با میدان داری قانون و بهره گیری از تکنولوژی می توان امیدوار بود که محاکم قضایی در آینده ای نه چندان دور از شر پرونده های انباشته شده ناشی از تبانی و کلاهبرداری و بلاتکلیفی شاکی و متشاکی رهایی پیدا کنند . با استقبال از ثبت الکترونیکی قراردادها ، استعلام الکترونیکی و همچنین تشخیص هویت با شیوه های جدید که دادگاه ها را از اظهار نظر زمانبر کارشناسان خط و امضاء بی نیاز می کند ، رسیدگی و اعلام نظر در محاکم شتاب می گیرد و بسیاری از راه هایی که تا پیش از این برای دور زدن قانون مورد استفاده قرار می گرفت ، مسدود خواهد شد . در همین راستا با فراخوان ثبت اسناد و املاک و تعیین سقف زمانی برای ثبت رایانه ای تمامی املاک و مستغلات و تبدیل اسناد کاغذی به رسمی بسیاری از امور روی غلطک می افتد و کار اداره دارایی و مالیات و همچنین فرایند زمانبر حصر وراثت سرعت می گیرد و خرید و فروش و اجاره و پیش فروش و ... با کمترین انحراف سامان می یابد. همه ی اینها ارمغان رویکرد به دانش و تکنولوژی روزآمد است .

ماشین و رایانه رفیق و قوم و خویش نمی شناسد و با رشوه و زیرمیزی هم میانه ای ندارد لذا از زمانی که شاهد نصب دستگاه های حضور و غیاب الکترونیکی در ادارات و بانک ها و سازمان ها و مدارس بوده ایم ، حتی اگر کارمندی چند ثانیه هم تاخیر داشته باشد ، قابل تشخیص است و نصب دوربین در معابر ، بانک ها ، ادارات ، سازمان ها و مراکز حساس نیز به یاری مسئولین بازرسی و کارآگاهان می آید تا در زمانی که به دنبال رد پای یک سرقت و یا تخلف و جنایت رخ داده در مکانی خاص هستند بتوانند از چنین امکاناتی بهره گیری نمایند .

مواردی از این دست گویای این واقعیت است که ما اگر واقعا به دنبال شفافیت باشیم به راحتی می توانیم به تکنولوژی تکیه کنیم اما ظاهرا عده ای با همان شیوه های نخ نما شده ی ثبت و گزارش های سنتی راحت تر هستند و علی رغم این که در خرداد ماه 1401طرح شفاف سازی قوای سه گانه ، دستگاه های اجرایی و سایر نهادها در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و مراتب نیز از طریق رئیس مجلس به تمامی دستگاه های مشمول این طرح ابلاغ گردیده ، هنوز برخی از ادارات و سازمان ها با دستاویزهایی غیر قابل قبول ، حاضر به وارد کردن اطلاعات مربوط به فعالیت های اقتصادی و مالی خود در سامانه و پیوستن به این طرح نیستند و کماکان شاهد وقوع تخلفاتی هستیم که از عدم شفافیت ناشی می شود و بسیاری از ادارات هنوز هم برای پیوستن به طرح شفاف سازی عزم خود را جزم نکرده و یا تجهیزات و ابزارهای لازم برای چنین اقدامی را خریداری و نصب نکرده اند .

اصولا زمانی که قرار است با استقبال از شیوه های مدرن زندگی ، ساز و کارهای سنتی برای اداره ی امور حاشیه نشین شوند ، شاهد مقاومت کسانی هستیم که با از رواج افتادن شیوه های سنتی از کار بیکار می شوند یا درآمد آنها کاهش می یابد و دیگر قادر به دور زدن قانون و به کرسی کشانیدن حرف های غیر منطقی خود نیستند ! این که طالبان در برابر تحصیل دختران مقاومت می کند به این دلیل است که می داند دختر تحصیل کرده زیر بار ازدواج در سنین کودکی نمی رود و حاضر به ازدواج با کسی که او را دوست نمی دارد نیست و این مسئله به طور کلی شکل سنتی زندگی در افغانستان را دگرگون می کند. مقاومت اداره کنندگان مکتب خانه ها در برابر تاسیس دبستان در ایران و مخالفت دعانویس ها و اهل جنبل و جادو با تزریق واکسن و آبله کوبی و مخالفت راهزنان با تاسیس پاسگاه و موارد فراوان مخالفت با شیوه های مدرن زندگی ، بی شباهت به مخالفت شکارچیان غیرقانونی با استقرار محیط بانان نیست ! جالب است که بدانیم یک قرن پیش دعانویس ها ، آبله کوبی را دخالت در کار خدا توصیف می کردند اما نمک آویزان کردن و حرز بستن و دعانویسی روی بدن را مجاز می دانستند!

مقاومت در برابر شفاف سازی خصوصا در جوامع سنتی آشکار می سازد که در زیر پوست آنچه ظاهرا معقول و مقبول توصیف می شود ، هزاران خدعه و نیرنگ و دوز و کلک و عوام فریبی و خطا و اشتباه سهوی و عمدی نهفته است که هزینه های زیادی را بر دولت و مردم تحمیل می کند . امروزه بسیاری از کارها به یاری تکنولوژی از روی دوش ماموران انتظامی برداشته شده و ثبت انواع تخلفات رانندگی با دوربین و ارسال پیامک به صاحب خودرو موجب گردیده که اغلب راننده ها خود را در معرض دید مامور انتظامی ببینند و قواعد رانندگی را رعایت کنند .

این که گاهی از فساد سیستمی سخن به میان می آید به این دلیل است که برای مقابله با تخلفات رایج در ساز و کارهای سنتی اداره ی امور ، اراده ای برای وضع قوانین روزآمد وجود ندارد !

البته ، این که دولت باید در جریان تراکنش مالی تمامی افراد شاغل و کسبه و صاحبان شرکت ها و مشاغل باشد به این معناست که مردم نیز باید در سایه ی شفاف سازی در جریان نحوه ی هزینه کرد مالیات ها و عوارض پرداختی خود باشند ! لذا دولت برای ایجاد اطمینان و اعتماد در مردم باید در این راستا گام بردارد !

حرکت تکنولوژی به سمتی است که تمامی جوامع ناگزیر از رعایت قوانین شفاف سازی هستند . سالیانه میلیاردها تومان برای تحقیق و تفحص و بازرسی و نظارت در ساز و کارهای سنتی تعریف شده برای اداره ی امور هزینه می شود تا مشخص گردد که فلان اداره و یا شرکت درست عمل کرده یا نه در حالی که با شفاف سازی و بهره گیری از تکنولوژی، نیازمند اینهمه هزینه کرد نیستیم . اصولا مقاومت در برابر شفاف سازی دلیل آشکاری دارد زیرا شفاف سازی اصولی دارد که به تمامی باید رعایت شود و نادیده انگاشتن الزامات آن نیز از چشم تیزبین سامانه های مدرن پنهان نمی ماند و بعضی ها میانه ی خوبی با این همه شفافیت ندارند ولی با وجود همه ی مقاومت هایی که در برابر شفاف سازی صورت می گیرد باید اعتراف کرد که فردا روز دیگری است و شیب تند مطالبات مردمی ایجاب می کند که روزآمد باشیم.