از جمله پيامدهاي پيري جمعيت، بر هم خوردن تناسب ميان افراد بازنشسته و شاغل است . از آنجايي که بخش قابل توجهي از حقوق بازنشستگان از محل حق بازنشستگي که ماهيانه کسر مي شود تامين مي گردد در صورتي که اين نسبت از يک سوم که حداقل حد تعيين شده بين جمعيت شاغل و بازنشسته مي باشد کمتر شود طبيعتا صندوق بازنشستگي با کسري بودجه براي پرداخت حقوق بازنشستگان مواجه مي شود .

از اين مسئله که بگذريم ما با موج مهاجرت نيروي انساني جوان و تحصيلکرده نيز مواجه هستيم که به چنين بحراني دامن مي زند . وقتي به آمار کشته شده گان در تصادفات رانندگي که اغلب جوان هستند توجه کنيم قضيه پيچيده تر مي شود .

آفت ديگري که جمعيت کشور را تهديد مي کند برهم خوردن تعادل جمعيت بومي و مهاجرين غير ايراني است که در حال حاضر اين رقم در مرز 10 ميليون نفر تخمين زده مي شود . اين مهم ضمن اين که تبعات فرهنگي دارد به تدريج به کمرنگ شدن احساس مسئوليت نسبت به آب و خاک مي انجامد اين که چه عواملي دست به دست هم داده اند تا با چنين وضعيتي مواجه باشيم صرفا به موضوع فقر و مشکلات معيشتي و مسکن باز نمي گردد بلکه سبک زندگي رايج شده در بين جوانان ، نهاد خانواده را به عنوان زيربنايي ترين بنيان اجتماعي تهديد مي کند .

بي رغبتي نسبت به فرزند آوري که تاکنون عمدتا در کلان شهرها مطرح بود به شهرستان ها و روستاها نيز سرايت کرده و روي نرخ رشد جمعيت تاثير گذاشته است . در حال حاضر طرح ها و لوايح تشويقي که با هدف پر کردن خلاء جمعيتي در مجلس و دولت دنبال مي شود به دليل زمانبر بودن و همچنين رفتارهاي ناهماهنگ دستگاه هاي اجرايي با اما و اگرهاي فراواني مواجه است .

هر چند خانواده هاي سنتي و دغدغه مند و مطلع از خطرات ناشي از پيري جمعيت آمادگي بيشتري براي همراهي با دولت دارند اما واقعيت ها به طور ناخواسته اي حتي چنين خانواده هايي را نيز براي افزودن بر جمعيت فرزندان با ترديد و دودلي مواجه ساخته است چرا که تنوع نياز کودکان و نوجوانان به امکانات روزآمد ايجاب مي کند که زوجين پيش از تصميم گيري در خصوص فرزند آوري نيم نگاهي هم به دخل و خرج خود داشته باشند . به موازات چنين رويکردي مدتي است که زوجين بي رغبت نيستند که با بهره گيري از شيوه هاي ابداع شده نسبت به تعيين جنسيت فرزند خود نيز اقدام کنند و به جنگ طبيعت بروند که عواقبي غيرقابل پيش بيني دارد .در شرايط کنوني همان گونه که به موازات بهبود وضعيت بهداشت و تغذيه شاهد کاهش مرگ و مير نوزادان و زنان باردار هستيم به همان نسبت نيز از آمار مرگ و مير سالمندان نيز کاسته شده به همين دليل در صورتي که آمار زاد و ولد کاهش يابد با سرعت بيشتري به سمت بحران پيري جمعيت خواهيم رفت .

به نظر مي رسد که دولت در کنار تمهيداتي که در راستاي تشويق مردم به فرزند آوري مي انديشد بايد صاحب نظران و دغدغه مندان و خيرين و نيکوکاران را نيز به ياري بطلبد چرا که با چنين بضاعتي نمي توان در برابر اين سيل بنيان کن ايستادگي کرد .

با عنايت به اين که بازگشت به گذشته در موارد گوناگوني امکان پذير نيست و نمي توان زوج هاي جوان را متقاعد کرد که مانند گذشته تا زمان رسيدن به توانايي نسبي براي اداره زندگي در خانه ي پدري روزگار بگذرانند بايد براي تامين مسکن زوج هاي جوان چاره اي اساسي انديشيد . شايد با ساخت خانه هايي با زيربناي زير100 متر که به مدت 10 سال به صورت رايگان در اختيار زوج هاي جوان قرار گيرد بتوان گامي در اين جهت برداشت . استفاده از فضاي بافت قديمي کلان شهرها براي انبوه سازي ، اختصاص وام وديعه مسکن با بهره ي بسيار کم به جواناني که قصد ازدواج دارند ، اطمينان بخشيدن به خانواده ها در خصوص تحصيل رايگان فرزندانشان از مهد کودک تا پايان دوره دبيرستان ، تشويق خيرين و نيکوکاران به انبوه سازي و ميدان داري سازمان اوقاف و امور خيريه در اين زمينه ، رايگان شدن هزينه ي مراجعه ي زنان باردار به پزشک و درمانگاه و بيمارستان و زايشگاه براي افراد نيازمند ، توزيع عادلانه امکانات رفاهي و تفريحي و آموزشي به صورت محله محوري به طوري که خانواده ها دغدغه ي پرداخت کرايه تاکسي و سرويس مدرسه و همچنين چگونگي تفريح و ورزش فرزندانشان در نزديکترين نقطه به محل سکونت را نداشته باشند که البته تحقق تمامي اين موارد در گرو مهار تورم و جلوگيري از افزايش هزينه ي زندگي است .

در صورتي که زوج هاي جوان از کيفيت زندگي خود رضايت نداشته باشند و به جاي نشاط و سرخوشي دائما ناگزير به دست و پنجه نرم کردن با مشکلات باشند نمي توانند براي فرزندان خود آينده ي روشني تصور کنند به همين دليل انگيزه ي زيادي براي فرزند آوري نخواهند داشت .

وقتي ما با مشکلات ترکيبي مواجه هستيم بايد راه حل هاي ترکيبي ارائه دهيم .