آدمي از بدو تولد و در شرايطي که سراپا نيازمند توجه و مراقبت است با مفهوم پرستاري آشنا مي شود . جايگاهي که مادر در فرهنگ و زبان همه ي ملت ها دارد نيز به همين نقش بازمي گردد . هر انساني دو نقطه ي عطف در زندگي خود دارد . تولد و مرگ و کسي که نقش مراقب را در اين دو بزنگاه مهم بر عهده دارد هر نامي که بر روي او گذاشته شود بي ارتباط با نقش پرستاري نيست . هنگامي که کوهي از غم و اندوه بر دوش انسان سنگيني مي کند يا بيماري دست و پا و گاه حتي زبان او را بسته باز هم کسي که نقش دلجو و ترميم کننده ي دلشکستگي ها را ايفا مي کند ، کسي نيست جز پرستار. اين که روز تولد کسي که شاهد يکي از بزرگترين جنايات تاريخي بوده و سرپرستي مصيبت ديده گان اين ماجرا را بر عهده دارد به عنوان روز پرستار تعيين کرده اند نيز به همين واقعيت غير قابل انکار باز مي گردد که پرستاري کار هر کسي نيست . ايفاي نقش پرستاري در عرف اجتماعي اگرچه نيازمند تخصص و تحصيل و کسب تجربه و آشنايي با دانش پيراپزشکي است اما از همه مهمتر نيازمند برخورداري از روحيه فداکاري و نوعدوستي است . ايرانيان از عهد باستان تاکنون به دليل اين که همواره به عنوان يکي از کانون هاي پزشکي و طبابت در جهان مطرح بوده اند با مفاهيم بنيادين مرتبط با حرفه پرستاري نه تنها بيگانه نيستند بلکه در فهرست بنيانگذاران فرهنگ تيمار و مراقبت هاي جسمي و روحي و رواني قرار دارند .
آشنايي غربي ها با مکاني به نام بيمارستان و تيمارستان و تاسيس مکان هاي ويژه براي پذيرش انواع بيماران و تعريفي که از انواع بيماري ها وجود داشته از طريق جنگ هاي صليبي ميسر گرديده ، هر چند در يونان و روم باستان فراخور تمدني که از اين دو قدرت باستاني سراغ داريم ، با پزشکاني نامي و حاذق برخورد مي کنيم اما غلبه ي فضايي تاريک بر غرب در قرون وسطي امکان بهره مندي اروپائيان را از داشته هاي باستاني اشان سلب مي کند و نقشي که ايرانيان در عمق بخشي به تمدن اسلامي ايفا مي کنند براي آنها اين فرصت را فراهم مي آورد که بتوانند از ميراث بر جاي مانده از عهد ساساني و کانون هايي نظير گندي شاپور به بهترين نحو استفاده کنند و به موازات آن با ترجمه آثار يوناني به فارسي و عربي در تمامي زمينه ها از جمله پزشکي به حجم اندوخته هاي خود بيفزايند و حتي کار را به جايي برسانند که با برخي از باورهاي غيرعلمي پيرامون دانش پزشکي نيز مخالفت کنند .
مورخين مسلمان و همچنين اروپايي که به عنوان جهانگرد از مراکز پزشکي نشات گرفته از تمدن ايراني - اسلامي مانند اندلس ، مصر ، ري ، بغداد و نيشابور در هزار سال پيش بازديد کرده اند نقل مي کنند که مسلمانان و بويژه ايرانيان با نگاهي کاملا علمي و تخصصي مبادرت به احداث مجهزترين بيمارستان ها و تيمارستان ها که در بر گيرنده ي بخش هاي گوناگون بوده مي کرده اند . اين جهانگردان بيمارستان هاي مجهز در فضاهاي مناسب و مشجر با اتاق هايي داراي سقف هاي بلند که امکان کوران و جابجايي هوا وجود داشته و شامل بخش هاي جراحي ، بستري ، شکسته بندي ، تشريح و کالبد شکافي ، دارو سازي ، چشم پزشکي ، دامپزشکي ، آشپزخانه و حتي بخش مخصوص ضد عفوني لباس بيماران و پزشکان بوده در اندلس (اسپانيا) ، ري ، مصر ، بغداد و ... را در هزار سال پيش به چشم خود ديده اند . و در کتاب هاي خود نوشته اند که پرستاران حتي در مواردي که بيماران با بيخوابي و پريشاني روبرو بوده اند براي آنها خنياگري و قصه گويي مي کرده اند و حتي با اجراي موسيقي زنده در اتاق مخصوص بستري شدن بيماران زمينه ساز راحتي بيماران بوده اند .
آثار ارزشمندي که از ابوريحان بيروني ، ابن سينا و قطب الدين شيرازي و پزشکان نامي آن زمان برجاي مانده نشان دهنده ي عمق آشنايي ايرانيان با دانش پزشکي بوده است .
اشاره ي گذرا به جايگاه پزشکان و پرستاران ايراني در عهد باستان و پس از آن تمدن اسلامي از اين جهت حائز اهميت است که بدانيم از خود گذشتگي کادر پزشکي و درماني و بويژه پرستاران ايراني در جريان شيوع کرونا ريشه در فرهنگي ريشه دار و ميراثي کهن دارد . با وجود عقب ماندگي هاي فرهنگي ناشي از ظهور فرقه ها و جنگ هاي قومي و نابساماني هايي که سر در آبشخور مناسبات عهد ملوک الطوايفي داشته و عمدتا به بعد از حمله ي مغول بازمي گردد که زمينه ساز غرق شدن مردم در انواع خرافات و اعتقادات بازدارنده از رشد گرديد و جنگ هفتاد و دو ملت را سبب گرديد و به عنوان سدي در برابر تفکر علمي خودنمايي کرد که آثار آن هنوز هم به قوت خود باقي است باز هم مي توان مدعي شد که ميراث به جاي مانده از گذشته و نيروهاي انساني متخصص و متعهد در عرصه ي پزشکي و پرستاري و بهداشت و درمان ، آن قدر غني و پرحجم است که حتي مي تواند در پيوند با بحث توريسم درماني پاسخگوي نيازهاي غرب آسيا باشد .
ما امسال روز پرستار را در شرايطي گرامي مي داريم که شاهد ابتلاي هزاران پرستار و پزشک به کرونا و همچنين شهادت ده ها تن از کادر درماني و بهداشتي در سراسر کشور بوده ايم . کرونا با همه ي خساراتي که وارد کرد ولي از جهاتي چشم ما را به روي واقعيت هايي غيرقابل انکار گشود و مردم و مسئولين را به بازبيني قدر و منزلت پرشکان و پرستاران واداشت تا تلاش هاي شبانه روزي اين سپيد جامگان فداکار را ارج نهيم .