این سئوالی است که هر ایرانی امروز از خود و دیگران می  کند اما پاسخ منطقی، عقلانی و مستندی را پیگیری نمی  کند. به ویژه نسلی که پس از انقلاب دیده به جهان گشوده و اینک 45 سالگی را پشت سر می  گذارد و یا اینکه در زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سنی بوده که هیچ ذهنیتی از دوران رژیم گذشته نداشته است.

مروری کوتاه و شتابزده در تاریخ صد ساله معاصر ایران و بررسی دیدگاه  های تاریخ نویسان و تحلیل  گران سیاسی و اجتماعی ما را به این مختصر رهنمون می  کند که اصالتا انقلاب اسلامی ایران یک شبه و خلق  الساعه نبوده و ریشه در تحولاتی دارد که از دوره ناکامی  های سلسله قاجاریه تا تحولات سیاسی اجتماعی دوره پهلوی را شامل می  شود. اما عمده دلائلی که ریشه تمامی تحولات به ویژه در دوره پهلوی دوم بوده نفوذ امپریالیسم خارجی و فشار فاشیسم حکومتی، نابسامانی  های اقتصادی و اجتماعی را پدید آورده و مشکلات معیشتی و اقتصادی را رقم زد.

ناگفته پیداست که غربزدگی و تشویق و تبلیغ مردم ایران که اهرم فشار رژیم پهلوی بوده تضاد سنت و مدرنیته را به حدی رساند که جامعه دوقطبی ایران هر دو نگاهی منتقدانه نسبت به عملکرد شاهان پهلوی داشته  اند. سنت  گرایان مذهبی از افتضاحات فرهنگ غرب و نفوذ آن بیم داشتند و تجددگرایان از برنامه  های پلیسی و بگیر و ببندها که افکار عمومی را تحت سلطه تفنگ و طناب دار مدیریت می  کرد. لذا نه روشنفکران دانشگاهی و نه طلبه  ها و روحانیون مدرس و بنام نه رجال و نه بازاریان و اصناف و معلمان، رضایتی از عملکرد رژیم نداشتند.

محمدرضا شاه بیشترین بودجه مملکت را که حاصل درآمد نفت بود برای ارتش هزینه می  کرد که صرفا در خدمت شاه و مستشاران آمریکایی برای حفظ سلطنت بود و ژاندارمی خلیج فارس حتی به گفته اسدالله علم وزیر درباره شاه که در بخشی از خاطرات خود آورده با خواست آمریکا چند فروند از هواپیماهای F4 ارتش ایران در جنگ 1973 اعراب بر علیه اسرائیل به نفع اسرائیل و با موافقت شاه در بمباران صحرای سینا شرکت کردند. زیرا فروش هواپیماهای پیشرفته و تجهیزات نظامی آمریکایی به ایران مشروط به شرایطی بود که استفاده از آنها می  باید با رضایت و نظر مستشاران و نظامیان آنها باشد.

این وابستگی  هایی که استقلال مملکت را در حوزه  های سیاسی و نظامی و فرهنگی و اجتماعی خدشه  دار می  کرد از یک سو و از دیگر سوی فاصله  های طبقاتی ایجاد شده به علت توسعه اقتصادی تک بعدی فقر و بیچارگی را در روستاها و شهرستان  های کشور بیش از پیش بیشتر کرد و وعده  های داده شده به کارگران و کشاورزان به ویژه بعد از اصلاحات ارضی و فروش سهام کارخانجات دولتی تحقق نیافت و به نارضایتی  ها دامن زد لذا کشاورزانی که برای کاشت و برداشت زمین  های کشاورزی امکانات مالی و ابزارهای کشاورزی نداشتند و توان پرداخت اقساط وام  های دریافتی نیز نداشتند بیش از زمانی که رعیت خان بودند با مشکلات اقتصادی دست و پاگیر مواجه شدند تا آنجا که در همین استان فارس بسیاری از کشاورزان، زمین  های واگذاری را به ثمن بخس به شرکت زراعی آریامهر که تصدی آن را برادر بزرگ شاه «شاپور غلامرضا» عهده  دار بود فروختند تا بتوانند اقساط وام  های دریافتی را پرداخت کنند.

