چالش هایی که برای ارتقای جایگاه نظام در بحث جمهوریت وجود دارد ظرف 45 سال گذشته افت و خیزهای فراوانی داشته است چرا که تمامی تلاش ها باید در راستای اثبات عدم تباین جمهوریت و اسلامیت دنبال شود. ظرف بیش از 14 قرن در بسیاری از کشورها از عربستان ، ایران ، مصر و یمن گرفته تا آسیای صغیر ، اسپانیا ، شمال آفریقا ، جنوب شرقی آسیا بارها شاهد دست به دست شدن قدرت بوده ایم که بعضا مهر تایید خلفای اموی و عباسی و عثمانی را بر پیشانی داشته اند و همه ی آنها نیز مدعی تبعیت از اسلام بوده اند اما در عین حال گاهی با یکدیگر منازعاتی نیز داشته اند که این درگیری ها سر در آبشخور قرائت متفاوتی بوده که از اسلام داشته اند . هم اکنون نیز برخی از کشورها به اقتضای تغییر شرایط عنوان جمهوریت را به اسلامیت افزوده اند و برخی از کشورها به دلیل ترکیب جمعیتی به نوعی از حکومت ائتلافی تن داده اند به طوری که مثلا در لبنان و عراق ریاست مجلس و ریاست جمهور و نخست وزیر هر کدام یکی از طیف های جمعیتی را نمایندگی می کنند و طالبان در افغانستان نیز که حاضر به پذیرش سهمی برای سایر گروه های مذهبی نبوده اند نیز حکومت خود را اسلامی توصیف می کنند . عملکرد اغلب حکام در کشورهای عربی نیز به گونه ای است که به نظر می رسد تلاش می کنند به موازات رعایت حدود اسلامی ، مرزی بین سیاست و دین ترسیم کنند تا در جریان تعامل با سایر کشورها ناگزیر به سنت ستیزی نشوند و حساسیت کانون های دینی را برنیانگیزند . به همین دلیل بهار عربی در چنین کشورهایی منجر به شکل گیری حکومت اسلامی نشد و جریان های سنتی و گردانندگان کانون های دینی به دلیل انقطاع تاریخی ایجاد شده و سپری شدن دوران نفوذ شخصیت های دینی و رکودی که در پویایی فقه حکومتی ایجاد گردیده بود نتوانستند با استناد به روش و منش اسلاف خود متناسب با اقتضائات سیاسی و اقتصادی و شرایط منطقه ای و جهانی مملکت داری کنند . پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی تدبیر امور در کشورهای شمال آفریقا و غرب آسیا به دلیل تحت الحمایه بودن اغلب این کشورها با صلاحدید کشورهای اروپایی نظیر انگلیس ، فرانسه و ایتالیا صورت می گرفت که وضعیت اسفبار فلسطینی ها ریشه در همین سیاست ها دارد .

بر هیچ کس پوشیده نیست که شیوه های رایج در زمان خلفای راشدین و متعاقب آن خلفای بنی امیه و بنی عباس در بحث اداره امور کشور قابل تاسی برای زمانه ی کنونی نیست زیرا در آن زمان روسای قبایل در انتخاب خلیفه (البته قبل از موروثی شدن آن ) نقش اصلی را ایفا می کردند و نظام برده داری نیز هنوز از رسمیت نیفتاده بود و زنان نیز مانند امروزه داعیه ی میدان داری در عرصه های سیاسی و فرهنگی را نداشتند و تعامل با کشورهای غیرمسلمان نیز از موضع قدرت بود اما اکنون شرایط تغییر کرده و بحث اجتهاد روزآمد برای مطابقت دادن احکام فقهی با نیاز زمانه با جدیت دنبال می شود و بخشی از وقت مسئولین و قانونگذاران صرف چانه زنی بر سر روزآمد کردن احکام اسلامی می شود و در همین راستا شاهد تغییرات زیادی در نوع و نحوه ی مجازات ها بوده ایم به همین دلیل پیش بردن اسلامیت و جمهوریت با حساسیت های فراوانی روبروست و تاکنون نیز هیچ یک از مسئولین مدعی اسلامی شدن جامعه به صورت ایده آل آن نبوده اند . طبیعی است که در چنین شرایطی نمی توان انتظار داشت که انتخابات بر اساس الگوهای رایج در سایر کشورها صورت گیرد اما این که انتظار داشته باشیم هر چه پیش می رویم انتخاباتی بهتر داشته باشیم انتظار غیرمنصفانه ای نیست . در حال حاضر فرض بر این است که ما داریم جامعه را با آزمون و خطا با هدف اسلامیزه کردن آن اداره می کنیم و هنوز کارهای بر زمین مانده ی زیادی داریم. مسلما برای کشوری که به دنبال ایجاد الگوی مناسب برای کشورداری با ایدئولوژی اسلامی است و می خواهد سایر کشورها را نیز به دنبال خود بکشاند و با مقاومت حکام سایر کشورها خصوصا کشورهای عربی روبروست ، موفقیت های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی حائز اهمیت شایانی است و با شعار نمی توان دنیا را متقاعد کرد و ما حتما باید با زبان آمار با دنیا سخن بگوییم . امروزه ، شرایط اقتصادی و پولی هر کشوری به منزله ی تابلویی است که قابلیت های یک نظام را به نمایش می گذارد زیرا زبان اقتصاد را همه دنیا می فهمند . به همین دلیل طبیعی ترین انتظار از نمایندگان مجلس این است که در جهت مثبت و موفقیت آمیز کردن شاخص های اقتصادی تلاش کنند . پس زمینه ی جمهوری اسلامی یک ایدئولوژی است لذا برای دفاع از قابلیت های این ایدئولوژی به عنوان یک فرصت تاریخی که در اختیار یک گروه فکری مدعی برقراری عدالت قرار گرفته ما نیازمند توانمند ترین افراد در مهمترین نهاد مشورتی هستیم که باید پاسخگوی عملکرد سایر قوا نیز باشند چرا که قدرت نظارت و قانونگذاری و مطالبه گری دارند. در چنین نهادی افراد تشکیل دهنده ی آن باید صاحب نظر و فهیم باشند نه تابع این و آن . در چنین مجلسی افرادی که گوششان به دهان این و آن است کاری از پیش نخواهند برد زیرا مسئولیت ارائه ی الگوی حکومتی را بر عهده گرفته اند به همین دلیل باید از هر جهت بهترین باشند و تضمین چنین چیزی در گرو همگرایی تمامی جریان های دخیل در انتخابات در تمامی مراحل آن است . اساسا عصاره ادعای تشیع نیز همین است که گفته می شود حکومت، حق بهترین هاست. نمایندگی مجلس مثل شعر سعدی است که امری سهل و ممتنع است . ظاهرا خیلی راحت می شود به مجلس رفت اما خشنود کردن مردم بسیار مشکل است زیرا نمایندگی مردم کار هر کسی نیست .