وقتي حافظ را باور بر اين بود که:

«کنار آب و پاي بيد و طبع شعر و ياري خوش

معاشر، دلبري شيرين و ساقي، گلعذاري خوش

شايد هيچ وقت باور نمي کرد در عصر ما يعني هفتصد سال بعد کنار جوي نشستن و دلخوش به آب روان بودن آرزويي است که به سادگي براي مردم شهرنشين دست نخواهد داد لذا طبع شعر و دلبر شيرين و ساقي گلعذار پيشکش باد.

در اين قرن که اکثريت انسانها از طبيعت فاصله گرفته و به زندگي شهرنشيني خو پيدا کرده اند اگر هواي تازه اي دست دهد و بتوان نفسي به راحتي کشيد و از آلودگي هاي زندگي ماشيني دمي فراغت يافت زهي سعادت و کفايت که بشر امروز را از گرماي جانسوز گريز نيست. نشستن در آپارتمان هاي محبوس در ارتفاع و دلخوش بودن به آبي که از لوله ها بيرون مي آيد هرچند اگر برق قطع شود ديگر پمپ ها هم براي آبرساني کاري از نيرويشان برنمي آيد و حسرت دستي به آب رساندن براي زمان هايي کوتاه يا بلند خود به آرزويي تبديل شود چرا که در خيابانها و کوچه ها لوله هاي آبرسان و حجم آنها براي خانه ها و آپارتمان هاي چندين طبقه اي که چند سالي است در ارتفاع ساخته شده اند ظرفيت مصرف بالاي خانوارها را ندارند و پمپ ها هم فقط هوا مي مکند و بس. مگر نيمه هاي شب که مصرف آب خواب رفتگان به صفر برسد آبي روانه مخزن هاي پشت بام شود تا بتوان بامدادان دستي به آب رساند و وضويي ساخت و يا به ضرورت دوشي گرفت.

آري پمپاژ آب از اعماق زمين ظرف 70 سال گذشته به هر دليل بسياري از چشمه ها را خشکانده و ديگر آبي به صورت جوششي وجود ندارد که نشانه هاي باورانه آن فرو افتادن زمين و ريزش تکيه گاهي است که آدمي با خيال راحت بر روي آن خانه ساخته و مأمن گرفته است.

پس وجود آبهاي تحت الارض نه فقط چشمه ها را جوشان و جويبارها را روان مي کرد بلکه از گسست و رانش زمين نيز جلوگيري مي نمود.

اينک آب معضل جهاني شده و گرم شدن زمين، زمستان پرباران را از يادها برده. خود کرده را تدبير نيست جز آنکه با هزينه هاي زياد آب را در ساحل دريا تصفيه کنيم و به دورتر شهرها برسانيم با هزينه هاي بسيار به گونه اي که بعضي کشورها مانند افغانستان به ما بگويند نفت بدهيد آب بگيريد.

اينک کار به جايي رسيده که يک ليتر آب معدني خنک 5 هزار تومان است و يک ليتر بنزين يارانه اي 1500 تومان و آزاد آن 3000 تومان که چون با سرجمع ساده اي يک ليتر آب 5/3 برابر يک ليتر بنزين است.

اين زنگ خطر که چندان هم گوشخراش نبوده و ما را بيدار نکرده اهميت درست مصرف کردن آب را هنوز نه به متوليان امور و نه به مردم ما گوشزد نکرده است. زيرا با يک کنتور يک لوله کشي خانگي و اداري هم از آن براي آشاميدن و شستن ظروف و حمام و دستشويي استفاده مي کنيم و هم با آن از حياط گرفته تا در و ديوار و اتومبيل را مي شوئيم که در واقع کار نابخردانه اي است در اين قطحي آب و خشکسالي ها.

آيا جز آن مي توان کرد که برگرديم به صد سال گذشته در اروپا که براي هر مصرفي لوله و شيرآلاتي جداگانه در خانه ها و ادارات نصب شده است؟

لوله هاي قديمي آبرسان زير زمين که در طول صد سال گذشته بعضا پوسيده شده و هرزروي زيرزميني آب دارند از يک سو آب پاک زلال تصفيه شده را هدر مي دهند و از ديگر سوي مصارف گوناگون آن بعضا نياز به تصفيه آب ندارند. نکته مهم تر آنکه هنوز به چنان عقوبتي گرفتار نشده ايم که قدر آب را بدانيم.

به قول سعدي: «تو قدر آب چه داني که در کنار فراتي؟» فرات هم ديگر آن فرات سابق نيست زيرا با سدهايي که ترکيه روي خروجي آن در سرچشمه ها دائر کرده ديگر رودي با پرآبي گذشته روان نيست حتي اگر نيل باشد که جنگ آب مدتي است بين مصر، سودان و کشورهاي آفريقايي ديگر در گرفته و راه به جائي نبرده است و افغانستان نيز سهم آب ما را از هيرمند نمي دهد.

آيا راهي جز اين متصور است که آب را از دريا به شهرهاي کم آب برسانيم و فرهنگ شهرنشيني را درخصوص نحوه مصرف آب تغيير دهيم؟

وابستگي آبرساني به نيروي برق خود معضل ديگري است که اگر به هر دليل آب قطع شود آبي در لوله ها جاري نمي شود و اين چشمه هاي کوچک هميشه در دسترس خشک خواهند شد. شايد سالها طول بکشد تا بتوان آب مصرف خوراکي را از آب شستشو جدا کرد اما اگر همين فردا هم طرح آن اجرايي شود دير است.

تابستان گرم و طولاني که در تبخير آب نقش بسزايي دارد و مصرف آن را نيز بالا برده است از اتومبيل گرفته تا درخت و باغ و کارخانه و اتومبيل همه به آب نياز دارند و حيات تمامي موجودات زنده مديون آب است پس چرا قدر اين نعمت خداوندي را به درستي نمي دانيم؟

ما آب را هدر مي دهيم بيشتر از آنکه ضرورت مصرف و نياز باشد. ما آب را آلوده مي کنيم و اين سرمايه و موهبت الهي را پاس نمي داريم. چون به ارزاني و به سادگي در دسترسمان بوده است اما يادمان باشد ديري نخواهد پائيد که در به در به دنبال آب سرمايه و عمر را هزينه کنيم. هرچند در تمامي تابستان و زمستان و ديگر فصول شاهد باران هاي پياپي باشيم. زيرا پس اندازهاي ميليون ها سال را صرف کرده ايم و ديگر ذخائر چندي نمانده تا اميدي به دسترسي آن باشد.

تو خود حديث مفصل بخوان از اين مجمل.

والسلام