به نظر مي رسد اولين پيام و دستاورد سيزدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري ، خاطر نشان کردن لزوم دقت نظر در ارائه ي تعريف از مردم باشد . اين مشکل نه تنها در ايران بلکه در بسياري از کشورهاي جهان مطرح است که آيا مردم تمامي شهروندان يک کشور را شامل مي شود يا به اکثريت آنها اطلاق مي گردد. بر مبناي چنين تعريفي است که قانون نوشته شده براي مردم لباس مقبوليت بر تن مي کند . زماني که در جريان انتخابات ، کساني براي ايفاي نقش نمايندگي ، رياست جمهوري ،عضويت در شوراي شهر و همچنين مجلس خبرگان از مردم اجازه خدمتگزاري مي گيرند بايد بدانند که مردم چه کساني هستند . آيا مردم کساني هستند که به فرد يا افراد پيروز راي داده اند ؟ آيا درک مردم از مواضع جناح ها پيرامون مسائل کشور در حدي است که بتوان گفت فلان جناح از پشتيباني اکثريت مردم برخوردار است يا اين که بايد کيفيت برگزاري انتخابات را فراتر از سليقه هاي فردي و جناحي مورد ارزيابي قرار داد ؟ آيا راي به شخص يا اشخاص پيروز به منزله ي راي به تمامي رفتارها و گفتارها و نگاه آنهاست ؟ آيا منتي که برخي افراد و جريان ها بر فرد و افراد پيروز دارند با ديني که مردم بر گردن آنها دارند همسويي دارد و سهم خواهي هاي بعد از اعلام نتايج انتخابات تا چه اندازه در راستاي تامين نظر مردم و عمل به وعده ها قرار دارد ؟ آيا قرار است مردم خود را با فرد و افراد پيروز در انتخابات وفق دهند و يا اين که افراد پيروز بايد براي نزديکي هر چه بيشتر به مردم تلاش نمايند ؟ آيا مردم براي تغيير نگاه خودشان راي داده اند يا براي تغيير شرايط حاکم بر کشور ؟ و پرسش بعدي که در پيوند با هر انتخاباتي مطرح مي شود اين است که نتايج انتخابات تا چه اندازه با منافع ملي همسويي و يا زاويه دارد ؟ و پرسش آخر اين که نتيجه ي واقعي هر انتخاباتي در چه زماني مشخص مي شود؟ به هر حال انتخابات نتايجي کمي دارد که بر مبناي شمارش آراء و رويکرد اکثريت مشخص مي شود و نتايج کيفي آن زماني مشخص مي شود که مردم پس از چهار سال دوباره بايد پاي صندوق هاي راي بيايند . براي درک نتايج واقعي و کيفي انتخابات بايد چهار سال صبر کرد تا مشخص شود سهم برگزيده ها از پيروزي چه اندازه بوده است . خط کش هايي که براي اندازه گيري کيفيت انتخابات به کار گرفته مي شوند توسط همان کساني ساخته مي شود که براساس اعلام نتايج کمي انتخابات مسئوليت پذيرفته اند ! در واقع پس از چهار سال از برگزاري انتخابات شوراها و رياست جمهوري مردم بر اساس مقايسه ي شاخص هاي اقتصادي ، فرهنگي و اجتماعي به ارزش و اهميت کار خود پي مي برند . هر دولتي فرزند ملت تلقي مي شود . به همين دليل اهميت چگونگي بالندگي و رشد اين فرزند مهمتر از به دنيا آمدن اوست . مهم اين است که دولت فرزند خلفي براي مردم باشد . مردم در جريان انتخابات به يک سرمايه گذاري مشترک روي مي آورند و به عده اي مي گويند واگذاري قدرت و اعطاي مشروعيت از ما ، سرزمين از ما ، کار و تلاش و پرداخت ماليات از ما و تدبير و عقل و شعور و دلسوزي و امانتداري از شما . قدرت متعلق به مردم است و آنچه به اين قدرت وجاهت و مشروعيت مي بخشد بستگي زيادي به عملکرد طرف قرارداد