شرکت سهامی زراعی آریامهر که با سهام بانک عمران اداره می  شد نیز نتوانست به اهداف از پیش تعیین شده برسد.

صنایع مونتاژ و کارخانجات وابسته به مواد اولیه و قطعاتی که هر کدام می  باید از کشورهای خارجی وارد می  شدند بیش از همیشه صنایع کشور را به وابستگی کشورهای استعماری مجبور ساخت که ترکش  ها و مصائب آنها هنوز هم بعد از 45 سال رهایی کشور از استعمار خارجی، بر بدنه اقتصاد مملکت را شاهد هستیم.

دروازه تمدن وعده داده شده و تحریک حس ناسیونالیستی نیز چندان با حقیقت کارساز نشد به گونه  ای که تمامی معیارهای 50 ساله پهلوی  ها به بادی بند بود و با انقلاب اسلامی ایران فرو ریخت. شوهای تلویزیونی تقلید شده از رسانه  های غربی و سریال  هایی که از تلویزیون  های سیاه و سفید پخش می  شد نه تنها باری را به مقصد نرساند بلکه به تضاد فرهنگی سنت و مدرنیته دامن زد و جامعه را دوقطبی کرد. انقلاب اسلامی ایران از بدو پیروزی تاکنون نه تنها توانست اقشار مختلف مردم را در مخالفت بر علیه رژیم شاهنشاهی بسیج کند بلکه وحدتی را ایجاد کرد که نمونه  های آن را در هیچ کشوری پس از انقلاب سراغ نداریم.

اما متأسفانه انقلاب اسلامی ایران بر اثر فشارهای آمریکا و جنگ  های نیابتی و رسانه  ای دستخوش حوادثی شده است که بیم آن می  رود وحدت ملی به علت نارضایتی  هایی که از مسائل اقتصادی ناشی از تحریم   و ضعف مدیریت  های اداری به وجود آمده خدشه  دار گردد. اما آنچه مسلم است مردم ایران نیات پلید آمریکا و کشورهای متحد آن را به خوبی دریافته  اند و می  دانند که طرح خاورمیانه جدید بر سر عراق، افغانستان، یمن، لبنان و سوریه چه آورده و انقلاب  های مردم لیبی، مصر، تونس و مراکش چگونه عقیم شدند و دوباره استعمارگران بر گرده دولت  های آنان سوار شده  اند.

اگر بتوان با تجدیدنظر در سیاست  های خارجی و ترمیم سیاست  های داخلی وضعیت اقتصادی کشور و معیشت مردم را سر و سامانی داد مسلما کشور عزیز و انقلابی ایران خواهد توانست از مصائب و مشکلات اقتصادی بیرون آید و سیر انقلابی خود را دنبال کند.

انتخابات آزاد، اصلاح قانون اساسی، مبارزه با اختلاسگران داخلی، اصلاح ساختار اداری، تجدیدنظر در وضعیت استخدامی براساس معیارها و ضوابط علمی و تخصصی، کوتاه کردن دست واسطه  ها، مبارزه بی  امان با قاچاق کالا و مواد مخدر، شایسته  سالاری در نهادها و ارگان  های دولتی، تقویت بنیه علمی دانشگاه  ها و مراکز فرهنگی، آزادی مطبوعات و رسانه  های خصوصی به منظور افشاگری فساد و نقد عملکرد نهادها و ارگان-های دولتی، تثبیت ارزش پول ملی و ارز خارجی، تشویق سرمایه  گزاران داخلی و خارجی برای سرمایه  گذاری در پروژه  های مورد نیاز کشور و تجدیدنظر در روابط خارجی و سیاست  های چالش  برانگیز و بسیار اقدامات جزیی دیگر می  تواند در بهبود شرایط و مسائل اقتصادی مؤثر باشد تا از تاریخ، درس قابل قبولی آموخته باشیم و دیگر بار شاهد تأثیرگذاری جنگ رسانه  ای دشمن بر علیه کشور و ملت و نظام برخاسته از انقلاب مردمی خود نباشیم.

والسلام