روزنامه عصر مردم در سراسر جهان یک پورتال خبری آنلاین آنلاین و منبع برای محتوای فنی و دیجیتال برای مخاطبان با نفوذ خود در سراسر جهان است. شما می توانید از طریق ایمیل یا تلفن به ما بپیوندید.
+(98) 713-234 8010-13
قصه گرانی، امروز به سبزیجات با قیمت هر کیلو ۸۰ هزار تومان و گلایه‌های روزافزون مردم رسیده است؛ گرچه سالهاست به این گرانی‌ها عادت کرده‌ایم؛ اما مسئول رفع این نابسامانی‌ها کیست؟
*عدم هماهنگی در زنجیره تولید و توزیع*
بررسی‌های میدانی عصرمردم نشان می‌دهد که یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت‌ها، ضعف در برنامه‌ریزی زنجیره تولید است. در واقع نبود یک برنامه‌ریزی جامع و علمی برای تولید، موجب نوسانات شدید قیمتی شده است؛ هرچند ایران در تولید برخی محصولات کشاورزی به رکوردهای جهانی دست یافته، اما عدم هماهنگی در زنجیره تولید و توزیع، اقتصاد این بخش را تحت تاثیر قرار داده است.
به گفته مسئولین این صنف، هیچ معیار مشخصی برای قیمت‌گذاری وجود ندارد و قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و این روش سنتی، هزینه‌های اضافی به مصرف‌کنندگان تحمیل کرده و موجب افزایش نارضایتی‌ها شده است؛ چرا که هر روز نوبت گران شدن یکی از اقلام پرمصرف است.
در گفتگوی عصرمردم با برخی از فروشندگان سطح شهر، مشکلاتی مانند "ضعف در برنامه‌ریزی تولید"، " نبود شفافیت در روند توزیع"، "افزایش بی‌رویه صادرات" و "واگذاری رانتی غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار" از دلایل اصلی افزایش قیمت محصولات کشاورزی در بازار عنوان شد.
*نهادهای نظارتی هیچ نظارت و کنترلی بر بازار محصولات کشاورزی ندارند*
به نظر می‌رسد، جهاد کشاورزی و نهادهای نظارتی بازار روند مطلوبی پیش رو نگرفته و در عمل هیچ نظارت و کنترلی بر بازار محصولات کشاورزی ندارند و شاهد این ادعا نوسانات قیمتی و رشد بی‌رویه قیمت محصولاتی چون سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، پیاز، کلم، خیار و حتی گوشت، مرغ، ماهی، روغن و… است.
*کاهش تولید و افزایش قیمت بذر*
یکی از فعالین این صنف در پاسخ به چرایی گرانی نوبتی صیفی‌جات، می‌گوید: سال گذشته حدود ۵ میلیون تن سیب‌زمینی در کشور کشت و تولید شد و امسال یک میلیون تن کمتر کشت شده؛ چون سال گذشته کشاورزان متضرر شدند و قیمت بذر سیب‌زمینی هم از حدود ۲۷ هزار تومان در سال گذشته به ۴۰ هزار تومان در سال جاری رسید؛ قیمت سیب‌زمینی گران شد.
*صادرات بی‌رویه سیب‌زمینی*
برخی از فعالین میوه و تره‌بار، سرمای هوا و تأخیر برداشت این محصول پرمصرف در بازار سبزیجات را از دیگر عوامل گرانی سیب‌زمینی در بازار مطرح کردند؛ اما همه افراد معتقدند که دلیل اصلی گرانی سیب‌زمینی، صادرات بی‌رویه این محصول است، چون با کاهش ارزش پایه پولی کشور، عرضه این محصول در بازار داخل برای کشاورز و دلال صرفه اقتصادی ندارد و دلال‌ها با انبار سیب‌زمینی و عرضه قطره‌چکانی، قیمت بازار را در دست دارند.
به گفته رئیس اتحادیه بارفروشان در حال حاضر نمی‌توان مانع صادرات شد، چون براساس قانون، اگر قرار باشد مانع صادرات کالایی از کشور شویم، باید از ۶ ماه قبل به کشاورز اعلام کنیم.