دارد ! کساني که مشروعيت را در جاي ديگري غير از همسويي با منافع ملي جستجو مي کنند آب در هاون مي کوبند چرا که جابجا کردن خاستگاه مشروعيت براي قدرت، زمينه ساز ايستادگي در برابر منافع ملي مي شود از اين رو يک دولت تا زماني که در جهت رفاه مردم و رشد و توسعه همه جانبه ي کشور گام برمي دارد و در همين راستا تصميم مي گيرد مشروعيت دارد . لذا هر دولتي نيازمند مراجعه به آراي عمومي از طريق رسانه ها و وسايل ارتباط جمعي براي اطلاع از ميزان رضايتمندي مردم  نسبت به عملکرد خود است . عملکرد يک دولت تا زماني که تاثير خود را در بهبود زندگي مردم نشان ندهد منفي است هر چند آمار و ارقام مربوط به کارهاي صورت گرفته از سوي مسئولين بالا باشد . مشکلي که اغلب دولت ها داشته اند اين است که علي رغم انجام کارهاي فراوان ، نتايج به دست آمده براي مردم خشنود کننده نبوده است ! ممکن است در زمان حضور فلان شخص در راس يک دولت صد هزار چاه عميق هم در سراسر کشور حفر شده باشد ولي چون نتيجه ي حفر اين همه چاه در منطقه اي خشک و نيمه خشک فرونشست زمين ، خشک شدن تالاب ها و گسترش بيابان ها و تخليه ي روستاها بوده ، چنين کاري به دليل اين که پشتوانه علمي و عقلي نداشته خيانت است نه خدمت . هر کاري حساب و کتابي دارد که بايد قبل از انجام آن به مطالعه ي عوارض و آثار آن پرداخت ! از ساخت سد و گسترش شهرها گرفته تا هر کاري که ظاهري اميدوارکننده و فريبنده دارد . آنچه ارزش هر کاري را مشخص مي کند انجام پر هزينه و همرا با تبليغات فراوان آن نيست بلکه نتيجه اي است که از آن حاصل مي شود . چنين نگاهي را بايد به تمامي امور تسري داد . حمله به يک سفارتخانه و آتش زدن آن ممکن است براي چند ساعت موجب تشفي خاطر عده اي انگشت شمار شود اما چون پيامدهاي وحشتاکي دارد رفتاري مبتني بر بي تدبيري تلقي مي شود . پايين آوردن کيفيت دانشگاه ها با تصميماتي که تنها عده اي محدود را خشنود مي کند منجر به تغيير جايگاه دانشگاه هاي ايران در سطح بين المللي مي شود ! به طور کلي هر کاري که توسط هر دولت و مسئولي صورت مي گيرد از چند حالت خارج نيست يا دليلي اغوا کننده و نتيجه اي وحشتناک دارد ، يا دليلي منطقي و نتايجي اطمينان بخش دارد ، يا دليلي غيرمنطقي و نتايجي ويرانگر دارد و يا هم بي دليل است و هم بي نتيجه . وقتي ما عملکرد يک دولت را مورد ارزيابي قرار مي دهيم نبايد گول عدد و رقم را بخوريم . ممکن است پروژه اي با هزارها ميليارد تومان هزينه اجرا شود ولي يک ريال هم براي مردم سود نداشته باشد و چنين کاري تنها براي خشنودي اقليتي متوهم انجام شده که به آن دلخوش هستند و نه تنها هيچ نقشي در رشد و توسعه فرهنگي مردم ندارد بلکه آنها را گرفتار خرافات مي کند ولي گاه احداث يک راه دسترسي به طول 100 متر اهالي يک شهر را از ترافيک رهايي مي بخشد . داستان ، داستان ظرف و مظروف است . گاهي شما زهر را در جامي طلايي مي ريزي که اغوا کننده است  و گاهي در ظرفي سفالي آب حيات مي ريزي . همان گونه که در نبردهاي نظامي گاه استفاده صحيح از يک ابزار ساده روي نتيجه ي جنگ تاثير مي گذارد در نبردهاي اقتصادي هم دولت ها نيازمند دانش و آينده نگري مبتني بر شناخت همه جانبه هستند .