برای چندمین بار است که پس از انقلاب صنعتی ، تکنولوژی با ایجاد تحول در کم و کیف انسان ها ، دروازه های جهان جدیدی را به روی بشریت می گشاید و به دست هر نفر از هر نژاد و طبقه و گروه و جناحی میکروفونی می دهد تا همه بتوانند امکانی برای ابراز وجود داشته باشند . ابراز وجودی از جنس فرهنگ . هر چند بهره گیری انسان ها از چنین امکاناتی بسته به این که در چه جامعه و فرهنگی رشد یافته باشند ، متفاوت است .
طبیعی است کسانی که در جوامع سنتی و نیمه سنتی و زیر لوای فرهنگ شفاهی بالیده اند ، اشتیاق بیشتری برای ابراز وجود داشته باشند زیرا تا پیش از این با محدودیت های فراوانی برای طرح دیدگاه های خود روبرو بوده اند .
اگر می بینیم سوء استفاده از فضای مجازی در برخی جوامع بیشتر است به این دلیل است که شهروندان در چنین جوامعی به ابراز عقیده آزادانه در چارچوب قوانین خو نگرفته اند . نسبت دادن سخنانی مغایر شخصیت و جایگاه علمی و اندیشگانی بزرگان به آنها توسط برخی افراد در فضای مجازی به این دلیل است که چنین افرادی به دنبال بهره گیری از موقعیت بزرگانی هستند که در طول تاریخ به شخصیتی مرجع تبدیل شده اند تا بتوانند تاثیرپذیری آن را بالا ببرند .
بعضی از فضای مجازی برای افزودن بر تعداد مخاطبان خود استفاده می کنند تا بدین وسیله از دیوار شهرت بالا بروند .
بعضی به دلیل عدم دسترسی به تریبون های رسمی و کوتاهی دستشان به رسانه های متعارف تلاش می کنند با واکنش نشان دادن به برخی اظهارات ، سهمی در دفاع از یک حقیقت و یا واقعیت داشته باشند و یا این که از دیدگاه خود دفاع کنند .
گاهی شاهد هستیم خبرهایی در فضای مجازی برجسته و پر مخاطب می شود که تا پیش از رواج فضای مجازی با تاخیر چندین ماهه رسانه ای می شد . پرواضح است از آنجایی که بسیاری از رسانه ها با بحران مخاطب روبرو هستند تلاش می کنند با سوار شدن بر روی موج خبرهای مرتبط با شخصیت های مشهور ، خودی نشان دهند . هر چند در مواقعی نیز انتشار یک خبر با هدف به حاشیه بردن و تحت الشعاع قرار دادن خبری دیگر از همان جنس رسانه ای می شود .
قابل انکار نیست که ما شاهد هستیم بسیاری افراد از فضای مجازی برای اعلام هشدار به همنوعان خود استفاده ی بهینه می کنند . فرضا زمانی که نوع خاصی از سرقت با شگردی بی سابقه صورت می گیرد ، کسانی که در معرض چنین تهدیدی قرار گرفته اند ، سایرین را در جریان آنچه برایشان پیش آمده قرار می دهند تا موجب عبرت شود .
در گذشته و تا پیش از رواج یافتن فضای مجازی ، از زمان وقوع یک رخداد تا زمان رسانه ای شدن آن ، فرصتی برای دیدبانی و پالایش خبر وجود داشت اما شتاب گرفتن انعکاس اخبار موجب می شود که پس از رسانه ای شدن یک خبر شاهد تایید و تکذیب و اصلاح و توضیحاتی پیرامون آن باشیم که همین حواشی به حجم خبرها می افزاید و مخاطبان را دچار سردرگمی می کند . بدیهی است در چنین شرایطی اگر رسانه های رسمی و دولتی از اعتبار اجتماعی بالایی برخوردار باشند می توانند نقش تعیین کننده ای در متعادل سازی واکنش افکار عمومی به خبرها داشته باشند .
از زمانی که زمینه ای مناسب برای ارتباط همه ی انسان ها با یکدیگر فراهم شده ، موضوع حراست از فرهنگ و زبان و سنت ها به دغدغه ای جدی تبدیل شده است زیرا بسیاری از اصطلاحات و تعابیر رایج شده با زبان انگلیسی رد و بدل می شود و از آنجایی که زبان حامل فرهنگ است ، این دغدغه وجود دارد که سنت ها و باورهایی که اسکلت بندی یک فرهنگ را تشکیل می دهند دستخوش تغییراتی معنا دار شوند و شاهد عادی سازی رفتارهایی باشیم که تا پیش از این رواج نداشه است .
البته نباید کتمان کرد که یکی از آفات ایستادگی در برابر تغییرات مبتنی بر تکنولوژی این است که بخشی از وقت ما ظرف چند دهه صرف مبارزه با چیزی می شود که به دلیل جذابیت های فراوانی که دارد ، فراگیر می شود و آثار خود را بر جای می گذارد و خشم ما را برمی انگیزد و متاسفانه ما زمانی به فکر حراست از فرهنگ خود می افتیم که ضربات خردکننده ای دریافت کرده ایم.
شکی نیست که در چنین شرایطی دفاع از مرزهای خاکی و آبی و آسمانی بسیار آسان تر از دفاع از مرزهای فرهنگی است . البته در این میان نکته ای را نباید فراموش کرد که در دل هر فرهنگ ، منطقی وجود دارد که به صورت خودکار از خود دفاع می کند اما فرهنگی که آغشته به باورهای ضد علمی، خرافات و سنت های غیرسازنده و مخرب باشد ، آمادگی بالایی برای فروپاشی در مواجهه با فرهنگ های وارداتی قوی دارد . به همین دلیل ما هم اکنون شاهد تلاشی برخی از باورهای مبتنی بر تحریف های تاریخی ، خرافات، سنت های غلط و مناسبات مغایر با منطق انسانی هستیم که از این بابت نباید دغدغه ای داشته باشیم اما لازم است که با قدرت در برابر جریانی که به دنبال کودتای فرهنگی است بایستیم و از فرهنگ ، زبان و سنت های تمدن ساز خود حراست کنیم . اکنون بیش از هر زمان دیگر دورنمایی برای رخداد کودتای فرهنگی قابل ترسیم است که برای ملتی با پیشینه ای چندهزار ساله در فرهنگ و تمدن یک خطر محسوب می شود.