*سیب‌زمینی از مبدا گران بود*
به گفته رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار شیراز، سیب‌زمینی از مبدا گران بود و نرخ‌نامه میدان تره‌بار شیراز، از قیمت اعلامی بارفروشان پایین‌تر بود.
یکی از فعالین این صنف می‌گوید: قیمت سیب‌زمینی روند کاهشی پیدا کرده اما به نظر می‌رسد جهاد کشاورزی هیچ نظارتی بر موضوع تنظیم قیمت‌ها ندارد و از قبل برای جلوگیری از صادرات بی‌رویه و جایگزینی محصول برنامه‌ریزی نمی‌کند.
*چون ارزش پول ملی ما پایین است، برای کشاورز، صادرات باصرفه‌تر است*
به گفته او، چون ارزش پول ملی ما پایین است، برای کشاورز فروش با قیمت دلار و صادرات باصرفه‌تر است و شرایط به گونه‌ای است که هر قیمتی به کشاورز اعلام می‌کنیم، باز هم قیمت محصول برای صادرات بالاتر است.
او اضافه می‌کند که سال قبل، تنظیم بازار به درستی انجام نگرفته بود و کشاورزان متضرر شدند و به همین دلیل امسال کشت محصول نسبت به سال گذشته کمتر بوده و در مقابل صادرات ما نسبت به سال قبل افزایش چشمگیری داشته است.
او می‌گوید: امروز شرایط به گونه‌ای است که مزرعه‌دار، قیمت را مشخص می‌کند و به دلیل ارزش افزوده‌ای که بر روی دلار دارد و قیمت در کشورهای حوزه خلیج‌فارس ۳ تا ۴ برابر قیمت داخلی است، صادرات، در اولویت کشاورز قرار دارد.
*سالهاست که با درد گرانی کنار آمده‌ایم اما کارد به استخوانمان رسیده است*
خریداری که درحال خروج از مغازه است؛ کیسه کوچکی حاوی چند عدد پیاز، سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، فلفل‌دلمه‌ای و پرتقال را بالا می‌آورد و می‌گوید که برای همین چند قلم با تعداد ۳ تا ۵ عدد از هر کدام ۳۵۰ هزار تومان پرداخته است. او که از گرانی گلایه‌مند است می‌گوید: سالهاست که با درد گرانی کنار آمده‌ایم اما گاهی کارد به استخوانمان می‌رسد؛ وقتی کشورمان تامین نیست، چرا دولت جلوی صادرات را نمی‌گیرد؟ چرا باید سبزی ریحان کیلویی ۸۰ هزار تومان باشد؟ اگر مدیران نمی‌توانند برنامه‌ریزی کنند، چرا مسئولیت قبول می‌کنند؟
یکی دیگر از فعالین این صنف از رکود بازار می‌گوید که قدرت خرید مردم پایین است و در برخی از میوه‌فروشی‌ها، میوه‌ها به قدری در مغازه‌ها می‌ماند که بخش زیادی را باید دور بریزند.
او می‌گوید: وقتی بازار با بحران مواجه می‌شود؛ غرفه‌دار میدان، بدون توجه به نرخ‌نامه، محصول را پنهان می‌کند و با هر قیمتی که بخواهد، می‌فروشد و ما نمی‌دانیم که چه باید انجام دهیم؟ اگر بخریم که متضرر می‌شویم و از طرف دیگر مشکلات مالیاتی هم داریم چون در میدان به ما فاکتور نمی‌دهند؛ درحالی که ما باید حتما فاکتور خرید داشته باشیم.
به یکی از فروشندگان درباره چگونگی نظارت‌ها بر میدان می‌پرسم که می‌گوید تعزیرات حکومتی نظارت دقیقی ندارد؛ کدام مامور ۳ نیمه‌شب به میدان می‌آید؟ حتی اگر صبح‌ها هم به صورت گذری آنجا بیایند؛ بلافاصله همه مطلع می‌شوند و مراقبند.
در همین گذر و با مشاهده بساط بسیاری از میوه‌فروشان، متوجه شدم که صیفی‌جات کمتری در مغازه‌ها دیده می‌شود؛ که فروشنده‌ای علت آن را تنش و بی‌ثباتی در بازار عنوان می‌کند.
