وارد حساب کاربری خود شوید

نام کاربر *
کلمه عبور *
مرا به خاطر بسپار

ایجاد یک حساب کاربری

فیلدها با ستاره (*) مشخص شده اند مورد نیاز است.
نام *
نام کاربر *
کلمه عبور *
تائید رمز عبور *
پست الکترونیک *
تأیید ایمیل *
کپچا *
Reload Captcha

    پردیس های ایرانی  

    توسط اسماعیل عسلی/ سردبیر روزنامه عصرمردم 19 اسفند 1402 166 0
    سرمقاله 20 اسفند 1402 اسماعیل عسلی                  پردیس های ایرانی
    ایرانیان از دیرباز به کاشت درخت گرایش فراوانی داشته اند به طوری که هر چه به گذشته برمی گردیم متوجه شدت این علاقه می شویم. اصولا یکی از نشانه های علاقه ی مردم به یک رفتار درآمیختن آن با سنت ها و آیین هاست که موجب ماندگاری آن می شود . برخی بر این باور هستند که خاستگاه اصلی ایرانی ها یعنی جایی که از آنجا به سمت جنوب کوچ کرده اند منطقه ای پر از درخت بوده و زمانی که سرمای شدید آنها را به کوچ وامیدارد و وارد منطقه ای نیمه خشک و معتدل می شوند سعی می کنند سیمای خاستگاه خود را بازآفرینی کنند و خاطره ی آن را زنده نگه دارند به همین دلیل به درختکاری روی می آورند به گونه ای که خانه ی اغلب ایرانیان در عهد باستان در حصار درختان قرار داشته و به فضای پیرامونی خانه ها که پر از درخت بوده پردیس می گفته اند . این کلمه بعدها وارد زبان های دیگر شده و با تغییراتی به کار رفته است کما این که واژه ی فردوس در عربی نیز معرب پردیس است. فرهنگ درختکاری نیز مانند فرهنگ انتظار منجی که از ایران به غرب آسیا رفته و توسط قوم یهود گسترش یافته و بازتولید شده ، به چنین سرنوشتی دچار شده است . کاشت درخت سرو همزمان با تولد فرزند در ایران در بین تمامی خانواده ها رواج داشته و حتی گفته می شود وقتی دو قوم یا دو گروه پس از سالها دشمنی با یکدیگر آشتی می کرده اند به مناسبت نزدیکی و تعامل با یکدیگر درخت دوستی می کاشته اند با این انگیزه که دوستی آنها به موازات رشد و شکوفایی درخت عمق و گسترش پیدا کند و ثمربخش باشد . وجود سبزه در پای سفره ی هفت سین ، مقدس دانستن آب و درخت که هنوز آثار آن را در آویختن و بستن تکه پارچه های رنگی به درختان کهنسال در کنار به اصطلاح زیارتگاه ها می بینیم و احداث زیارتگاه در کنار چشمه ها و درختان و ... همه و همه بیانگر اهمیت درخت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است . ایرانیان باستان ابداع کننده ی قنات یا همان کاریز بوده اند که آب را بدون تحمیل فشار به سفره های زیرزمینی به سطح می آورد و موجب رونق کشاورزی و آبادانی می شود که اگر این شیوه ی باستانی پاس داشته می شد ما هم اکنون با فرونشست زمین در جای جای سرزمینمان روبرو نبودیم .
    بر اساس یافته های باستان شناسان مقبره ی کورش، تخت جمشید وعمارت خسرو در فیروزآباد در میان پردیس های ایرانی قرار داشته و نقش برجسته درخت سرو در آثار باستانی از جمله تخت جمشید نیز موید این معناست . بهره گیری از نقش سرو خمیده در ترمه های ایرانی و استفاده از این درخت در مینیاتورها و حتی ترسیم بهشت نیز ملهم از چنین باور و رسم و آیینی است .
    اصطلاح چهارباغ که در واقع بیانگر باغ هایی به سبک ایرانی است و در آبیاری آنها از شیوه ای خاص استفاده می شده و معمولا در سطحی با شیب ملایم قرار داشته تا هدایت آب با سهولت بیشتری صورت گیرد نیز از عهد باستان بر جای مانده و در برخی از مقاطع تاریخی بازآفرینی شده است.
    در نگاه ایرانیان ، تصور خرمی و آبادانی بدون وجود آب و درخت امکان پذیر نبوده و در مواردی کسی که گناهی مرتکب می شده و از خدا فاصله می گرفته برای توبه و تلاش برای جبران خسارتی که به خود و جامعه وارد کرده و به نشانه ی آشتی با خدا و طلب مغفرت درختی می کاشته و خود را ملزم به مراقبت از آن می دانسته است .
    وقف درخت برای استفاده ی عموم مردم و ساخت تکیه و محل تجمع در نزدیکی درختان سایه بخش در گذشته معمول بوده و مردم اعتقاد داشتند که اگر کسی درختی تر و ثمربخش و سایه دار را قطع کند، عمر کوتاهی خواهد داشت و موجب جوانمرگی می شود. هم اکنون که شهرها گسترش یافته و روستاها به دلایل گوناگون از جمعیت خالی شده اند و در مواردی حتی به حریم جنگلها نیز برای ساخت و ساز و کشاورزی تجاوز گردیده و برخی با کاستن از فضای تعریف شده برای خانه ها و مناطق مسکونی دلخوش به پرداخت جریمه در ازای تخریب روزافزون باغ ها هستند و خشکسالی هم به جان طبیعت افتاده و موج تغییر اقلیم همه جا را درنوردیده و شاهد بیابان زایی مهارناپذیری هستیم ، مسئولین به رسم هر ساله درختی می کارند و چند جمله ای هم نذر گوش مخاطبین می کنند و اخیرا نیز زمزمه ی کاشت یک میلیارد درخت بر سر زبان ها افتاده که شباهت زیادی به ساخت یک میلیون مسکن در سال دارد و دعایی دور از حاجت است. به هر تقدیر به نظر می رسد که در شرایط کنونی آنچه در اولویت قرار دارد حفظ وضع موجود و مراقبت از جنگل ها و باغهاست و در وهله ی دوم ترغیب مردم به کاشت درخت و مطالبه گری برای گسترش فضای سبز پیرامون شهرها خصوصا کلان شهرهاست که البته شیراز به لحاظ این که عنوان قطب گردشگری را نیز یدک می کشد از این نظر در اولویت قرار دارد . بی تردید کسانی که در حال و هوای حراست از تمدن و آیین های باستانی هستند باید بیش از دیگران به درختکاری و حفظ فضای سبز اهمیت بدهند و آیین های پسندیده ی نیاکان خود را در این سرزمین اهورایی پاس بدارند .
     
    شماره روزنامه:8001
    این مورد را ارزیابی کنید
    (1 رای)
    آخرین ویرایش در شنبه, 19 اسفند 1402

    ارسال نظر

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
    از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
    در غیر این صورت، «عصر مردم» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.