گرفتگي دارند.

با توجه به ناخالصي آب شيراز که رسوب زا است و مي توان رسوب زايي را در مخازن کولرهاي آبي مشاهده کرد راه گريزي جز تعويض لوله هاي قديمي نيست و اداره آب و فاضلاب نبايد به اين مهم بي توجه باشد.

متأسفانه براي استفاده مطلوب از آب و صرفه جويي طي چند دهه گذشته تاکنون فرهنگ سازي نشده و اکثريت استفاده کنندگان از آب هاي لوله کشي چندان رعايتي در ريخت و پاش هاي آب ندارند.

وقتي سدهاي ما چشم اميد براي پر شدن به آسمان دارند و معلوم نيست کي و چه ميزان باران در مناطق مختلف ايران مي بارد و استفاده از آب هاي تحت الارضي هم به علت استخراج بيش از حد چندان پاسخگو نيست اگر آب دريا را پالايش نکنيم و روانه شهرها نسازيم در آينده نزديک چنان با بحران کمبود آب مواجه خواهيم شد که مردم راهي جز رها کردن شهرها نخواهند داشت.

در کشورهاي اروپايي آب و برق و گاز و بنزين چندان ارزان نيستند که خانوارها و صنايع به هر ميزان دلشان بخواهد استفاده کنند در بعضي از کشورهاي آسيايي که روي مخازن عظيم آب هم قرار دارند آب ارزان نيست.

بي شک از همين امروز جنگ آب شروع شده و چالشي که ما بر سر آب با افغانستان داريم عراق با ترکيه و مصر با سودان دارد زيرا هر کشوري الزاما بر روي رودهاي بزرگ که از کوه هاي آنها سرچشمه مي گيرد سدهاي بزرگي دائر کرده که به ديگر کشورها که مسير رودها در سرزمين آنهاست آبي نمي رسد.

جنگ آب جنگ زندگي و حيات است. آب را دريابيم و قدر بشناسيم.

والسلام