او می‌گوید: دو روز پیش سیب‌زمینی در میدان به ۵۰ هزار تومان هم رسید و امروز ۳۵ هزار تومان شده و نمی‌دانیم دو روز دیگر قیمت چقدر است؟
*مسئولین به دنبال ارائه آمار و فشار گرانی بر مردم است*
او اضافه می کند: متاسفم که مسئولین فقط به دنبال ارائه آمار هستند و چندی دیگر رقم قابل توجهی را به عنوان آمار صادرات اعلام می‌کنند؛ درحالی که فشار گرانی بر مردم است.
*هرچه کار می‌کنیم باید به خزانه دولت بریزیم*
این فعال صنفی می‌افزاید: برای دولت متاسفم که این گروه صنفی که معیشت مردم را تامین می‌کنند و بر قیمت‌ها تاثیرگذار هستند، باید ۱۴ درصد اینتاکد پرداخت کنند؛ درحالی که ما یک صنف خدماتی و معیشتی هستیم که کالای اساسی مردم را تامین می‌کنیم و درحال حاضر فشار بر این صنف به قدری زیاد است که بیشتر همکاران ما از مالیات می‌نالند و می‌گویند هرچه کار می‌کنیم باید به خزانه دولت بریزیم.
*واردات و نظارت بیشتر دستگاه‌های نظارتی*
اما بهترین راهکارها را از فعالین این صنف جویا شدم که عده‌ای بهترین راهکار را پیش‌بینی بحران و واردات محصول قبل از وقوع بحران عنوان می‌کنند و برخی راهکار را نظارت بیشتر و دقیق‌تر دستگاه‌های نظارتی می‌دانند؛ تا با نفوذ در انبار‌ها، دلالانی که چندین تن از انواع محصولات را ذخیره نموده، شناسایی و محصول را به بازار عرضه کنند.
*روند کاهشی قیمت صیفی‌جات*
فرزاد رضایی رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار شیراز در گفتگو با عصرمردم می‌گوید: از هفته گذشته بازار صیفی‌جات در کل کشور و استان با تنش و بحران جدی مواجه بود که خوشبختانه درحال حاضر به شرایط متعادل‌تری رسیده است.
وی با بیان این که افزایش بی‌رویه صادرات از مهم‌ترین دلایل روند افزایشی قیمت سیب‌زمینی طی هفته گذشته بوده است؛ می‌افزاید: کشت کمتر این محصول نسبت به سال گذشته و سرمازدگی از دیگر دلایل افزایش قیمت سیب‌زمینی بوده، اما علت اصلی آن صادرات بی‌رویه، به دلیل ارزش دلاری است چرا که تقاضا برای خرید این محصول به دلیل ارزش‌افزوده ارزی زیاد بوده است.
رضایی ابراز خشنودی می‌کند که ورود و عرضه محصولات انبارشده به بازار موجب شده تا قیمت این محصول پرمصرف ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کند و روند کاهشی قیمت با توجه به برداشت این محصول در مناطق گرمسیر ادامه دارد.
*تا هفته‌های آتی به ثبات قیمتی می‌رسیم*
وی اضافه می‌کند: روند کاهشی قیمت سیب‌زمینی، بادمجان و گوجه‌فرنگی نویدبخش ثبات قیمتی در بازار است و هر چه به پایان فصل نزدیکتر می‌شویم محصولات انبارشده به بازار عرضه می‌شوند و افزایش تولید به دلیل گرم شدن هوا، بازار را حمایت کرده و تا هفته‌های آتی به ثبات قیمتی می‌رسیم.
اما سه محصول پیاز، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی از اقلام پرمصرف در بازار ایران محسوب می‌شوند و در حالی که بخش زیادی از مردم توان خرید گوشت و مرغ را ندارند، ضروریست تا نهادهای نظارتی، کنترل بیشتری بر این اقلام داشته باشند.
براساس این گزارش، نوسانات شدید قیمت سیب‌زمینی و سایر صیفی‌جات در بازار، ناشی از کاهش عرضه و افزایش تقاضا در بازارهای خارجی، نوسانات ارز و سودجویی دلال‌ها است که در تمام موارد به خوبی ردپای سوء مدیریت در عدم جلوگیری از بروز کمبودهای فصلی محصولات کشاورزی و اجحاف به مردم با افزایش قیمت این محصولات، دیده می‌شود.