قدما آب را ماده المواد ناميده اند، شايد حکمت متعالي در خلقت زمين بي جهت نباشد که آبها همه برابر خشکي ها هستند، جان تمامي موجودات زنده در گرو آب است که هوا هم از آنست و نان و ديگر خوراکي ها هم بدون آب نمي توانند وجود خارجي داشته باشند. فضانوردان که مدتي است در تسخير فضا برآمده اند هنوز سياره اي نيافته اند که مانند زمين داراي آب و حيات باشد. فعلا زمين عروس و بهشت منظومه شمسي است اگر قدر آن را بشر تخريبگر بداند.
از زماني که انسانها به کشاورزي روي آورده اند تا به اينک چشم بر آسمان داشته اند و به اميد باران دست به دعا برداشته اند در ادبيات فارسي مطالب، حکايات و اشعار نغز و زيبايي در وصف باران و خشکسالي هست که مهمترين آنها در گلستان و بوستان خودنمايي مي کند.
«يکي قحطسالي شد اندر دمشق
که ياران فراموش کردند عشق...»
از جمله حکايت هاي زيباي سعدي است که در آن از همت و کرامت يکي از بزرگان در حمايت از مردم قحطي زده سروده شده که از زيباترين فرازهاي آن اين بيت است.
«اگر بر شدي دودي از روزني
نبودي به جز آه پيره زني...»
وصف خشکسالي و قحطي در آن روزگاران توسط بسياري از شاعران نامدار از جمله ادبيات به طرزي شيوا و هنرمندانه ماندگار شده است.
استان فارس که درآمد مردم آن بيشتر از راه کشاورزي به دست مي آيد به ويژه درآمد روستائيان متأسفانه پيوسته با کم آبي يا بي آبي مواجه بوده است.
متأسفانه امسال هم فارس با کم باراني مواجه بوده و کشاورزان و باغداران با ضرر و زيان مواجه اند که اگر دولت اعتباري و بودجه اي براي حمايت از کشاورزان اختصاص ندهد اکثرا با مشکلات معيشتي و بدهکاري مواجه خواهند شد.
دولت هم يک سر و هزار سوداست. کاهش درآمدهاي ارزي ناشي از تحريم هاي جانفرسا، خسارات ناشي از زلزله، بيکاري و کاهش درآمد کسبه و اصناف به علت تعطيلي هاي ناشي از بيماري کرونا، خسارت هاي سال هاي اخير ناشي از سيل، اگر خشکسالي و هجوم ملخ ها در جنوب را به خسارتها اضافه کنيم دولت بايد مدام اين شعر را زمزمه کند که:
«اگر دردم يکي بودي چه بودي
اگر غم اندکي بودي چه بودي...»
کساني را غم ناني است و دولت را غم جهاني حال چه توانا باشد چه ناتوان اين غم ها همه الي ماشاءا... مي آيند و نمي روند.
خشکسالي ها نه فقط کشاورزان و باغداران و مردم را براي تأمين آب آشاميدني به سختي مي اندازد بلکه حيوانات هم از اين بليه جان سالم به در نمي برند.
در تابستان گرم و طولاني مارها هم به دنبال آب روان مي شوند و چه بسا کيلومترها از زادگاه به دورترها روانه شوند.
شوربختانه باران هم که ديگر آن لطافت طبع را ندارد، گاهگاهي هم بايد آلودگي هاي هوا را بشورد و فرو ريزد. شن هاي روان پراکنده در هوا را هم بد و آسمان را از تيرگي ها رها سازد.
راستي ما با زمين چه کرده ايم. از اعماق آن مواد معدني و گاز و نفت بيرون کشيده ايم و هوا و آسمان آن را آلوده کرده ايم، حال چه توقعي از هواي سالم و تنفس سالم داريم؟
اين بهشت را به جهنم تبديل کرده ايم و به دنبال آب و حيات در سيارات دور، فضانورد روانه مي کنيم.
به قول حافظ: «آنچه خود داشت ز بيگانه تمنا مي کرد».
بشر حريص و زياده طلب که قدر آب نمي داند و آن را به هدر و هرز مي دهد اينک با صرف ميلياردها دلار هزينه و با ترس و خوف از جان عزيز روانه مريخ مي شود اما در آنجا هم از حيات خبري نمي آورد.
ما زمين را مريض و بيمار کرده ايم. ما زمين را از درون و برون مثله کرده ايم. ما در طبيعت شکاف ايجاد کرده ايم، اگر تا ساليان هم باران نبارد بعيد ندانيم وقتي يخ هاي قطبي در حال آب شدنند و هوا به هر سال گرم و گرم تر مي شود بي شک در قانون و روند طبيعت هم تأثير مي گذارد.
يا آنقدر باران مي بارد که شهر و روستا و راه و پل و همه چيز را آب مي برد و يا در جاي ديگر چشم ها بر آسمان خشک مي شوند و نمي از باران نمي يابند. انسان ماشيني و سرعت گرفته از مسير قانون خلقت دور شده و از معيارهاي حيات فاصله گرفته است.
به قول سعدي:
«تو قدر آب چه داني که در کنار فراتي...»
تا وقتي در هر خانه اي و مکاني چشمه اي از طريق لوله ها جاري است اما قدر آب را نمي دانيم مگر آنکه لوله بي آب و شيرهاي آب قطره اي به تشنه اي حواله نکنند.
والسلام