یک سال پیش، داروسازان از مشکلات دیرینه خود گفتند؛ از بدهیهای بیمهها تا بحران تأمین دارو. امسال هم همان مشکلات دوباره تکرار میشود، بیآنکه نسخهای برای درمان این دردها نوشته شده باشد. داروسازان میان فشار اقتصادی و مطالبات معوق سرگرداناند و بیماران، به ویژه آنهایی که به داروهای حیاتی نیاز دارند، اولین کسانی هستند که از کمبودها آسیب میبینند.
دکتر محمد منفرد، رییس انجمن داروسازان فارس، میگوید: عدم تعهد بیمهها نسبت به پرداخت بهموقع مطالبات، باعث بروز مشکلات نقدینگی در داروخانهها شده و بسیاری از مراکز را به مرز ورشکستگی کشانده است.
این تاخیرها به این معناست که بیمارانی که به داروهای خاص نیاز دارند، ممکن است هفتهها یا ماهها برای تهیه داروی خود معطل بمانند و خانوادهها در نگرانی دائمی باشند.
*گرانی مواد اولیه و فشار تحریمها*
وابستگی شدید به واردات مواد اولیه دارویی، همراه با تحریمها و نوسانات ارزی، تأمین دارو را دشوار و پرهزینه کرده است. مسئولان داروسازی فارس میگویند: تأمین مواد اولیه به سختی انجام میگیرد و کمبودهای دارویی را تشدید کرده است.
در چنین شرایطی، داروسازان برای تأمین داروی مورد نیاز بیماران، هم با محدودیت مالی مواجهاند و هم فشار روانی و بیماران ناچارند با کمبود دارو و تأخیر در درمان کنار بیایند.
*طرح دارویار؛ نجاتبخش یا بحرانزا؟*
اجرای طرح دارویار از ابتدا ضروری بود، اما مشکلات مالی و نحوه پرداختها، فشارها را بر صنعت دارو ادامه داده است. دکتر مهدی پیرصالحی، معاون وزیر بهداشت، میگوید: هر اختلال در زنجیره نقدینگی، آثار خود را در تولید نشان میدهد و کمبودهای دارویی که بعداً ایجاد میشود، ناشی از همین مشکلات است.
این نوسان در پرداخت، باعث شده بیماران داروهای حیاتی خود را با تأخیر دریافت کنند و اعتماد به سیستم دارویی کاهش یابد، در حالی که داروسازان زیر فشار اقتصادی و احتمال تعطیلی داروخانهها کار میکنند.
*بیماران و داروسازان؛ قربانیان خاموش بحران*
محدودیت فعالیت داروسازان و فشار اقتصادی، مستقیماً روی کیفیت خدمات دارویی اثر گذاشته است. یکی از اساتید دانشکده داروسازی شیراز هشدار میدهد: کاهش انگیزه و دلسردی داروسازان، به کاهش کیفیت خدمات دارویی و افزایش دغدغه بیماران منجر میشود.
بیانگیزگی دانشجویان داروسازی و نگرانی از آینده حرفهای نیز نشانهای هشداردهنده برای نظام سلامت کشور است. اگر این روند ادامه یابد، در سالهای آینده نه تنها با کمبود دارو، بلکه با کمبود داروساز مواجه خواهیم شد و بیماران بیش از پیش آسیب خواهند دید.
*وعدههای تکراری، بحرانهای باقیمانده*
سالهاست در روز داروساز مشکلات بازگو میشود، اما هیچ اقدام عملی و برنامه پایدار برای اصلاح ساختارها دیده نمیشود. وعدههای مقطعی و جلسات نمادین، بیش از آنکه مرهمی بر زخم باشند، به نمادی از تکرار بینتیجه تبدیل شدهاند. در نتیجه، بیماران همچنان با کمبود دارو و تأخیر در درمان مواجهاند و داروسازان زیر فشار اقتصادی و روحی، با کاهش انگیزه و احتمال تعطیلی داروخانهها دست و پنجه نرم میکنند.
اکنون زمان آن است که مسئولان، بهجای سخنرانیهای مناسبتی، نسخهای واقعی برای درد داروسازان و بیماران بنویسند. اصلاح سیاستهای دارویی، پرداخت بهموقع مطالبات و حمایت پایدار، تنها راه نجات حرفهای است که نهتنها شریان حیاتی نظام سلامت، بلکه امنیت و سلامت مردم را تضمین میکند. اگر دیر بجنبیم، فردا دیر است؛ بحرانی که امروز هشدار آن داده میشود، فردا دامان همه ما را خواهد گرفت.